Beste,

Deze foto stond twee jaar geleden in bijna alle kranten:

De perspresentatie van het Landelijk Consortium Hulpmiddelen (LCH) in het magazijn in Vianen. Van rechts naar links: Alex van der Putten, Rob van der Kolk, Martin van Rijn en Mark Frequin. Foto: Robin van Lonkhuijsen, 3 juni 2020

Op de foto staan vier mannen die Nederland moesten redden van de ondergang. Achter hen: Hun boodschap: het is gelukt, we hebben genoeg!

De foto is geen toeval.

Al maanden ging het in de media nergens anders over dan over het schreeuwende tekort aan medische beschermingsmiddelen, waardoor de zorg dreigde vast te lopen. Een beeld dat bleef rondgaan, ook toen dat tekort volgens de verantwoordelijke inkopers van het Landelijk Consortium Hulpmiddelen (LCH) niet meer bestond.

Dus zei een van hen, de man rechts op de foto: laten we de pers uitnodigen in ons magazijn, dan kan heel Nederland met eigen ogen zien dat we genoeg beschermingsmiddelen hebben voor de zorg. Paniek bezworen.

En zo geschiedde.

Een jaar later stond deze foto opnieuw in bijna alle kranten, maar nu ter illustratie van een heel ander verhaal:

We hebben mondkapjes.

De toenmalige minister Martin van Rijn in het magazijn van het LCH in Vianen. Foto: Robin van Lonkhuijsen, 3 juni 2020

En inderdaad, op dit moment liggen meer dan een half miljard mondkapjes te verstoffen in twaalf pakhuizen door het hele land. Een groot deel daarvan is afgekeurd of inmiddels over de houdbaarheidsdatum heen. De verontwaardiging – over de miljoenen die hieraan zijn vergooid, en de miljonairs die ermee werden geboren – is tot op de dag van vandaag voorpaginanieuws.

De vraag die tot nu toe onbeantwoord bleef: hoe is het zover gekomen?

Wat deze reconstructie ons leert

De iconische foto is het eindpunt van de grote reconstructie waar collega-correspondent Maurits Martijn, datajournalist Heleen Emanuel en ik de afgelopen maanden aan hebben gewerkt.

Het verhaal dat eraan voorafgaat is er een dat tot nu toe onverteld bleef: het verhaal van de hoofdrolspelers – het voltallige management van het LCH, de inkopers die de deals moesten sluiten, de distributeurs die verantwoordelijk waren voor de logistiek, de handelaren en leveranciers die de spullen beloofden te leveren, en vele anderen – die opeens de brandweer werden in de grootste zorgbrand uit de recente geschiedenis.

Voor het verhaal hielden we meer dan honderd interviews, onderzochten we talloze documenten en leerden we een belangrijke les: achteraf is het gemakkelijk oordelen over wat de overheid allemaal fout heeft gedaan tijdens de coronacrisis. Maar als we ervan willen léren, dan moeten we eerst begrijpen hoe het werkelijk is gegaan.

Deze reconstructie is een poging precies dat te doen: niet te oordelen, niet te veroordelen, maar te begrijpen.

Ik hoop dat jullie het net zo leerzaam zullen vinden om te lezen als wij het vonden om het te maken.

Wat je ziet als je uitzoomt van #sywertgate en #hugomoetweg In de beoordeling van de coronabestrijding gaat veel aandacht uit naar de mondkapjesdeal van Sywert van Lienden en zijn twee zakenpartners. Daardoor blijven andere – grotere – vragen over de mondkapjescrisis onderbelicht. Want de overheid gaf maar liefst twee miljard euro uit aan beschermingsmiddelen. Waarom bleef de overheid maar mondkapjes inkopen? Welke rol speelden media en politiek daarin? En: was er eigenlijk wel een mondkapjestekort? Lees hier onze reconstructie terug

Tot een volgende!

Anne

Deze update liever in je inbox? Dat kan! Schrijf je in voor mijn nieuwsbrief, dan lees je meer over de totstandkoming van mijn onderzoek naar de coronacrisis en krijg je een seintje als er een nieuw verhaal verschenen is. Meld je hier aan voor mijn nieuwsbrief