Echte weerbaarheid zit vanbinnen, bewijzen deze huilende spierbonken

Het allerleukste aan het AVROTROS-programma Kamp Van Koningsbrugge, waarin burgers een voorproefje krijgen van de opleiding voor het Korps Commandotroepen, is als beren van kerels al na tien minuten afvallen.

Ze doen elke dag crossfit, hebben een eight-pack, ze weten wat het is om te hongeren op zoutloze kipfilet en broccoli. Maar als je ze met veertig kilo op hun rug door de koude, natte Ardennen begint te jagen, lelijke dingen tegen ze schreeuwend, huilen ze binnen de kortste keren om hun moeder.

Van de circa tien sportieve burgers die elk seizoen door presentator Jeroen van Koningsbrugge naar het kamp gehaald worden om te testen uit welk hout ze precies vervaardigd zijn, blijven er na acht dagen nauwelijks slapen, weinig eten en door de modder marcheren maar een paar over. Er valt niets te winnen, behalve eer. Weinig mensen zijn uit het juiste hout gesneden, dat is de premisse van het programma, om deze zwaarste der militaire opleidingen te doorstaan.

Je ware aard komt ploeterend in de modder naar boven

Vanaf de bank kan ik je meteen vertellen: ik ben van het soort hout waar IKEA meubels van maakt. Breed inzetbaar, veelzijdig, maar je moet me niet door de natte Ardennen jagen, dan verpulver ik.

Je redt het alleen als je geest sterk is

Er zijn mensen, blijkbaar, die hun eigen houtsoort niet kennen. Ze denken: eerste kwaliteit tropisch hardhout, maar komen er na twintig minuten bergopwaarts tijgeren door een ijsrivier achter dat het toch multiplex is. Dat lijkt de belangrijkste reden om mee te doen aan de martelgang die Kamp Van Koningsbrugge is: testen waarvan je in de kern gemaakt bent. Weet je dat ook weer.

Het is een mooie relativering van de fitnesscultuur met haar galmende slogans over discipline en succes dat enorme biceps je in deze Ardennen nauwelijks de eindstreep over zullen slepen. De belangrijkste uitdaging, zo wordt steeds benadrukt, is mentaal van aard. Je redt het alleen als je geest sterk is.

Voor de bankzitters is de sport natuurlijk om te gokken wie van de deelnemers een mahoniehouten kern heeft. Soms kun je dat aan de buitenkant zien; ik zette mijn geld dit seizoen al na een minuut in op oud-profvoetballer Daphne Koster (je kunt meedoen aan mijn pooltje, het seizoen loopt nog). Een vrouw die haar tengere voorkomen compenseert met een uitstraling alsof ze permanent klaarstaat om een paar peuters uit een brandend huis te redden.

De kracht van de geest

Wat ‘het juiste hout’ nu precies inhoudt, wordt in Kamp Van Koningsbrugge af en toe expliciet gemaakt door instructeurs en ex-commando’s Ray en Dai. Je moet behoorlijk overtuigd pacifist zijn om niet op z’n minst een beetje verliefd te worden op dit duo. Ze zitten vol met zelfhulptaal, maar in het ontplofte coachinglandschap zijn echt maar bar weinig mensen van wie je die clichés zo klakkeloos aanneemt.

Als een willekeurige coach mij bijvoorbeeld vertelt dat je ‘soms tegen de stroming in moet varen om erachter te komen wat voor kracht er in je boot zit’, dan vraag ik mijn geld terug. Als Dai Carter het zegt, denk ik: deze jongen is in het donker uit een vliegtuig gesprongen boven vijandelijk gebied in Uruzgan. Hij belichaamt wat hij vertelt.

In zijn sympathieke boek Nu of nooit gaat hij aan de hand van verhalen uit zijn tien jaren als commando dieper in op die vraag over dat hout. Het heeft natuurlijk alles te maken met wat hij ‘mentale kracht’ noemt: ‘Alle fysieke, cognitieve, emotionele, spirituele vaardigheden en processen die het bewustzijn positief beïnvloeden.’

Carters boek sterkt me in het idee dat het interessant zou zijn om in plaats van met fitnessfanaten eens een seizoen Kamp Van Koningsbrugge op te nemen met boeddhistische monniken of andere ervaren mediteerders. De breinen tegen de biceps – dat zou het pas echt een boeiend experiment maken.

Meer lezen?