Deze week: Militarisering van de ruimte

De afgelopen decennia kreeg de aarde er sluipenderwijs een nieuw werelddeel bij: de nabije ruimte. Wat van oudsher terra incognita was wordt nu ingevuld met wetenschap, toerisme, industrie en oorlog. Kort gezegd: met de mens. De komende tijd verken ik voor De Correspondent hoe de ruimte door ons aardbewoners wordt toegeëigend. Ik onderzoek kosmisch kolonialisme, ruimtemijnbouw en -toerisme, de verhalen achter de lanceringen en de plannen voor de toekomst. 

Dit keer schreef ik een stuk over de militarisering van het heelal. Grote oorlogen worden tegenwoordig ook buiten de dampkring uitgevochten. Informatie is cruciaal; over het gevechtsterrein en de positie van de vijand, over propaganda, de strijdlustigheid van burgers, over verzetsgroepen en doelwitten. Voor die informatiestroom zijn talloze satellieten nodig. De banen rond de aarde herbergen inmiddels een wirwar aan ruimtetechnologie die wordt gebruikt voor militaire doeleinden. Verschillende partijen kruisen, en botsen soms zelfs in een ongeordend veld.

 Als een lachspiegel vervormt de ruimte zo onze aardse obsessie met soevereiniteit, maakt wereldse kaders vaag. Hoe groter de chaos, hoe harder de roep om duidelijke wetten en regels. Maar wetgeving is gebaat bij grenzen en dat is precies waar het in de ruimte aan ontbreekt. Boven het luchtruim valt geen territoriale grens meer te trekken.

De toenemende kosmische chaos is misschien wel een van de meest ingewikkelde problemen van onze tijd. Hoog tijd dat we de ruimte niet meer als ruimte zien, maar als een drukbevolkte provincie van de aarde, waar (helaas) verkeersregels nodig zijn.  

Ons IQ is deels genetisch bepaald. Maar het idee dat het daarom ‘aangeboren’ en dus onveranderlijk is, klopt niet. Correspondent Thomas Oudman ziet: het verder verspreiden van deze misvatting, al is het met de beste bedoelingen, is gevaarlijk.

Als je je leven maar goed genoeg organiseert, dan kun je alles gedaan krijgen. Dat is de belofte van veel timemanagementtrucs en zelfhulpboeken. Correspondent Ontcijferen Sanne Blauw vond een boek met een andere conclusie. Oliver Burkeman laat in 4000 weken zien: alles gedaan krijgen is een onmogelijk doel.

De Afsluitdijk bestond zaterdag negentig jaar. Correspondent Politiek Marc Chavannes ziet hoe het icoon van de Nederlandse strijd tegen het water ook een schoolvoorbeeld dreigt te worden van de uitholling van Rijkswaterstaat.

Op een school in Noord-Brabant zijn geen klassen. Er is geen rooster, geen bel, geen toetsweek. Correspondent Onderwijs Johannes Visser ging er langs en doet verslag van wat er wel is: een uitgesproken idee over hoe leerlingen zich in alle vrijheid kunnen ontwikkelen, om samen de maatschappij te vormen.