Het is misschien wel het beste tijdschrift ter wereld. The New Yorker, opgericht in 1925, heeft deze zomer haar archief opengesteld. Voor menig schrijver is het de ultieme droom: ooit een keer in dat prachtige tijdschrift publiceren.

Aan de verhalen wordt maanden, soms jaren, gewerkt. De kwaliteit van het onderzoek is dan ook torenhoog en, nog belangrijker, de meeste stukken zijn geweldig geschreven. Dus bij dezen, een aanbeveling van tien recente juweeltjes die je niet mag missen. Lees, nu het archief nog open is.

Zo werkt de economie van de zorg ‘Amerikanen geloven graag dat, met de meeste dingen, meer ook beter is,’ zo schrijft de dokter Atul Gawande in dit fascinerende stuk over de exploderende kosten van de zorg. Maar in de zorg is alles anders: meer zou weleens slechter kunnen zijn. In Nederland kennen we dit pleidooi vooral van Ab Klink, de CDA’er die zich pas na zijn ministerschap realiseerde dat betalen per behandeling misschien niet zo handig is. Maar Gawande beschreef het al in 2009: er bestaan immense verschillen in de kosten van de zorg in de ene stad ten opzichte van de andere, zonder dat dit enige gezondheid oplevert. Gawandes stuk is een must-read voor iedereen die iets van de economie van de zorg wil begrijpen. (Rutger Bregman) Lees: ‘The Cost Conundrum. What a Texas town can teach us about health care’ van Atul Gawande,1 juni 2009 Hoe Mark Zuckerberg ons sociale leven beïnvloedt De man die ons aller sociale levens beïnvloedt, werd in september 2010 geïnterviewd en geportretteerd door The New Yorker. Door dit stuk realiseer je je hoe groot de stempel is die Mark Zuckerberg op Facebook heeft gedrukt - en dus op hoe wij contact houden met vrienden en familie. Met als meest sprekende voorbeeld: ‘Blue is Facebook’s dominant color, because, as he said, ‘blue is the richest color for me - I can see all of blue’.’ (Ernst-Jan Pfauth) Lees: ‘The Face of Facebook. Mark Zuckerberg opens up’ van Jose Antonio Vargas, 20 september 2010 Waartoe is de universiteit op aarde? Louis Menand gaf ooit les op een Amerikaanse, private topuniversiteit. Maar toen werd hij ontslagen en moest hij aan de slag op een publieke universiteit. Daar stelde een leerling hem een simpele, maar fundamentele vraag. Het was een vraag die hij nooit eerder had gehoord: ‘Waarom moeten we dit boek lezen?’ Voor Menand was het de aanleiding om een fascinerend stuk te schrijven over de geschiedenis van het academisch onderwijs en één vraag in het bijzonder: waartoe is de universiteit op aarde? (Rutger Bregman) Lees: ‘Live and Learn. Why we have college’ van Louis Menand, 6 juni 2011 Hoe Apple de muis ‘uitvond’ Malcolm Gladwell heeft veel vijanden. Dat heeft alles te maken met zijn enthousiaste generalisaties - hij handelt vooral in anekdotes en onderbouwt lang niet alles even goed. Maar misschien heeft de nijd met nog iets anders te maken: Gladwell schrijft geweldig. Hij pareert de kritiek op zijn stukken altijd met de stelling dat hij slechts een ‘verhalenverteller is.’ En verhalen vertellen, dat kan hij als geen ander. In dit stuk vertelt hij het verhaal van hoe Apple de muis ‘uitvond’ - om er vervolgens lekker op los te generaliseren. (Rutger Bregman) Lees: ‘Creation Myth. Xerox PARC, Apple, and the truth about innovation’ van Malcolm Gladwell, 16 juni 2011. The Pink Panthers komen uit voormalig Joegoslavië Een paar jaar geleden werd een aantal zeer luxe juweliers overvallen door een zeer professionele bende dieven, die in de pers al snel de Pink Panthers werden genoemd. De overvallen leken uit een film te komen, zo goed waren ze voorbereid en werden ze uitgevoerd. In dit verhaal neemt de journalist ons mee langs de overvallen in Londen, Dubai, Tokio en Monaco. Uiteindelijk leidt het spoor tot diep in het voormalig-Joegoslavië. Samuels vertelt virtuoos over de achtergrond van de bende en de talloze problemen die internationale opsporingsdiensten hebben bij het inrekenen van de boeven. (Dimitri Tokmetzis) Lees: ‘The Pink Panthers. A Tale of diamonds, thieves, and the Balkans’ van David Samuels, 12 april 2010 De beste afrekening met de doodstraf Cameron Todd Willingham werd in 2004 geëxecuteerd. Zijn misdrijf: op 23 december 1991 zou hij zijn woning in brand hebben gestoken. Willinghams drie kinderen kwamen daarbij om. In ruil voor een bekentenis werd hem een levenslange gevangenisstraf aangeboden, maar Willingham weigerde. Hij zei onschuldig te zijn, maar werd niet serieus genomen. De verdachte kreeg echter hulp uit onverwachte hoek: een lerares Frans, die met hem correspondeerde. Zij beet zich vast in de zaak en toonde gaten in het onderzoek aan. Deskundigen constateerden later dat er grote fouten waren gemaakt en dat op basis van de feiten Willingham eigenlijk vrijgesproken had moeten worden. Dit is prachtig verhaal - en een grote aanklacht tegen de doodstraf. (Dimitri Tokmetzis) Lees: ‘Trial by Fire. Did Texas execute an innocent man?’ van David Grann, 7 september 2009 Een buitenlandse reportage met een baby in je buik Een stoere verslaggeefster reist de wereld af. Er is geen avontuur waar ze voor terugdeinst, behalve kinderen krijgen. Pas laat in haar leven durft ze die stap te maken. Maar voordat het avontuurlijke leven een paar jaar op pauze moet, besluit ze - negentien weken zwanger - nog één grote buitenlandse reportage te maken. (Lynn Berger) Lees: ‘Thanksgiving in Mongolia. Adventure and heartbreak at the edge of the earth’ van Ariel Levy, 18 november 2013 David Sedaris’ hilarische afrekening met de sigaret De verhalen van de Amerikaanse schrijver David Sedaris zijn grappig en wrang, maar ook altijd door en door menselijk. In dit verhaal rekent hij af met de sigaret. Zoals in veel van Sedaris’ verhalen staan zijn familie, en de menselijke zwakten, centraal. Een aanrader voor iedereen die gerookt heeft, of juist voor wie nooit gerookt heeft en niet begrijpt waarom verslaafden zo stug blijven door roken. (Dimitri Tokmetzis) Lees: ‘Letting Go. Smoking and non-smoking’ van David Sedaris, 5 mei 2008 Zo stap je uit de Scientology-kerk In 2009 verliet Paul Haggis de Scientology-kerk. Het was een bijzonder afscheid, want deze Amerikaanse scriptschrijver was één van de meest toonaangevende ‘discipelen’ van de Kerk. In dit prachtige verhaal worden zijn beweegredenen uitgelegd. De lezer krijgt een goed beeld van hoe de Kerk functioneert en heeft al snel door dat er enorm veel onderzoek moet zijn gedaan om dit stuk te schrijven. De auteur, Lawrence Wright, geeft een knap, genuanceerd beeld van deze bizarre religie. (Dimitri Tokmetzis) Lees: ‘The Apostate, Paul Haggis vs. the Church of Scientology Lawrence Wright’ van Lawrence Wright, 14 februari 2011 Afrikaanse landen blijven arm, ondanks de grondstoffen Hoe kan het toch dat Afrikaanse landen zo rijk zijn aan grondstoffen, en toch zo arm? Dat verklaart dit artikel op geniale wijze, door diep in de ijzerertsmijnen van het kleine West-Afrikaanse land Guinee te duiken. Een Israëlische miljardair blijkt daar alle winsten op te strijken. De auteur legt het samenspel bloot van corruptie, gebrek aan kennis, en heel veel zakelijke sluwheid. (Maite Vermeulen) Lees: ‘Buries Secrets. How an Israeli billionaire wrested control of one of Africa’s biggest prizes’ van Patrick Radden Keefe, 8 juli 2013