De dag dat de discriminatie van mannen opdook in de statistieken

De voortekenen waren goed. Het was 16 december 2014 en het Centraal Bureau voor de Statistiek zou die dag samen met het Sociaal en Cultureel Planbureau de Emancipatiemonitor 2014 presenteren. Rond middernacht zou het rapport online komen en dus zat ik, om 00.00 uur precies, de website van het CBS gretig te refreshen om het goede nieuws zo snel mogelijk te vernemen. Dat wil zeggen:

• Mannen verdienen nog altijd meer dan vrouwen;
• Voor precies hetzelfde werk;
• Zoals dat al een jaar of, schatting, tienduizend gaat.

Zodra het rapport op mijn scherm verscheen, zocht ik mijn eigen leeftijdscategorie op in een lange reeks tabellen. Het kon toch niet anders of het bevoorrechte geslacht zou eens te meer beter beloond worden, zonder daar ook maar iets voor te hoeven doen.

Maar toen deed ik een gruwelijke ontdekking.

Wat bleek: in de categorie 25 tot 30 jaar verdienen vrouwen, voor het eerst in de geschiedenis, meer dan mannen. Om precies te zijn: 0,7 procent. Inderdaad: dit riekt naar regelrechte discriminatie van de man die zich aan de goede kant van de dertig bevindt. Het is een schrijnend onrecht.

Een volle procent! Trek die trend een half eeuwtje door en je leeft in een totaal andere wereld

Maar al scrollend door de CBS-cijfers begon ik me te realiseren dat dit kleine, huiveringwekkende statistiekje slechts een voorbode is van wat komen gaat. Alles wijst erop dat de man een zware eeuw tegemoetgaat. In 1970 werkte nog geen 30 procent van de Nederlandse vrouwen, wat na Italië de laagste score in Europa was. Maar anno 2014, nog geen halve eeuw later, heeft zich een totale revolutie voltrokken.

Het is een omwenteling die je ‘de GVR’ zou kunnen noemen: de Grote Vrouwelijke Revolutie. Inmiddels werkt driekwart van de Nederlandse vrouwen en scoort alleen Zweden nog hoger.

In het onderwijs heeft het drama zich al voltrokken, ontdekte ik. Meisjes studeren vaker, beter en sneller. Jongens blijven vaker zitten, halen lagere cijfers en stoppen vaker met hun studie. In alle leeftijdscategorieën tot 45 jaar zijn vrouwen al hoger opgeleid dan mannen. Niet zo gek dus dat ze ook steeds vaker de hoofdkostwinner zijn (plus 46 procent sinds 2002).

Ook de loonkloof dreigt te verdampen. ‘In de afgelopen jaren is het man-vrouwverschil in vrijwel alle leeftijdsklassen afgenomen,’ schrijft het CBS. Vooral bij de overheid gaat het hard. In 2008 lag het omslagpunt nog bij de leeftijd van 33 jaar, maar inmiddels is het al 39 jaar. Je leest het goed: tegenwoordig moeten mannen wachten tot hun 39ste voordat ze gemiddeld meer verdienen dan hun vrouwelijke collega’s bij de overheid. Bij het CBS hebben ze het al over ‘het uitsterven van beloningsverschillen tussen vrouwen en mannen.’ En dat dan voor het eerst in, pak ’m beet, de afgelopen tienduizend jaar.

Er wordt in dit land nog een boel geleuterd over vrouwen die te veel in deeltijd zouden werken en vrouwen die hun ambities zouden laten varen zodra hun eerste kind geboren wordt. Maar dat is slechts een achterhoedegevecht.

In de eerste plaats werken vrouwen al sinds mensenheugenis minstens zo hard als mannen, als je het onbetaalde werk tenminste meerekent. In de tweede plaats geven steeds meer werkgevers de voorkeur aan vrouwen. Jonge vrouwen passen het beste op de topfuncties van morgen, zo rapporteerden de ‘recruitment- en talentmanagers’ van het vooraanstaande consultancybureau Hudson onlangs nog. En tijdens de recessie van de afgelopen jaren daalde de arbeidsdeelname van mannen, maar bleef die van vrouwen op peil. ‘Vrouw laat zich niet meer van werkplek jagen,’ kopte Trouw dinsdag.

Veel mannen zitten nog met hun kop in het zand. ‘Ach, maar één procent meer topvrouwen dan vorig jaar,’ klinkt het dan bijvoorbeeld. Geen nieuws van het front. Maar een beetje historicus is intussen van zijn stoel gevallen. Eén procent! Een volle procent! Trek die trend een half eeuwtje door en je leeft in een totaal andere wereld. En dat is precies wat er in de komende decennia gaat gebeuren.

Het zou zelfs kunnen dat die GVR straks nog een extra zetje krijgt. Stel je voor dat we in Nederland een normaal vaderschapsverlof invoeren en de kinderopvang gratis maken. Stel je voor dat mannen meer gaan koken, poetsen en zorgen. Je moet er niet aan denken. Het is hoe dan ook een kwestie van tijd voordat ‘emancipatie’ een mannelijk woord is.