/dc-useruploads-images/bc8003078a674d49b86ea4fa0429636c.png)
In een mum van tijd ging het nieuws de wereld rond. Een vroeg kerstwonder leek het wel. Een overlijdensbericht van deze veertigjarige Amerikaanse muzieklegende was waarschijnlijk minder verrassend geweest dan een nieuw album. Maar terwijl D’Angelo de tijd uit het oog verloor, tikte de metronoom van de muziekindustrie plichtbewust verder.
Het roept vragen op: heeft D’Angelo zijn muziek aan de tijd aangepast, of blijft hij hangen in de sferen van zijn vorige albums? Hoe gebruikt de artiest zijn voorgangers, en hoe verhoudt hij zich eigenlijk tot hedendaagse soulmuzikanten?
De invoering van nieuwe geluidsdragers en distributiemodellen heeft het muzieklandschap sinds Voodoo sterk veranderd. Daarnaast brachten de opkomst van internet en goedkope opnametechnieken een golf van nieuw talent zoals John Legend, Joss Stone en Frank Ocean met zich mee. Stuk voor stuk artiesten die via internet snel een groot publiek bereikten.
Zelfs een doorgewinterd muziekliefhebber die de gouden jaren van D’Angelo’s oudere funk- en soulmates – zoals Sly Stone, Al Green – nog kan navertellen, is het voor één keer roerend eens met pas ontpopte muziekadepten: the times they are a-changin’.
Dankzij de honingzoete duetten met zichzelf en de funky groovende ritmesectie, lijkt Black Messiah vooral de weg van Voodoo in te slaan. Dat hebben we de afgelopen jaren adepten zoals Frank Ocean bij vlagen (bijvoorbeeld op Channel Orange (2012)) beter horen doen. Maar om meteen te stellen dat de leerlingen de meesters zijn geworden, dat is wat kort door de bocht. D’Angelo still got soul.
Nostalgie is het krachtigste instrument
Verleden tijd en muziek zijn sterk met elkaar vervlochten. Zo is er bij muziekliefhebbers zelfs een ongeschreven regel dat degene die de meeste oude invloeden van een groep of muzikant herkent of hoort, met de eer mag strijken.
Bij de muziek van D’Angelo zou dit weleens een frustrerende aangelegenheid kunnen worden. Op zijn albums is het immers geen kwestie van wie hem al dan niet heeft beïnvloed, maar eerder van hoe hij deze invloeden interpreteert, converteert en eigen maakt.
Zo mixt hij op het openingsnummer ‘Ain’t That Easy’ Sly and the Family Stone met een kleverige baslijn om tot een heerlijk wegdromend deuntje te komen.
Voor jonge muziekliefhebbers en muzikanten is D’Angelo daarom geen dinosaurus uit het pre-internettijdperk, maar een muziekfilter. In zijn nummers hóór je zijn voorgangers. Zo destilleert hij in ‘Sugah Daddy’ een vrolijk, in seks gedrenkt motowngevoel dat aan Marvin Gaye’s ‘Sexual Healing’ doet denken. Doordat Voodoo de geest van Jimi Hendrix ademde – de plaat is ook een verwijzing naar de linkshandige gitaarheld – grijpen soulartiesten van vandaag naar diezelfde invloeden terug. Of hoe verklaar je het anders dat Frank Oceans ‘Pyramids’ wordt stilgelegd om een gitaarsolo te laten weerklinken?
Door zijn invloeden een frisse doorstart te geven, treedt D’Angelo op als schakel tussen muziekgeschiedenis en -toekomst. Zo hoeft D’Angelo zich geen zorgen te maken over de afgenomen populariteit van neosoul, de toegenomen populariteit van andere genres óf de trending bands van het moment. Nostalgie is een krachtig instrument.
Maar het werkt ook de andere kant op. Zijn rol als inspirator voor jonge muziekliefhebbers en artiesten zorgde ervoor dat hij tijdens zijn vijftienjarige hiatus, waarin hij zich verloor in drank, drugs en hoererij, nooit echt helemaal is weggeweest.
Toen Voodoo begin 2000 uitkwam, was het album dankzij het lange productieproces reeds een laatkomer binnen het neosoulgenre. Met artiesten zoals Lauryn Hill, Macy Gray en Erykah Badu steeg dit genre vooral midden jaren negentig van underground tot Grammyhoogtes. Daarna brachten urban- én hiphopacts zoals The Roots en Mos Def de nalatenschap naar een plek buiten de schijnwerpers, waar neosoul uiteenviel in een breed gamma van genres. Voodoo inspireerde en beïnvloedde zo vele muzikanten, van de superster Justin Timberlake tot de Amerikaanse hiphopper Frank Ocean. D’Angelo’s invloed is alomtegenwoordig.
D’Angelo’s rekbare tijd
Dankzij zijn nostalgie, zijn muzikaal fetisjisme, leeft D’Angelo in een andere dimensie dan de onze. Voor hem moet muziek niet rijp zijn voor z’n tijd, maar de tijd klaar zijn voor zijn muziek. Dit vertaalt zich in lange productieprocessen én een ambachtelijke opnametechniek. Zo neemt hij muziek nog altijd analoog op, alsof digitaal nooit heeft bestaan.
Maar waar tijd voor D’Angelo misschien relatief lijkt, is het voor zijn muziek het belangrijkste onderdeel. Dankzij de aan J Dilla herinnerende hiphopinvloeden en de dronken ritmesectie, krijgt tijd in zijn muziek een stroperig en rekbaar karakter.
En de rekbaarheid van muzikale tijd is iets typisch voor soul. Kijk maar naar hoe James Brown zijn band moet uitleggen hoe ze het aparte ritme van ‘Cold Sweat’ moeten spelen.
Brown: ‘Does it sound good?’
Band: ‘Yeah.’
Brown: ‘Does it feel good?’
Band: ‘Yeah.’
Brown: ‘God made you ears. You didn’t make’m. You going to argue with God’s ears? If it sound good and it feel good, it’s musical!’
Terwijl James Brown misschien de Godfather of Soul is, mag D’Angelo de Prediker of Soul genoemd worden. D’Angelo’s muziek klinkt goed én voelt lekker. Een mooi voorbeeld is de heerlijke afsluiter van Black Messiah: ‘Another Life’ – een ballad die zich zo breed over je ziel uitsmeert dat de houdbaarheidsdatum ervan verdubbelt. Het is onmogelijk om deze sleazy soul en sexy groove te negeren. Zoiets valt niet te onderdrukken.
De tijd zal het leren
Vijftien jaar na het steengoede Voodoo doorkruist D’Angelo’s tijdsdimensie nog eens de onze. Black Messiah is hierdoor een vreemde en unieke ervaring. De manier waarop hij – zowel in zijn muziek als in zijn leven – de tijd kneedt, zorgt ervoor dat hij voor jong en oud interessant blijft. D’Angelo zit op hete kolen op Black Messiah, maar vindt een goed evenwicht tussen zijn passie voor soul, funk, r&b, rock en hiphop. Het broeierige en steeds uitdagende resultaat maakt van Black Messiah de lang gehoopte opvolger van het onnavolgbaar geachte Voodoo.
De tijd was rijp voor een nieuwe D’Angelo, zoveel is zeker.
Waarom Taylor Swift niet op Spotify wil
Terwijl de fysieke muziekverkoop hard terugloopt, plussen streamingdiensten als Spotify, Deezer en Pandora. Muziek wordt niet meer gekocht of gedownload, zij wordt gehuurd. Er is één probleem: muzikanten zien er bijna niets voor terug.
Dit verhaal heb je gratis gelezen, maar het maken van dit verhaal kost tijd en geld. Steun ons en maak meer verhalen mogelijk voorbij de waan van de dag.
Al vanaf het begin worden we gefinancierd door onze leden en zijn we volledig advertentievrij en onafhankelijk. We maken diepgravende, verbindende en optimistische verhalen die inzicht geven in hoe de wereld werkt. Zodat je niet alleen begrijpt wat er gebeurt, maar ook waarom het gebeurt.
Juist nu in tijden van toenemende onzekerheid en wantrouwen is er grote behoefte aan verhalen die voorbij de waan van de dag gaan. Verhalen die verdieping en verbinding brengen. Verhalen niet gericht op het sensationele, maar op het fundamentele. Dankzij onze leden kunnen wij verhalen blijven maken voor zoveel mogelijk mensen. Word ook lid!
