Een relativerende gedachte: al ver voor de tijd dat je op Twitter kon klagen dat we in een kapot land leven, vertrokken er mensen verbolgen uit Nederland. Waar dit soort mensen naartoe gaat, zien we sinds 2005 op tv in Ik vertrek. Soms beginnen ze in Spanje of Portugal een naturistencamping of een midgetgolfbaan, vaker valt de keus op Frankrijk en een chambre d’hôte. Tegenwoordig noemen we dat meestal een bed and breakfast.

De opkomst van de bed and breakfast – in buiten- en binnenland – houdt volgens mij verband met de onbetaalbaarheid van wonen (een extra kamer is een bron van inkomsten), de digitalisering van toerisme (Airbnb) en de vervagende grenzen tussen werk en privé. Maar als je vertrekkend Nederland mag geloven is een ‘B&B’ vooral een droom. Een droom die je kunt waarmaken. 

En waar een droom is, is een realiteit. Dat maakt de B&B een dankbaar ingrediënt voor reality-tv. Deze zomer keken op het hoogtepunt bijna een miljoen mensen naar het tweede seizoen van waarin acht alleenstaande B&B-eigenaren door heel Europa op zoek gingen naar een partner om hun droom (en hun bed) mee te delen. De gegadigden kwamen logeren en meedraaien in de B&B.

Zes weken lang waren deze gelukszoekers iedere dag (!) 50 minuten te volgen. Ik zal schetsen wat dat met mijn relatie en vakantie heeft gedaan: stel je twee mensen voor die in een donkere tent naar het scherm van een telefoon staren.

Je droom naleven is stressvol – laat staan als er ook nog gasten komen die meer willen

B&B Vol liefde is onwaarschijnlijk verslavend. Dat komt door de cast. Zo is er de kant-en-klare tragedie van vijftiger Hans, die in een Toscaans paleis door geldproblemen al jaren veroordeeld is tot zijn Italiaanse ex Libera (die naam, hoe ironisch!). Er is de dertiger Martijn, die in zijn Portugese B&B werk verschaft aan zijn ouders, met wie hij zo close is dat zijn potentiële partners al zijn opgenomen in de familie voordat hun koffers naar boven zijn gedragen. En voor wie niet gelooft dat het runnen van een B&B best samengaat met alledaags alcoholisme, zijn er in het bourgondische Frankrijk nog een andere Hans en een Natasja, die hun emoties smoren in chablis.

Je droom naleven, zo zien we, is eigenlijk al stressvol genoeg. Als zich daar gasten in mengen die meer van je willen dan een warme croissant bij het ontbijt, is de chaos compleet. Voor de B&B-houdster Astrid is de komst van een aantal allervriendelijkste Nederlandse mannen naar haar Oostenrijkse chalet zo triggerend dat ze vervalt in een dwangmatig aangeven van ‘haar grenzen’. De gastvrijheid waar ze zich professioneel op laat voorstaan, is op persoonlijk vlak te veel gevraagd.

B&B Vol liefde is niet een programma waarin veel mensen de liefde vinden

B&B Vol liefde is niet een programma waarin veel mensen echt de liefde vinden. Deel van het kijkplezier is dat je vanaf de bank ziet waar het misgaat. Als de eerste kandidaat-partner van Astrid arriveert, krijgt hij na een autorit van tien uur weliswaar een kopje koffie aangeboden, maar vlak daarna gaat de gastvrouw naar bed – het is een lange dag geweest. De wijn en Nederlandse kaas die de stakker heeft meegebracht – ‘kunnen we die samen opsmikkelen’ – blijven in het cellofaan.

Dit zou ik toch beter doen, denk je als kijker voortdurend

De kern van het kijkgenot, zou ik zeggen, is het gevoel dit zou ik toch beter aanpakken. Maar laat dat nu net ook de grootste valkuil voor de deelnemers zijn. De opkomst van de B&B als vakantie- en verdienmodel gaat duidelijk ook samen met die van de recensiemaatschappij, waarin iedereen het recht meent te hebben om iedereen en z’n moeder van sterren te voorzien. Dit vind ik top, dat vind ik minder en dit krijgt van mij één ster: ook de hofmakerij ontaardt veelal in een spervuur van kritiek.

Dat dit bij zowel kandidaten als kijkers een trieste compulsie is, bleek wel toen gefrustreerd publiek slechte Google-reviews begon achter te laten bij twee van de kandidaten. De kijkers hadden de B&B’s niet eens bezocht, maar de eigenaren waren vanaf de bank met narcisme gediagnosticeerd en dat moesten toekomstige klanten weten.

Gelukkig, als de liefde groot genoeg is, overstijg je de kritiekmodus. Zoals bij Richard, een ex-kokkelvisser met ADHD, die een tipi-camping uit de grond probeert te stampen. Zijn eerste gast Simone heeft – zo benadrukt hij uitentreuren – ‘geen kont’ en ‘geen lang haar’. Hij kan haar geen vijf sterren geven, en toch valt hij voor haar. Ze is lief, grappig en ze pikt zijn oversekste humor. (Die van mij, vooruit, twee sterren krijgt.)

De winnaars van B&B Vol liefde zijn de aanpassers, degenen die zich er overheen kunnen zetten dat een ander de pasta anders kookt dan jij dat zou doen. Degenen die begrijpen dat mensen er niet zijn om door jou gerecenseerd te worden.

Meer lezen?

Een goed leven zit vol gemiste afslagen De film Everything Everywhere All at Once knipoogt naar wat onbegrijpelijke kwantummechanica, maar is vooral een klassieke filosofische komedie over (gemiste) afslagen in het leven. De utopie die Everything daartegenover zet – eindeloze mogelijkheden – lijkt geweldig. Maar als alles altijd overal kan, wat is dan nog van waarde? Lees het artikel