Hoera, we hebben een lage olieprijs. Binnen een halfjaar is de prijs voor een vat olie met bijna vijftig procent gedaald tot zo’n 61 dollar. Een enorme prikkel voor de wereldeconomie, eindeloos goedkope benzine en als het een beetje meezit dalen de prijzen van vliegtickets over een tijdje ook nog. Zou je denken.

Meestal zijn dit soort ‘oliefeestjes’ van korte duur. Zodra de prijs zakt, zijn alle ogen gevestigd op oliekartel Het kartel van olieproducerende landen kan beslissen hun gezamenlijk olieproductie te verminderen, waardoor er schaarste ontstaat op de oliemarkt en de prijzen weer stijgen.

Maar tijdens de bijeenkomst van afgelopen november kwam daar niets van terecht.

Het OPEC-front lijkt gebroken. De minister uit Venezuela zou schreeuwend en met slaande deuren de zaal verlaten hebben. Het land verkeert in grote economische problemen sinds de hervormingen van Hugo Chávez en de sociale onrust die na diens dood ontstond. Een hogere olieprijs zou de regering goed van pas komen.

Maar het belangrijkste OPEC-lid Saoedi-Arabië moest daar niets van hebben. Een stijgende olieprijs is namelijk niet alleen goed voor de overheidsfinanciën van Venezuela, het is ook gunstig voor OPEC-lid Iran. Een land waar Saoedi-Arabië nogal mee in de clinch ligt sinds de oorlog in Syrië

Het oliekartel is ‘machteloos,’ zegt voormalig Abdullah bin Hamad al-Attiyah van Qatar en het langstzittende lid van OPEC dan ook. En Forbes vroeg zich af of OPEC een ‘tandeloze tijger’

Maar is dat het hele verhaal? Waarom blijft die olieprijs eigenlijk maar dalen?

Komt dit door schalieolie?

De meeste analyses van de dalende olieprijs zien een belangrijke nieuwkomer op de oliemarkt over het hoofd: de Verenigde Staten. De olieprijs is zo laag doordat de oliemarkt onverwachts overstroomd wordt met Amerikaanse olie voornamelijk uit schaliegesteente.

Binnen een jaar nam de Amerikaanse productie toe met Dankzij de toename van schalieolie voorziet de totale Amerikaanse olieproductie de wereldmarkt voor bijna 10 procent van olie. De vraag van Amerika naar olie uit het Midden-Oosten loopt daardoor sterk terug.

Volgens BP heeft de Amerikaanse schalieolieproductie zelfs zo’n vlucht genomen dat de onrust in niet tot een oliecrisis leidde. Dat zou voorheen onvoorstelbaar zijn geweest.

Er is slechts één financieel probleem met schalieolie: het is bijzonder duur om te winnen. Schalieolie en -gas zitten kilometers diep onder Daardoor is de winning van het spul een stuk ingewikkelder en kostbaarder dan olie.

En dat is terug te zien in de financiering van de schalie-industrie: veel schalieolie- en schaliegasbedrijven zijn kleine olieboorders die op iedere put die ze slaan een nieuwe lening afsluiten om de volgende put te boren. Of ze steken de omzet van hun oliehandel gelijk in exploratie van nieuwe schalieboringen. Het is onduidelijk of er aan het einde van de rit wel winst overblijft voor de

Wat is de strategie van OPEC?

En dus nemen de OPEC-landen een gok. Met name Saoedi-Arabië – een belangrijke leverancier voor Amerikaanse olie –, dat direct getroffen wordt door het succes van schalie. Ze laten de olieprijs op z’n beloop en hopen dat zo de kleine Amerikaanse boorbedrijfjes kopje-onder gaan.

De productie van een vat schalieolie kost, naar rond de 57 dollar. De prijs van een vat olie ligt momenteel onder de en kan nog verder dalen. Wanneer die daling langer aanhoudt zullen veel schalieboorders failliet gaan. Investeerders zijn zich al aan het terugtrekken. En dat is precies waar Saoedi-Arabië op rekent.

Saudi Arabia, the leading member of OPEC, has made clear it will tolerate lower prices in order to do to shale firms’ finances what fracking does to rocks,’ aldus

In een interview met Bloomberg laat de baas van het Russische oliebedrijf Lukoil met sardonisch genoegen weten: ‘In 2016 zal OPEC klaar zijn met het opruimen van de Amerikaanse markt en dan zal de olieprijs weer stijgen. De schalieoliebubbel is vergelijkbaar met de dotcombubbel. Alleen de sterke partijen zullen overblijven, de zwakkeren gaan ten

Zo spelen landen het spel op de internationale energiemarkt. Tegenstanders van de schalie-industrie, die wijzen op de grote milieuschade van schalieoliewinning, zullen vreemd opkijken. Ze krijgen zomaar hulp van de oliesjeiks.

Bijna niemand wil wonen op de olie die Canada zo rijk maakt In Fort McMurray in Canada ligt een van de grootste open mijnen ter wereld. De werkers verdienen goud geld met de winning van olie uit teerzanden. Toch overheersen cynisme en schuldgevoelens over de smerige industrie. Gastcorrespondent Emy Koopman bezocht het gebied en doet verslag. Deel 1 in een serie over olieverslaving. Lees het stuk hier terug