Europese bodems zijn er bijzonder slecht aan toe (en wat me verder opviel in het klimaatnieuws)

Ons klimaat verandert en de duurzame revolutie is in volle gang. Ik volg het klimaatnieuws en praat je bij:

🥵 – Extreme hitte op alle zeven continenten. Nooit eerder was het zo heet in Rome (41,8 graden Celsius); er zijn bosbranden in Griekenland, Spanje en Zwitserland. Steden in China openden hun schuilkelders zodat mensen verkoeling konden vinden. Het land krijgt hittegolf na hittegolf voor de kiezen.

🌍 – In de eerste week van juli werd het wereldrecord voor warmste dag ooit drie keer op rij gebroken – het was daarmee ook de warmste week ooit gemeten. Dit direct na de recordhete maand juni. De Wereld Meteorologische Organisatie (WMO) voorspelt dat het weerfenomeen El Niño de temperaturen nog zeker tot en met september zal opstuwen.

🌊 – Overstromingen in India, de VS, Japan, en Zuid-Korea. De vingerafdruk van klimaatopwarming is duidelijk: doordat warmere lucht meer waterdamp kan vasthouden, neemt door klimaatverandering het aantal plensbuien toe, en daarmee de kans op overstromingen.

🧐 – Media schrijven in dit soort gevallen regelmatig over ‘ongewoon’ hevige regenval en ‘ongebruikelijke’ hitte, terwijl steeds heviger extremen nu juist de norm zijn – en zullen blijven tot de uitstoot nul is en de opwarming stopt. Pas dán is sprake van een ‘nieuw normaal’.

🌪️ – Het ontstaan van zomerstorm Poly had dan weer weinig met de opwarming te maken: het KNMI verwacht de komende decennia eerder minder dan meer stormen. Meer warmte kan zich wel vertalen in heviger stormen met meer neerslag.

💀 – Tijdens de extreem warme zomer van 2022 zijn 61.000 mensen door hitte vroegtijdig aan hun einde gekomen, concludeert een grote studie in Nature. Ouderen en vrouwen werden vaker getroffen. Dat de cijfers zo hoog liggen, laat zien dat we nog te weinig aan preventie doen, schrijven de onderzoekers. Overigens sterven in een warmer klimaat ook minder mensen aan extreme kou.

💣 – Klimaat- en natuurbeleid blijft politiek explosief. De christendemocraten in het Europees Parlement proberen extreemrechts de wind uit de zeilen te nemen door vol in de contramine te gaan over de natuurherstelwet van Frans Timmermans (die desondanks werd aangenomen). Binnen de Duitse coalitie liepen de spanningen hoog op over een wet die de warmtevoorziening in het land moet verduurzamen.

🙋‍♀️ – De Tweede Kamer besloot eind juni tot instelling van een burgerberaad, na de val van Rutte IV gaan de voorbereidingen door. Maar het mandaat kan na de verkiezingen weer op losse schroeven komen te staan. De politiek heeft nog te weinig vertrouwen in de burger, schreef Asha ten Broeke in de Volkskrant.

📋 – Twee nieuwe peilingen – van Motivaction en van EenVandaag – laten zien dat klimaat en stikstof niet de belangrijkste thema’s zijn voor Nederlanders. Maar als het er dan toch over gaat, vinden mensen het belangrijk dat rijke mensen het meest meebetalen en dat de regering inwoners erbij betrekt, blijkt uit de Energieraadpleging waar eerder dit jaar bijna 8.000 mensen aan meededen. Het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (KiM) ontdekte dat mensen met een sterk ontwikkeld ‘klimaatbesef’ net zoveel vliegen als anderen.

🤦 – Het klimaatbeleid van het Verenigd Koninkrijk is in vrije val. De milieuminister stapte op en beschuldigde premier Rishi Sunak van desinteresse over het klimaat. Een belangrijk klimaatcomité stelde dat het VK zijn leidende positie kwijt is. Sunak heeft de demonstratievrijheid in het land ingeperkt, en trekt fel van leer tegen de ‘zeloten’ van actiegroep Just Stop Oil. Sunaks fossiele wending gaat zo ver dat energiebedrijven zich nu zorgen maken over hun duurzame investeringen en Sunak oproepen de groene koers te blijven varen. Honderd grote bedrijven deden hetzelfde.

💵 – Het VK overweegt ook een eerdere toezegging over klimaatfinanciering aan arme landen terug te trekken. In dezelfde geest stelde klimaatgezant John Kerry dat de VS nooit herstelbetalingen zullen doen voor veroorzaakte klimaatschade. De Wereldbank gaat wél meer uitlenen aan ontwikkelingslanden, onder meer met oog op klimaatweerbaarheid.

👩🏽‍💼 – Er worden steeds meer rechtszaken gevoerd over de klimaatmisinformatie die bedrijven verspreiden. Ondertussen werkt de vooraanstaande milieuwetenschapper Joyeeta Gupta aan een grondwet voor de wereld; ze wil dat rechters hardere grenzen kunnen opleggen aan de politiek. Greenpeace vraagt de rechter in te grijpen in een stikstofkopie van Urgenda’s klimaatzaak.

🚢 – Er ligt eindelijk een mondiaal akkoord voor de verduurzaming van de scheepvaart. De doelen zijn slap, maar ‘nu kunnen vlaggenstaten, havenstaten en rederijen ter verantwoording geroepen worden’, tekende collega Maaike Goslinga op. China speelde een dubieuze rol in de totstandkoming van het akkoord.

✈️ – De bouw is gestart van de eerste grote fabriek voor synthetische kerosine (gemaakt van afgevangen CO2, water en stroom).

⚫️ – De financiering van steenkoolcentrales keldert overal rap, behalve in China.

⚠️ – Risico-inschatting blijft moeilijk. Financiële instituties werkten met te rooskleurige klimaatmodellen, schrijft de Financial Times. Ook de negatieve impact van extreem weer op de voedselproductie wordt onderschat.

💪 – Oud-milieuminister Pieter Winsemius roept politici op niet zo bang te zijn voor de kiezer, en wat meer lef en bevlogenheid aan de dag te leggen. Ook de fractievoorzitter van de VVD in Nijmegen vindt dat zijn partij wat meer lef had moeten tonen in de onderhandelingen over de natuurplannen voor Gelderland. De politiek moet zich niet blijven verschuilen achter akkoorden, schreef collega Marc Chavannes.

🛢️ – BP, ExxonMobil en Shell liggen onder vuur omdat ze hun eigen klimaatdoelen afzwakken. Dit terwijl ze hun imago proberen te redden met CO2-compensatieprojecten die geen extra CO2 uit de lucht halen.

👨🏻‍🔧 – Of we de opwarming onder de twee graden zullen houden, hangt geheel en volledig af van de uitvoering van voorgenomen beleid, constateert het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL). De implementatie van de meeste klimaatdoelen is nog ongeloofwaardig, ‘waardoor de wereld nog steeds op een gevaarlijke klimaatkoers ligt’. In de podcast van interviewer Ezra Klein gaat het uitgebreid over dé flessenhals van het Amerikaanse klimaatbeleid: vergunningsverlening.

🥩 – Europese overheden hebben al een half miljard toegezegd om de ontwikkeling van plantaardige eiwitten te versnellen. In Frankrijk zijn vleesvervangers zo veel goedkoper geworden dat ze op prijs kunnen concurreren met echt vlees. Caroline van der Plas vindt dat er te veel geld gaat naar de ontwikkeling van kweekvlees.

☣️ – Europese bodems zijn er bijzonder slecht aan toe, concludeert de Europese Rekenkamer. Vooral de Nederlandse.

💎 – Vorig jaar is 30 procent meer geïnvesteerd in de winning van lithium, nikkel, kobalt en andere mineralen die belangrijk zijn voor de energietransitie, schrijft het Internationaal Energieagentschap (IEA). De arbeids- en milieuomstandigheden gaan nog niet overal vooruit, maar in The New Yorker zet journalist Bill McKibben enkele goede voorbeelden van schonere mijnbouw op een rij. Mijnbouw is nooit fraai, concludeert hij, maar verdere klimaatopwarming is een groter kwaad.

Klimaatnieuwsbrief in je inbox? Hoe maken we de klimaataanpak democratisch én effectief? Die vraag onderzoek ik in een reeks verhalen. Wil je mijn zoektocht volgen? Schrijf je hier in voor mijn nieuwsbrief