30 procent van de wereld kookt op open vuur. En dat is een ramp voor het klimaat en de volksgezondheid

Een derde van de wereldbevolking doet het. Het heeft dramatische gevolgen voor het milieu, het klimaat, vrouwen en de gezondheid van 2,4 miljard mensen.^* En toch hebben we het er vrijwel nooit over: koken op open vuur.

Luchtvervuiling is zo’n onderwerp dat je niet meer loslaat, zeker als je de cijfers tot je laat doordringen. Ga maar na: de Wereldgezondheidsorganisatie schat dat er tussen 2030 en 2050 ongeveer 250.000 mensen^* zullen sterven aan de gevolgen van klimaatverandering. Dat is enorm en verschrikkelijk, maar eigenlijk nog maar weinig vergeleken met de impact van luchtvervuiling. Want in dat laatste geval hebben we het namelijk over 10 miljoen doden per jaar. Niet over dertig jaar, maar nu al, ieder jaar weer.

In een grote stad als Delhi verliezen mensen maar liefst tien jaar aan levensverwachting door het inademen van vervuilde lucht. Als de wereld verder opwarmt tot 2 graden hebben we het over 153 miljoen extra doden (!!!).^* Niet door overstromingen, droogtes, orkanen of tsunami’s – maar door de extra luchtvervuiling die het verbranden van al die fossiele brandstoffen met zich meebrengt. Oftewel: eigenlijk is luchtvervuiling een nóg sterkere reden om over te stappen op groene energie.

Deze week hebben we het erover met wetenschapper Esther Boudewijns, die onlangs een groot paper publiceerde in het prestigieuze tijdschrift The Lancet over de implementatie van ‘schoonkokenoplossingen’ in armere landen.

Want juist omdat het probleem zo groot is, zijn de oplossingen ook zo veelbelovend. Wie zich bezighoudt met schoon koken, strijdt niet alleen tegen luchtvervuiling, maar ook tegen ontbossing, klimaatopwarming en genderongelijkheid – het zijn namelijk vooral vrouwen die koken. We hebben het hier, kortom, over een win-win-win-winoplossing.

Boudewijns vertelt over haar onderzoek en over de leidende rol die Nederland speelt in het – helaas – nog veel te kleine wereldje van schoonkokenactivisten. Als altijd zijn we benieuwd wat jullie vinden van deze aflevering. We zijn te bereiken op rudienfreddieshow@decorrespondent.nl.

Leesvoer bij deze aflevering:

• De studie 'Facilitators and barriers to the implementation of improved solid fuel cookstoves and clean fuels in low-income and middle-income countries: an umbrella review' (2022) in The Lancet, waarvan Boudewijns eerste auteur is.
• Het artikel 'Ten Million a Year' van David Wallace-Wells in de London Review of Books, en zijn klimaatboek The Uninhabitable Earth.
• De Internationale Klimaatstrategie van het kabinet-Rutte IV, waarin Nederland de ambitie uitspreekt om 100 miljoen mensen toegang te geven tot duurzame energie.

Meer lezen?