Hier woont een kunstcollectie. Deels, en voor even

De Spaanse snelweg blinkt in de ochtendzon; een zwerm zwart-gele taxi’s zoeft voor de bus uit richting het centrum van Barcelona. Tegen een blauwe lucht spelen de wolken gebergtetje. Ik zit in de bus om Han Nefkens te interviewen, een Nederlandse kunstverzamelaar die sinds de jaren negentig in deze stad woont. Ik wil hem graag spreken omdat ik bezig ben met een reeks artikelen over het verzamelen, vertonen en ‘ontzamelen’ van kunst.

Nefkens is een interessant soort verzamelaar: zijn collectie bevindt zich niet op één centrale plek, zoals, zeg, zijn huis of een depot. In plaats daarvan wonen de werken die hij heeft verzameld op verschillende plekken in de wereld, waaronder musea in Nederland, Frankrijk en Duitsland. Wanneer Nefkens een werk koopt geeft hij het vrijwel direct in langdurig bruikleen, vaak met de belofte dat zo’n instelling het na zijn dood mag houden. De reden, zei hij in eerdere interviews, is simpel: voor Nefkens heeft zijn verzameling pas zin wanneer hij deze kan delen. Kunst is er om gezien te worden, en wel door een publiek dat groter is dan één persoon.

Nu is ‘delen’ natuurlijk zo’n woord dat tegenwoordig te pas en te onpas wordt gebruikt. Toch lijkt dit een ander soort delen dan wat we kennen van het web, waar ‘sharen’ en ‘liken’ de twee voornaamste handelsmogelijkheden zijn. Wie online deelt, hoeft immers geen afstand te doen van het gedeelde; het bestond online, en bestaat online voort. Het heeft ook weinig weg van wat er gebeurt in de ‘deeleconomie’, waarin degene die ‘deelt’ doorgaans gewoon betaald wil worden voor zijn of haar ruimhartigheid. Welk doel dient het delen van kunst in het geval van deze verzamelaar? En in hoeverre is Nefkens’ manier van verzamelen representatief voor de huidige generatie particuliere kunstverzamelaars, van wie, nu er wordt bezuinigd op de cultuursector, steeds meer verwacht wordt dat zij een publieke rol gaan spelen?

De bus spuugt haar passagiers uit op de Plaça de Catalunya. Ik ramble richting de Rambla, waar, vlakbij de Boqueria-markt, kunstcentrum La Virreina zit. Onlangs opende hier een tentoonstelling met het werk van de Nederlandse fotograaf Gerald van der Kaap, en de werken die er hangen komen uit de collectie van Nefkens. De verzamelaar zal me zo meteen langs de tentoonstelling leiden, en ik zal hem ondervragen over zijn verzameling.

Later deze zomer breng ik verslag uit van mijn ontmoeting met Nefkens en het bezoek aan deze tijdelijke woonplaats van een deel van zijn collectie. Vóór die tijd ben ik benieuwd of jullie nog meer voorbeelden kennen van zulke gedecentraliseerde kunstcollecties. Of misschien suggesties hebben over andere verzamelaars-delers die interessant zijn in het licht van deze reeks. Indien ja, deel ze dan vooral hieronder (knipogende smiley).