Zeilmeisje Laura Dekker wil haar eenzaamheid graag delen met de rest van de wereld

Wat is toch de enorme aantrekkingskracht van einzelgängerverhalen? Dat vroeg ik me af na het zien van de film Tracks, over het leven van Robyn Davidson (gespeeld door Mia Wasikowska). Zij doorkruiste te voet de Australische woestijn, met als enige gezelschap een stel kamelen met vreemde namen.

Er mankeerde het een en ander aan de film – gezapige flashbacks, storende traagheid. Maar dat doet niet af aan Wasikowska’s mooie vertolking van Davidson, die bijna buitenaards vastberaden de brandende eindeloosheid van de woestijn door stapt. Of ze daar nu pure autonomie vindt of diepe eenzaamheid, dat laat de film terecht een beetje in het midden. Het een lijkt het andere niet uit te sluiten.

Het waargebeurde verhaal doet denken aan dat van Chris McCandless, opgetekend door Jon Krakauer in Into the Wild, die de wildernis van Alaska introk om te ontsnappen aan een in zijn ogen doorgedraaide materialistische maatschappij. McCandless komt tragisch aan zijn einde: net als de eenzaamheid hem te veel wordt, maakt een genadeloze winter het hem onmogelijk terug te keren. Hij sterft alleen, starend naar de heldere hemel van Alaska.

Een fundamenteel fuck you

Tragiek is veel minder prominent aanwezig in Maidentrip, de recente documentaire over de Nederlandse solozeilster Laura Dekker. Toen de dertienjarige Dekker in 2009 haar plan bekendmaakte om de wereld rond te zeilen, ontstond een langdurige mediahype – de hele wereld had er een pedagogische mening over. Naar de veel interessantere documentaire, die nu haar kant van het verhaal vertelt, keken vorige week slechts 61.000 mensen.

Zonde, want Maidentrip is zeer de moeite waard. De Amerikaanse regisseur Jillian Schlesinger legde de nadruk op Dekkers reis, niet op de ruis eromheen. De film bestaat voor een groot deel uit aandoenlijk beeldmateriaal gemaakt door de zeilster zelf. Dekker filmt het deinende dek van haar scheepje Guppy, de paarsrode horizon, de vogels die haar af en toe vergezellen en zichzelf. We zien haar ravioli uit blik eten, blokfluit spelen in de kajuit en, dat is het mooiste, praten tegen de camera alsof het een vriend is.

We zien haar ravioli uit blik eten, blokfluit spelen in de kajuit en, dat is het mooiste, praten tegen de camera alsof het een vriend is

Geregeld ziet ze wekenlang geen land, wordt ze tegengewerkt door dagen durende windstiltes of torenhoge stormgolven. Waar andere solozeilers die de wereld omcirkelen vooral op zee blijven, trok Dekker twee jaar uit voor haar reis en verbleef soms langere tijd op de exotische plekken die ze aandeed. Om andere culturen te leren kennen, maar ook, zo toont Schlesingers film, om mensen te ontmoeten – want Dekker is eigenzinnig, maar verre van asociaal.

Ter hoogte van het Panamakanaal ontmoet ze een doorleefd Amerikaans zeilechtpaar. Deze Mike en Deana nemen haar onder hun hoede. Het is aangrijpend om te zien hoe ze na een paar weken samen opvaren afscheid nemen. ‘I felt like having a family, a normal family.’ zegt Dekkers voice-over.

De kijker weet dan al dat haar eigen thuissituatie niet doorsnee is. Haar ouders scheiden vroeg en Dekker blijft bij haar zeilende vader, die lief is maar het zo druk heeft dat het kind al snel alles zelf doet.

Deze verhaallijn blijft bondig, maar het verklaart hoe Dekker komt aan een bepaalde hardheid, die soms ook in haar videoboodschappen de kop opsteekt. Ze is tamelijk genadeloos over haar vaderland, heeft niets op met de mensen en de cultuur. Wanneer een Nederlandse journaliste haar aan boord bezoekt is ze nukkig, kattig soms. Haar weigering om zich iets te laten vertellen lijkt, meer dan op puberaal gedrag, op een stevige karaktertrek, een fundamenteel fuck you all.

Dekkers eenzaamheid gevierd

De film wekt echter geen medelijden op. Waar Tracks uitgebreid ingaat op de verdrietige wortels van Davidsons afzonderingsdrang, viert Maidentrip Dekkers eenzaamheid. De zeilster zelf praat erover als een verworvenheid. Als ze snikkend de dolfijnen filmt die ze in een moment van heimwee vlak naast haar boot ziet opduiken, wordt duidelijk hoezeer haar alleen-zijn verbonden is met de schoonheid van het avontuur.

Als ze snikkend de dolfijnen filmt, wordt duidelijk hoezeer haar alleen-zijn onlosmakelijk verbonden is met de schoonheid van het avontuur

Dekkers camera speelt desondanks een intrigerende rol, schijnbaar als een soort gezelschap. Ze benadert de lens zo natuurlijk en ongedwongen, dat je het gevoel hebt dat ze het tegen een vriend heeft. Uit haar enthousiasme om dingen vast te leggen, spreekt bovendien een behoefte om te delen. De video’s zijn meer dan een persoonlijk logboek; het publiek mag meedoen.

Sean Penns verfilming van Into the Wild eindigt ermee dat Chris McCandless met zijn laatste kracht bevend een tekstje neerkrabbelt: ‘Happiness is only real when shared.’ Zo’n uitspraak kun je in ons tijdperk van delen zowel omarmen als bestrijden, maar voor Laura (vijftien jaar ten tijde van haar reis) lijkt het bijna een vanzelfsprekendheid dat ze zichzelf registreert voor anderen.

Daarmee is ze in zekere zin een ander soort avonturier dan Davidson en McCandless, die zich compleet wilden losmaken van de wereld die hen gekwetst had. (Geen van beiden slaagde daar overigens echt in, Davidson werd verliefd op de fotograaf van National Geographic die haar tegen haar zin volgde.)

De kracht van verhalen

Wat ze met elkaar gemeen blijven hebben, is de kracht van hun verhalen. Maidentrip herinnert aan de intense menselijkheid die spreekt uit zo radicaal je eigen plan trekken. En zoals bij al dit soort geschiedenissen: waar het over eenzaamheid gaat, gaat het altijd ook over samenzijn.

Het is mooi om je te realiseren dat er buiten Dekkers beelden om nog dagen, weken, maanden van echt alleen zijn bestonden, ongezien, geen mens of schip aan de horizon, de camera uit. Maar we mogen haar dankbaar zijn voor wat ze wel deelde.

Maidentrip was tot 27 juni te bekijken via Uitzendinggemist.nl.

Youtube plaatst cookies bij het bekijken van deze video Bekijk video op Youtube