Over de eerste zin van de hit Hou me vast van de band Volumia! - ‘Niemand weet waarom de dag weer nacht wordt’ - merkte De snijtafel ooit eens op:

‘Volgens mij weten we dat wel. Maar goed.’

Wat De snijtafel precies is, valt moeilijk te zeggen, maar bovenstaande anekdote komt dicht in de buurt.

De formule, voor zover je daarvan kan spreken, is simpel: twee jongens - Kasper C. Jansen (1987) en Michiel Lieuwma (1980) - achter een tafel. Op tafel: een tekst uit de populaire cultuur. Een bekend lied bijvoorbeeld, of een fragment uit een tv-programma. Die tekst wordt vervolgens minutieus, woord voor woord, regel voor regel, metafoor voor metafoor - en vooral: boodschap voor boodschap - door het duo besproken. Soms in acht minuten, soms in dertig.

Wie het de jongens voor het eerst ziet doen, vraagt zich na afloop onvermijdelijk af: wat heb ik eigenlijk gezien? Is het satire? Is het bloedserieus? Is het kommaneukerij? Is het messcherpe cultuurkritiek?

Dat de besprekingen van De snijtafel meer dan eens hilarisch zijn, staat in ieder geval vast. Tot mijn favorieten behoort de bespreking van Het land van, een nummer van rappers Lange Frans en Baas B:

YouTube
De snijtafel over: ‘Het land van’ door Lange Frans en Baas B.

Maar, zeggen de heren uitdrukkelijk in een recent interview in de Volkskrant: ‘Wij zien De snijtafel niet als humor. We menen wat we doen.’ Satire is het dus niet, of althans: niet bewust.

Dat bleek ook wel uit hun meest bekeken aflevering, een bespreking van het interview met actrices Carice van Houten en Halina Reijn in De Wereld Draait Door over hun toen net verschenen boek Antiglamour. Haarfijn leggen Jansen en Lieuwma de vinger op de zere plek. Onder de pretentie van ‘diepgang’ en ‘authenticiteit’ verkoopt het boek precies het omgekeerde van wat het belooft: niet anti-glamour, maar glamour. Een valse buitenkant.

YouTube
De snijtafel over Anti-glamour van Carice van Houten en Halina Reijn

Als je De snijtafel, hoe moeilijk ook, toch kernachtig zou willen typeren, dan is het misschien wel zo: een kritisch licht op de verborgen valsheid en huichelachtigheid in onze populaire cultuur. Een vorm van satirische, bloedserieuze én kommaneukerige cultuurkritiek, die genadeloos blootlegt hoe we in allerlei liedjes, tv-programma’s en andere cultuuruitingen bepaalde boodschappen krijgen voorgespiegeld die - als je écht goed luistert - haaks staan op wat er daadwerkelijk wordt gezegd.

Niemand weet waarom de dag weer nacht wordt?

Juist, ja.

Wij zijn verheugd - noot aan Kasper en Michiel: oprecht verheugd - dat De snijtafel vanaf vandaag iedere maand op De Correspondent te bewonderen is. Eens per maand inderdaad, want vergis je niet: zo achteloos en geïmproviseerd als de besprekingen van het tweetal lijken, zo arbeidsintensief en tot in detail uitgewerkt zijn ze in werkelijkheid. Aan iedere aflevering gaan dagen voorbereiding, vier onafgebroken uren opnemen en een montage van meer dan een volle week vooraf.

Voor wie ze nog nooit gezien heeft, is het zeker de moeite waard nog een paar oude afleveringen terug te kijken. Mijn aanbeveling: hun bespreking van Onderweg van Abel is heel geestig:

YouTube
De snijtafel over Onderweg van Abel

En sla ook vooral hun fantastische bespreking van misschien wel het meest controversiële lied van de afgelopen jaren niet over: Het Koningslied van John Ewbank.

YouTube
De snijtafel over Het Koningslied van John Ewbank

En hier, ten slotte, de eerste aflevering speciaal gemaakt voor De Correspondent: op De snijtafel dit keer geen lied of tv-programma, maar een rechterlijke uitspraak, te weten die van de Amsterdamse rechtbank inzake het racistische karakter van Zwarte Piet. Veel kijkplezier!

YouTube
De snijtafel fileert: De rechtszaak tegen Zwarte Piet