Keuzevrijheid wordt overschat

Beste,

Het klinkt als betutteling, en zo kun je het inderdaad wel noemen. Toch geloof ik dat het milieu dit nodig heeft: de begrenzing van consumptievrijheid.

De overheid zou bepaalde opties zoals goedkoop vlees en eindeloos beschikbare vliegtickets van het menu moeten halen. Door deze begrenzing kan een nieuwe vorm van vrijheid ontstaan, die beter past bij deze tijd. Niet de vrijheid om het milieu kapot te consumeren, wel de vrijheid om te leven op een leefbare aarde.

In mijn vorige nieuwsbrief schreef ik hier al over, Mijn vorige nieuwsbrief: ‘Bestaat er vrijheid zonder gehaktbal?’ en jullie reageerden massaal, waarvoor dank. De reacties die me het meeste aan het denken zetten, zette ik hier op een rijtje. Een selectie van jullie reacties op mijn vorige nieuwsbrief.

Vandaag ga ik verder op hetzelfde denkspoor, met een column waarin ik probeer te relativeren hoe geweldig keuzevrijheid wel niet is.

Kort en goed: Ik kan een boeketje bloemen kopen voor 6 euro. Daarvoor hebben mensen in Kenia en Ethiopië zich de dornen in hun vingers gewerkt. Of ze komen uit een Nederlandse kas, waar er aardgas voor is verstookt. Voor de kweek is gif gebruikt, wat insecten doodt, en zo bijdraagt aan de ineenstorting van eco- en voedselsystemen.

Je kunt doen alsof mijn keuzevrijheid om dat bloemetje te kopen een belangrijk soort vrijheid is, maar ik geloof dat niet – ik geloof dat die vrijheid vooral problemen met zich meebrengt en zou moeten worden ingeperkt.

Lees de column hier. Column: ‘Consumentenvrijheid is morbide vrijheid. Dat mag best een onsje minder’.

De komende tijd verken ik dit idee verder, hier in deze nieuwsbrief en in stukken op De Correspondent. Betekent in vrijheid leven dat je onbeperkt schade kunt toebrengen aan anderen? Zo niet, waarom mag je dan wel onbeperkt vliegtickets boeken? Kunnen we onszelf begrenzen?

Voor nu tot slot nog drie leestips:

• Nina Polak schreef een scherp verhaal over ‘de verwende middenklasse’ die het systeem ontvlucht wat haar rijk maakte. ‘Cashen met crypto op een palmstrand’, Lees Nina’s verhaal hier. heet dat, of wat er gebeurt als je leeft in vrijheid zonder verantwoordelijkheid.
• Ties Rijcken schreef over de Nederlandse watermachine, die de zeespiegelstijging voorlopig heus aan kan. Het water komt, maar wees niet bang – Ties’ verhaal over zeespiegelstijging.
• Emy Demkes was correspondent Kleding, maar gaat verder als correspondent Consumptie. Een verbreding waarvan ze in haar nieuwsbrief verslag doet – volgtip! Emy Demkes’ nieuwsbrief.

Tot de volgende,

Jelmer

Deze nieuwsbrief in je mail ontvangen? Als correspondent Democratie & Klimaat onderzoek ik hoe we de aarde leefbaar én onze democratie in stand houden.
Schrijf je hier in!

P.S. Waarom is plantaardige yoghurt zo duur? Kijktip: Waarom is plantaardige yoghurt zo duur? Het antwoord is even simpel als gênant, achterhaalde De Keuringsdienst van Waarde.