Brief van de hoofdredactie: waarom journalistiek een beschermer van publieke waarden moet zijn

Een van de belangrijkste functies van de journalistiek – vinden wij bij De Correspondent – is de bescherming van publieke waarden.

Daarmee bedoel ik: journalistiek die opkomt voor dingen die belangrijk zijn voor ons allemaal.

Voor de hand liggende voorbeelden zijn betaalbare zorg, goed onderwijs, toegankelijke rechtspraak. Maar minstens zo essentieel zijn gezonde ecosystemen, een betrouwbare digitale infrastructuur, een leefbaar klimaat. Goede journalistiek laat het belang van deze publieke waarden zien en neemt ze in bescherming door kritisch te kijken naar bedreigingen. 

Bij De Correspondent proberen we dat op verschillende manieren te doen. Door te laten zien hoe afhankelijk onze samenleving is van onbetaalde zorg: zorg van ouders voor kinderen, van kinderen voor ouders, van mantelzorgers voor vrienden en geliefden. En hoe deze zorg zwaar wordt ondergewaardeerd, omdat ze onbetaald is en daarom niet in het bbp, de koopkrachtplaatjes en veel politieke debatten voorkomt.

Maar ook hoe deze zorg bedreigd wordt, doordat ze voortdurend moet concurreren met betaald werk. Terwijl ze veelal daarvoor de voorwaarde is: zonder onbetaalde zorg voor elkaar kan niemand werken.

Dit is slechts één manier waarop wij met onze journalistiek publieke waarden proberen te beschermen. Andere goede voorbeelden? Maurits Martijn laat ons zien hoe cruciaal een gezonde digitale infrastructuur is voor het functioneren van onze samenleving en hoe de dominantie van Amerikaanse big tech daar in toenemende mate een bedreiging voor vormt. 

Simon van Teutem betoogt dat talent ook een publiek goed is, dat nu vaak verloren gaat in betekenisloze banen op de Zuidas of Wall Street (door hem treffend de ‘bermudadriehoek van talent’ genoemd).

Rinke Verkerk toont ons hoe het internationaal recht dat ons beschermt tegen politiek geweld op de Westelijke Jordaanoever in moordend tempo bij het grofvuil wordt gezet.

Tamar Stelling wijst ons erop dat we weliswaar oog hebben voor de waarde van ‘natuur’, maar dan vooral voor de natuur op het land. Wat we over het hoofd zien, is de immens waardevolle onderwaterwereld, die evenzeer door klimaatverandering en vervuiling onder druk staat. Door ons de schoonheid en het belang van de natuur onder water te tonen, neemt de kans toe dat we ook dit onzichtbare deel van de wereld (70 procent van het aardoppervlak!) beter zullen beschermen.

Welke rol vervult de journalistiek nog meer?

Overigens is de bescherming van publieke waarden niet de enige rol die de journalistiek kan vervullen, merkte correspondent Tim ’S Jongers op tijdens een redactievergadering. Want, zei hij, soms moet een publieke waarde niet zozeer beschermd worden, maar opnieuw opgebouwd. Zoals de rechtsstaat in Nederland. Die staat niet alleen onder druk door recente aanvallen van populisten, aldus Tim, voor veel mensen werkt die rechtsstaat al veel langer niet. Mensen die geen advocaat meer kunnen betalen, omdat de sociale advocatuur is uitgekleed. Mensen voor wie het recht op een dak boven je hoofd een wassen neus is, omdat ze geen huis kunnen betalen. Mensen die de rechtsstaat achter zich aan krijgen, omdat ze per ongeluk hun toeslagenformulier verkeerd hebben ingevuld of hun auto verkeerd hebben geparkeerd. 

Voor deze mensen is de beschérming door de rechtsstaat weinig waard – op dit punt zou de journalistiek juist moeten laten zien dat de rechtsstaat voor hen helemaal niet bestáát. Ook dat is de functie van journalistiek: niet alleen opkomen voor publieke waarden, maar ook laten zien waar ze verloren zijn gegaan. Zodat we ze nieuw leven kunnen inblazen.

Als lid van De Correspondent draag jij trouwens ook bij aan de bescherming en versterking van een belangrijke publieke waarde: het publieke debat, gevoed door onafhankelijke journalistiek. Daar zijn we je enorm dankbaar voor. Deel die journalistiek dan ook vooral met iedereen!

Tot een volgende,

Rob Wijnberg, hoofdredacteur De Correspondent, ook namens Maaike Goslinga en Rosan Smits, adjunct-hoofdredacteuren.

P.S. Een leuke mededeling: wij bieden momenteel twee opleidingsplekken aan. Droom jij ervan om correspondent bij De Correspondent te worden? Heb je recent met succes je opleiding afgerond en/of ben je net een jaar aan het werk? Solliciteer dan vóór 27 april 23.59 uur voor correspondent in opleiding en volg een speciaal door ons ontwikkeld opleidingsprogramma. Hier vind je de vacature.