De Gouden Dageraad van binnenuit
De Gouden Dageraad, de neo-nazistische partij in het Griekse parlement, staat momenteel voor het gerecht. Toch kunnen ze nog altijd op ruim 10 procent van de stemmen rekenen. Onze documentaire van vandaag biedt een onthullend portret van een partij die nooit gefilmd mocht worden.
De Griekse schuldencrisis begon in de herfst van 2009. Dat is nu vier jaar geleden. De economie krimpt jaar op jaar, en steeds sterker. Het bruto binnenlands product is bijna 25 procent lager dan voor de crisis, de werkloosheid is gestegen tot 25 procent, met een jeugdwerkloosheid van inmiddels 65 procent.
Het zijn cijfers. We lezen ze in kranten. Ze zijn zo duizelingwekkend dat ze abstract worden. Soms worden we nog wel boos, zoals wanneer voormalig minister van Financiën Jan-Kees de Jager en premier Mark Rutte zeggen dat de Grieken de leningen met rente gaan terugbetalen - terwijl we weten dat de kans daarop nihil is. Soms worden we bang, vanwege de opkomst van een partij als de Gouden Dageraad, die werkt met knokploegen en zelfs moordenaars.
Maar hoe vaak krijgen we dat van dichtbij te zien? Niet vaak. We hebben daardoor nauwelijks een idee van het leven van onze Europese medeburger in Athene, Thessaloniki of Patras. We weten niet hoe daar de crisis wordt ervaren, en nog veel minder hoe men leeft onder het juk van de bezuinigingsmaatregelen die zijn voorgeschreven door Europa. Want wij willen ons geld terug. Maar van wat dat kost hebben we geen beeld.
De documentaire van deze week is gemaakt door Konstantinos Georgousis. Georgousis volgde aanhangers en leiders van de Gouden Dageraad tijdens voorverkiezingen in Athene, in 2012. Het levert een onthutsend document op, van nietsontziende racisten en economische verliezers. Bij de verkiezingen werd hun partij met zeven procent van de stemmen (toen 21 van de 300 zetels, inmiddels 18) ineens een factor van belang. Maar Merkel, Rutte en het IMF weigeren het verband te leggen tussen intimidatie, knokpartijen en moord aan de ene en bezuinigingen aan de andere kant.
De film van Georgousis, getiteld The Cleaners, is in originele vorm 37 minuten. Voor De Correspondent stemde hij in met een bewerking van 17 minuten. Ook namen we een kort interview via de webcam met Konstantinos op, waarin hij vertelt over zijn beweegredenen om de film te maken en de totstandkoming ervan.
Begin september is een belangrijk deel van de leiding van de Griekse Dageraad opgepakt. Onder hen de leider Nicholaos Michaloliakos, die ook te zien is in de film. Konstantinos Georgousis moet in deze rechtszaak ook getuigen.
Komt een land bij de dokter
Michelle van TongerlooAls straatarts ziet Michelle van Tongerloo dagelijks hoe ingewikkeld helpen is geworden. In haar boek Komt een land bij de dokter laat ze zien hoe het beter kan.
