De Verenigde Naties en het perscorps

Op de derde verdieping van het hoofdgebouw van de Verenigde Naties, recht boven de VN Veiligheidsraad, zitten de kantoren van het perskorps van de VN. Ze zijn met z’n tweehonderden: elk groot persbureau en tv-station is vertegenwoordigd.

Deze tweehonderd journalisten volgen dag in dag uit het doen en laten van de VN. Ze reizen secretaris-generaal Ban Ki-Moon achterna. Ze volgen de Veiligheidsraad. Ze proberen rapporten vooraf in te zien om daaruit te publiceren. Zij zijn hoofdzakelijk verantwoordelijk voor de manier waarop de VN in het nieuws komt. Voor het beeld dat wij hebben van de VN.

Pamela Falk, VN-correspondent voor de zender NBC, is de opperbevelhebber van het korps. Ze is het hoofd van de UN Correspondents Association. Ze hebben net een nieuwe lounge gekregen in het VN-gebouw. Er hangen lichtblauwe ballonnen voor de deur.

Ze woont hier in het gebouw, grapt ze als we haar spreken. Ze rakelt de ene na de andere anekdote op over rapporten die op haar tafeltje in de kantine werden achtergelaten. ‘Dan zeggen ze tegen me dat ik het niet te zien krijg, lopen ze weg en ligt het rapport er nog. Vergeten, zogenaamd.’

Het is duidelijk: deze grand dame van het gilde kent iedere truc uit het journalistenboekje. Maar hoe journalistiek is haar werk nu echt?

Falk praat over ‘wij’, als ze het over de VN heeft. Als we dat in haar bijzijn vaststellen trekt ze haar wenkbrauwen even op, en ratelt ze snel verder. Met hoorbare spijt stelt ze even later vast dat de afstand tussen journalisten en het VN-personeel steeds groter aan het worden is. ‘Onder Ban Ki Moon is het allemaal wat zakelijker en professioneler.’

Intussen gist ze tegenover iedereen die haar aanspreekt over degene die in 2017 het stokje van Ban Ki Moon zal overnemen. ‘Dat moet een vrouw zijn!’, stelt ze. ‘Die Sigrid Kaag bijvoorbeeld, van jullie Nederlanders, zou geweldig zijn.’

In hoeverre kan zo’n journalist nog op een onafhankelijke manier bericht doen over de VN? Wordt haar nieuwsagenda niet volledig bepaald door de VN zelf, in plaats van door haar eigen journalistieke instincten? En: als deze 200 journalisten met een accreditatie de enigen zijn via wie de VN in het nieuws komen, is dat dan niet misleidend?

In de volgende notitie: hoe willen wij dan te werk gaan?