Onze poep is een bouwsteen des levens (maar wordt gedachteloos verspild)

Onlangs heb ik iemand ontmoet die boos is dat haar poep verbrand wordt. Ze heet Fides Lapidaire, is social designer, en maakte er samen met makers Yanna Hoek en Jeppe van Pruissen een documentaire over: Holy Shit.

De enige mogelijke conclusie na het zien van deze film: we zouden allemaal boos moeten zijn dat onze poep verbrand wordt. Dat zit zo. Er is wereldwijd een enorm tekort aan voedingsstoffen voor het verbouwen van ons voedsel. Een steeds groter deel van die voedingsstoffen komt uit kunstmest. Maar een van de drie belangrijkste grondstoffen is over enkele decennia op: fosfaat. Althans, het makkelijk te winnen fosfaat.

Behalve stikstof, hebben planten ook fosfaat nodig om te groeien. De landbouwindustrie haalt dat voornamelijk uit een handjevol mijnen. Europa heeft zulke mijnen niet, en is ervoor afhankelijk van China en Marokko – dat laatste land haalt het uit betwist grondgebied in de Westelijke Sahara.^* Raken die leeg, dan hebben we écht een groot probleem. Klimaatprobleem-groot.

Niet zo’n gek idee dus, om zuinig te zijn op het goedje. En dat kan ook gewoon. Anders dan stikstof kan het niet ontsnappen naar de lucht, dus in theorie kunnen we het eindeloos recyclen in de kringloop van het leven. Van de grond naar planten, naar dieren, en dan via de ontlasting en verterende bacteriën weer terug naar de bodem.

Maar dat doen we niet! Onze poep, vol fosfaat en alle andere nodige mineralen, gooien we sinds de jaren negentig gewoon weg. Alles. Een deel spoelt naar zee, en het deel dat zuiveringsinstallaties uit rioolwater halen, wordt verbrand in energiecentrales. De resterende as komt onder het wegdek te liggen.

Hoe kunnen we zo ongelooflijk stom zijn? En wat zijn de hordes die hergebruik in de weg staan? Lapidaire laat mensen aan het woord die weten wat er moet gebeuren, uit alle schakels van de kringloop: van boer tot waterzuiveraar, en van voedingsonderzoeker tot Europarlementariër.