Hardnekkige propaganda over Oekraïne ontkracht

Wereldleiders, ministers en duizenden delegatieleden verzamelen zich deze week in Den Haag voor de NAVO-top. Er staat nogal wat op het spel: de toekomst van Oekraïne, die van Europa, en misschien wel die van de hele wereld. Volgens de NAVO-baas, onze oude bekende Mark Rutte, rammelt Rusland aan de poorten van Europa. Er moet heel veel geld voor defensie bij.^*

Oekraïne is geen lid van de NAVO, al wil het dat wel worden. Het land moet het vooralsnog doen met de boodschap dat toetreding, in de woorden van Mark Rutte, een ‘onomkeerbaar pad’ is.^*

Tegelijkertijd zijn Kyiv en Moskou – vier jaar nadat Rusland Oekraïne binnenviel – begonnen met ‘vredesgesprekken’. Vooralsnog zonder veel succes.^* Een van de belangrijkste struikelblokken tijdens die gesprekken: Rusland eist dat Oekraïne afziet van het gewenste NAVO-lidmaatschap. Ook de Amerikaanse president Donald Trump wil Oekraïne er niet bij als NAVO-lid.^*

Ondertussen sluipt Russische propaganda het publieke debat binnen – in Oekraïne, het Witte Huis,^* en ook in Europa, dankzij Ruslandgezinde politici als de Hongaarse premier Viktor Orbán.^*

De journalisten van het Oekraïense journalistieke platform the Kyiv Independent zien deze propaganda dagelijks langskomen, ook via Russische bronnen die nog altijd veel Oekraïners bereiken. Iedere mythe die ze tegenkomen ontkrachten, dat doen ze liever niet. ‘Tegen propaganda is uiteindelijk weinig opgewassen, behalve een beter verhaal’, zei hoofdredacteur Olga Rudenko onlangs in een gesprek met De Correspondent. Het medium richt zich daarom op feitelijke verslaggeving en verhalen die perspectief bieden in een uitzichtloze oorlog.

Toch zijn sommige beweringen zo schadelijk en zo hardnekkig dat ze niet genegeerd kunnen worden. Wij vroegen journalist Elsa Court van the Kyiv Independent daarom de hardnekkigste mythes over Oekraïne voor ons op een rij te zetten – en te weerleggen.

1. ‘Oekraïne onderdrukt Russischsprekenden’

2 ‘Oekraïne zit vol met neonazi’s, zelfs in de regering’

3 ‘De Krim behoort toe aan Rusland’

4: ‘Het conflict in Donbas in 2014 was een burgeroorlog’

5: ‘Oekraïne lokt Rusland uit door toe te willen treden tot de NAVO’

Het is verleidelijk om deze mythes af te doen als absurd of onschuldig. Maar ze sijpelen het publieke debat en onze politiek binnen. Terwijl Oekraïne een soeverein land is, dat recht heeft op een eigen politiek, land en taal. Oekraïners vechten om hun grondgebied, maar ook om de waarheid. Daarom is het belangrijk om als nieuwsconsument scherp te blijven, onafhankelijke journalistieke bronnen te volgen en je altijd af te vragen: wie zegt dit, en waarom?

Dit artikel kwam tot stand in samenwerking met the Kyiv Independent.