Een strenge maar rechtvaardige docent romananalyse deelde me ooit met opgeheven vinger mee: ‘Personages zijn geen echte personen en zo hoor je ze ook niet te benaderen.’

Ik knikte gehoorzaam maar dacht ondertussen – deels beschaamd, deels weemoedig – aan al die fictieve mensen voor wie ik allerlei echts heb gevoeld. Daarmee moest het dus uit zijn. Meeleven staat intelligent lezen in de weg, zo luidde de redenering.

De zestienjarige kankerpatiënt Hazel Grace Lancester, verteller van het romantische tienerdrama The Fault in Our Stars, krijgt een vergelijkbaar lesje wanneer ze de schrijver ontmoet van haar favoriete boek over kanker. De man heeft zich als een kluizenaar teruggetrokken in een Amsterdams grachtenpand, drinkt whisky voor het ontbijt en bijt zijn fan ongeduldig toe dat het verhaal dat haar zo raakte slechts fictie is. Alleen kinderen doen daar zo gevoelig over.

De scène (met een goed gecaste als de gehavende schrijver) komt op een moment dat het bioscooppubliek al een keer of drie gesnotterd heeft. Vooral om de zeer charmante Hazel Grace ( met haar bruine ogen, hese stem, mild ironische grapjes, permanente zuurstofslangetjes en haar naderende levenseinde. Dafoe met zijn groevenkop lijkt zich even te richten tot dat weke publiek, dat huilt (tegen wil en dank) om mensen die niet bestaan.

Kranig verweer tegen loerend cynisme

Hier wordt gereflecteerd op de sentimentele aard van het verhaal. Dat brengt wat lucht in het emotioneel overladen geheel, maar de sympathie blijft duidelijk bij de tiener, de dromer, de gelover die zich, ook al is ze nog zo kortademig, kranig weert tegen het cynisme dat loert.

Hazel Grace mag dan ook niet echt klagen. Ze heeft oergezellige ouders ( als haar moeder is liever dan ooit tevoren) en ontmoet tijdens een praatgroep voor zieke jongeren een onvoorwaardelijke aanbidder die gelijke hoeveelheden James Dean en ideale schoonzoon combineert. Augustus Waters (Ansel Elgort) mist een been, maar is zo aimabel dat het aanvankelijk grenst aan misselijkmakend. Toch is de chemie tussen de twee meeslepend en maakt het spel van Woodley identificatie met Hazels ontluikende liefde haast onvermijdelijk.

Augustus Waters mist een been, maar is zo aimabel dat het aanvankelijk grenst aan misselijkmakend

De zoete harmonie van deze effectieve tranentrekker staat in schril contrast tot veel andere blockbuster -verfilmingen van de laatste jaren, zoals The Hunger Games,Divergence en Twilight, waarin conflict en geweld hoogtij vieren. De overweldigende populariteit van zowel de film als de gelijknamige jeugdroman van John Green (in Nederland verschenen als Een weeffout in onze sterren) wordt daarom ook wel om een verschuiving te signaleren binnen het YA-genre naar een vriendelijker realisme.

Auteur John Green, internetfenomeen en publiekslieveling, is over zijn eigen overwegingen in elk geval glashelder: ‘Wij zij als cultuur superoncomfortabel met oprechtheid,’ zegt hij in ‘Wat ik juist bewonder in mensen is het vermogen om onironisch enthousiast te zijn, om je vreugde of je pijn niet te hoeven beteugelen met ironie.’

Dat is allerminst een nieuw standpunt – de zou je als stroming in de volwassen literatuur al bijna passé kunnen noemen. Greens oprechte kinderboeken en zijn als grapjes verpakte progressief didactische zijn desondanks een nieuwe hype. TIME Magazine doopte hem de ‘teen whisperer’.

Ook in Nederland trekt The Fault in Our Stars al vóór de officiële datum volle zalen. En waarschijnlijk niet alleen omdat een deel van de film zich in Amsterdam afspeelt. In het afgeladen pijpenlaatje van The Movies, waar ik een voorpremière bijwoonde, steeg de luchtvochtigheid in rap tempo. Er werd hardop gehuild, veel gelachen en ge-aaah’t. En, opvallend, de gemiddelde leeftijd moet boven de twintig hebben gelegen.

Hoewel de film wil afrekenen met clichés over kanker, wordt vol overtuiging een blik met potente clichés over romantische liefde opengetrokken

Ik heb mijn tranen met geweld bedwongen, een keer of vier, vijf (de opgestoken vinger van die hooggeachte docent in mijn achterhoofd). Het hielp om me erop te concentreren hoe ergerlijk het is om een publiek zo vaak, zo dwingend tot huilen te bewegen – want dat is wat The Fault in Our Stars doet, met een zekere trots zelfs. Hoewel de film wil afrekenen met clichés over kanker, wordt vol overtuiging een blik met potente clichés over romantische liefde opengetrokken (enkele daarvan mooi: ‘I fell in love with him like you fall asleep. Slowly, and then all at once’.)

Misschien is die trots wel precies wat de film tot meer maakt dan een degelijk geregisseerde tearjerker. The Fault in Our Stars impliceert een bewustzijn van zijn eigen zachtheid, de zwaktes ervan, maar omarmt die desondanks. Greens verhaal belicht de positiefste kanten van het tienertemperament: geloof, hoop, liefde. Dafoes personage wordt daartegenover gezet als de ultieme volwassene: gedesillusioneerd, en ongetwijfeld niet meer goed in staat om te huilen.

YouTube
Bekijk de trailer.
Zeilmeisje Laura Dekker wil haar eenzaamheid graag delen met de rest van de wereld In 2009 maakte zeilmeisje Laura Dekker (13) bekend rond de wereld te willen zeilen. Iedereen had er een mening over, maar Laura werd amper gehoord. Nu vertelt ze eindelijk haar verhaal in de prachtige, nog veel te weinig bekeken documentaire Maidentrip. Over haar reis, eenzaamheid en delen. Een aanrader. Lees hier mijn recensie van Maidentrip terug The Normal Heart laat zien dat de homo-emancipatiestrijd nooit vergeten mag worden The Normal Heart, een nieuwe tv-film van HBO, grijpt je bij de strot. Begin jaren tachtig brak een hiv-epidemie uit, die in 99 procent van de gevallen dodelijk was. Ned Weeks, een jonge schrijver, probeert de ziekte en de apathie van de buitenwereld te bestrijden. Hoewel volgens sommigen de homo-emancipatie in de westerse wereld voltooid is, toont deze film dat deze zwarte bladzijde in de homogeschiedenis niet vergeten mag worden. Lees hier mijn recensie van The Normal Heart terug The Legacy: een waardig opvolger van Borgen en The Killing, met een vleugje Ingmar Bergman The Legacy is de nieuwe Deense serie van de producenten van The Killing en Borgen, geregisseerd door Pernilla August, die de kunst van Ingmar Bergman afkeek. Het gevolg is een prachtig en hoogwaardig Deens familiedrama, waarin vooral veel kapot wordt gemaakt. Lees hier mijn recensie van de serie The Legacy terug