Niet alleen je huis waait weg bij een tyfoon, ook je papieren

‘Number 85! Amanda Correjo Jean!’ galmt het uit een krakerige speaker. Een vrouw schuifelt op haar slippers naar voren, een bruin kartonnetje met 85 erop in de hand.

We staan in de Filipijnse stad Tacloban op een overdekt sportveld. Er hangen baskets, maar vandaag staat het veld vol met zwarte plastic stoeltjes. Vandaag krijgen 1307 mensen uit deze wijk hun nieuwe papieren.

Een jaar geleden hadden deze mensen die papieren gewoon, maar supertyfoon Haiyan blies niet alleen hun huizen plat, ook hun papieren verdwenen. Paspoorten, huwelijkscertificaten, overlijdensaktes, doopregistraties, papieren die grondbezit aantonen, en, het belangrijkst: geboortecertificaten, het Filipijnse equivalent van een burgerservicenummer. Zonder zo’n certificaat besta je niet en heb je bijvoorbeeld geen recht op financiële hulp van de overheid. In het zwaargetroffen gebied rondom Tacloban zitten zo’n 100.000 mensen nog zonder papieren.

Hoeveel mensen inmiddels wéér hun papieren zijn kwijtgeraakt doordat tyfoon Hagupit Lees hier mijn notitie over tyfoon Hagupit. – lokaal bekend als Ruby – afgelopen weekend over Tacloban trok, is nog niet bekend.

Maar als al je papieren zijn weggespoeld, hoe bewijs je dan dat je bent wie je zegt dat je bent?

Dat is ontzettend lastig, weet Egad Ligon. Hij is directeur van de Filipijnse organisatie Ideals, die na natuurrampen juridische bijstand verleent. Ligon vertelt dat veel Filipijnen niet eens weten dat ze zich voor nieuwe papieren kunnen aanmelden. ‘We werken samen met de wijkleiders om mensen aan te sporen zich te melden bij de gemeente.’

En als je je dan gemeld hebt? Ligon: ‘De gemeente vraagt bijvoorbeeld dat je twee beëdigde verklaringen van buren meeneemt, die bevestigen dat jij bent wie je zegt dat je bent.’

‘Het is moeilijk om geld te werven voor dit soort juridische hulp’

Ligon vindt het frustrerend dat dit project pas in april – een halfjaar na de storm – opgezet kon worden. Dat had vooral met geld te maken. De kantoren van de gemeentes – die veelal ook verwoest waren door de tyfoon – konden de vraag naar nieuwe papieren totaal niet aan. Er moesten nieuwe kopieerapparaten gekocht worden, computers, generators.

Bovendien kost het normaal gesproken geld om bij de gemeente papieren op te vragen. In Tacloban bijvoorbeeld 65 pesos (1,18 euro) voor een geboortecertificaat. De meeste tyfoonslachtoffers hebben dat nu niet. Er was dus hulpgeld nodig om deze certificaten te vergoeden. ‘Maar het is moeilijk om geld te werven voor dit soort juridische hulp,’ zegt Ligon. ‘Het is niet zichtbaar genoeg, Lees hier mijn stuk over de relatie tussen zichtbaarheid en hulpgeld werven. niet zo zichtbaar als een nieuw huis. Maar het is minstens zo belangrijk.’

In de hal wuift Evangeline Pica (22) zichzelf koelte toe met een grote bruine envelop. In de envelop zitten twee witte A4’tjes. In typemachineletters staan de namen van haar twee kinderen erop gedrukt, met een handtekening van de burgemeester eronder. Nu kan het gezin financiële bijstand aanvragen.

‘Dit is ook een vorm van wederopbouw,’ zegt Rodel Bontuyan, die namens UNHCR aanwezig is bij het uitdelen van de documenten. ‘Het is de wederopbouw van identiteit.’

Wil je op de hoogte blijven van mijn artikelen? Als correspondent Conflict & Ontwikkeling ben ik op zoek naar manieren om de wereld een beetje beter te maken. Wil je weten wat ik zoal tegenkom op mijn zoektocht? In mijn tweewekelijkse nieuwsbrief tip ik je het beste wat ik lees, zie en hoor over mijn onderwerp. Schrijf je hier in voor mijn nieuwsbrief

Meer over de Filipijnen na tyfoon Haiyan:

Zo vergaat het de Filipijnen een jaar na de tyfoon Een jaar na tyfoon Haiyan (6000 doden, 4 miljoen mensen zonder huis) staat het gedwongen huwelijk tussen de Filipijnen en hun helpers onder druk. De hamvraag: wie heeft de leiding over de noodhulp in het land? Met fotograaf Pieter van den Boogert dook ik in de noodhulpmachine. Lees hier het artikel over de Filipijnen na Haiyan terug Is er leven na de tyfoon? Het is een jaar geleden dat tyfoon Haiyan over de Filipijnen trok. In het kielzog van de tyfoon kwamen de hulporganisaties. Hoe hebben de inwoners van Tacloban, de grootste getroffen stad, de hulp het afgelopen jaar ervaren? Een onderzoek in vier portretten. Lees hier de portretten terug Hoe bouw je nieuwe huizen voor vier miljoen daklozen? Tyfoon Haiyan maakte een jaar geleden vier miljoen Filipijnen dakloos. Nu, een jaar later, proberen overheid, hulporganisaties en de lokale bevolking voor iedereen een nieuw onderkomen te bouwen. Maar hoe begin je aan zo’n immense taak? De vijf stappen van huizenbouw na een ramp Minidocu: Wat als je platgeblazen huis opeens een toeristenresort wordt? Als een tyfoon alles verwoest, is dat voor zakenlui soms een nieuwe kans: om een toeristenresort te bouwen bijvoorbeeld. Maar wat doe je dan met de mensen die eerst op die grond woonden? Videocorrespondenten Anne de Blok en Krista Arriëns namen een kijkje op het Filipijnse eiland Sicogon. Kijk hier de docu terug. Over de fotograaf De fotograaf die de noodhulpsector in beeld bracht, is Pieter van den Boogert. Eerder maakte hij het prijswinnende fotoboek What We Wear, over de kledingindustrie. Bekijk hier eerder werk van Pieter

Deze serie wordt mede mogelijk gemaakt door het Fonds Bijzondere Journalistieke Projecten De website van het Fonds BJP. en het Postcode Loterij Fonds voor Journalisten van Free Press Unlimited. De website van het Postcode Loterij Fonds.