Deze week onderstreept de oorlog in Oekraïne Europa’s nieuwe werkelijkheid

Het was de week waarin Vladimir Poetin de loopbrug – het laatste kernwapenverdrag – ophaalde. Waarin hij een massaal gehoorzaam stadion in Moskou toesprak, op zijn manier opzwepend. De vergelijking van de dictator met ‘denazificatie’ in het vaandel met die andere dictator was onontkoombaar en ijzingwekkend.

Het was de week waarin Joe Biden naar Kyiv reisde en de leiders van de oostelijke NAVO-landen ontmoette in Warschau. En toezegde Oekraïne te blijven steunen ‘zolang als nodig’.

Een jaar duurt deze oorlog al. Tienduizenden doden, aan beide kanten, miljoenen op de vlucht. Het zelfstandige land Oekraïne z’n bestaansrecht ontzegd door Poetin. Geweld staat weer in de omgangsregeling van de wereld. Dat was nooit weg, maar vooral West-Europa geloofde tot 24 februari 2022 hardnekkig in de droom van democratie en een internationale rechtsorde. En handelde ernaar.

Ik vroeg me af wat tijdelijk en wat blijvend is veranderd. In de Europese, de internationale en de binnenlandse verhoudingen. Blokvorming, minder globalisering, maar ook meer eenheid in de Europese Unie. Brexit is niemands voorbeeld. De strijd voor vergroening kreeg tegenwind (tijdelijk meer kolenstook), maar ook nieuwe impulsen: verduurzaming loont sneller bij torenhoge energieprijzen.

Wat is het nieuwe verhaal waarmee we de werkelijkheid beschrijven, met inbegrip van een even taaie als gruwelijke oorlog op één dag rijden? In dit stuk tel ik de ongevraagde feiten en de positieve kansen bij elkaar op. De conclusie dringt zich op. Het nieuwe verhaal is er een van gegroeid wereldbewustzijn, inclusiviteit en vindingrijkheid. Nieuwe gemeenschapszin.

Verder deze week op De Correspondent:

Maar weinig mensen geloofden een jaar geleden dat Rusland Oekraïne daadwerkelijk zou aanvallen. En toch gebeurde het. Wat betekent dat voor onze visie op de internationale betrekkingen? Correspondent Goede gesprekken Lex Bohlmeijer sprak met Oost-Europakenner Laurien Crump. In deze podcast blikt zij terug op het afgelopen jaar, en kijkt ze vooruit: is er een exitstrategie?

Een nieuwe Nederlandse wet die bedrijven duurzamer en eerlijker moet maken, houdt de gemoederen flink bezig. Correspondent Consumptie Emy Demkes vertelt wat er op het spel staat voor bedrijven en consumenten (en of onze pindakaas door deze wet minder smeuïg wordt).

Volgens OpenAI en Google kan kunstmatige intelligentie de hele mensheid ten goede komen. Maar uit onderzoek blijkt hoe eenzijdig en beperkt de meeste data zijn waarmee AI is getraind.

Correspondent Beter internet Maurits Martijn sprak met Balázs Bodó, onderzoeker aan de Universiteit van Amsterdam, over een kaart die laat zien hoe gemankeerd de data zijn waarmee kunstmatige-intelligentie wordt getraind.

Hoog tijd om op de grote rode pauzeknop te drukken, zegt Bodó.

Geen land waar zo veel mensen in deeltijd werken als in Nederland – en dan vooral vrouwen. De roep om dit te veranderen klinkt steeds luider. Maar, schrijft correspondent Zorg Lynn Berger: de deeltijdcultuur kwam er niet door persoonlijke wensen en keuzes – ze is een resultaat van bewust beleid. Deze en andere inzichten bundelt Lynn in haar nieuwe Vonkje Ik werk al (ik krijg er alleen niet voor betaald).