Maak kennis met de factcheckers van De Correspondent

Even voorstellen. Wij zijn de factcheckers van De Correspondent. Hopelijk ken je ons al, bijvoorbeeld van de Kabinetchecks die we eind vorig jaar voor De Correspondent schreven. Of van onze EU- factcheckingsite Pinokkiofactor.eu.

Wij factcheckers hebben één belangrijke eigenschap gemeen: we nemen niets zomaar aan. Bij alles wat wij lezen, zien of horen vragen wij ons af: is dat wel zo?

Politici die dingen beweren in een debat, spindoctors en voorlichters die journalistieke berichtgeving beïnvloeden, uitspraken van opiniemakers in columns, op blogs of op sociale media: we proberen steevast te achterhalen of we het beweerde als feit kunnen beoordelen – of als fabel.

Onderzoekers, geen allesweters

Bij het factchecken zijn twee zaken van groot belang: het doen van gedegen bronnenonderzoek en – op basis van dat onderzoek – het maken van een goed onderbouwde afweging. Wat weten we over het onderwerp van het beweerde? Waar is de uitspraak precies op gebaseerd? Welke onderzoeken of statistieken zijn er beschikbaar en waar komen die cijfers vandaan?

Een misverstand dat nog weleens voorkomt, is dat wij factcheckers alles weten. ‘Hoe zit dit en dit?’ wordt er op Twitter of in een reactie op een artikel gevraagd. Zo werkt het helaas niet. Wij zijn ‘slechts’ onderzoekers, geen allesweters. Onze kracht zit in het achterhalen, het analyseren en het zo transparant mogelijk interpreteren van de beschikbare informatie over een onderwerp, niet in het vellen van een ‘definitief’ oordeel.

Factchecken met de lezers

Voor De Correspondent gaan we op regelmatige basis factchecken. En daarbij doen we graag een beroep op jullie expertise. Hoe gaan we te werk?

1. Alles begint met een oproep

Ten eerste: de te checken onderwerpen dan wel beweringen verschijnen niet direct als afgeronde factcheck op De Correspondent, maar beginnen met een oproep om informatie en kennis te delen. Heb je kennis of deskundigheid over het onderwerp ter sprake of ken je bronnen die kunnen helpen bij het natrekken van de feiten, deel die dan vooral met ons.

2. Wij gaan aan de slag

Na het verzamelen van jullie suggesties gaan wij aan de slag. Alle informatie van lezers wordt naast elkaar gelegd, eigen onderzoek wordt verricht en na enkele dagen wordt in een publicatie een factcheck geschreven. Vaste onderdelen daarin: een uitleg hoe wij de bewering interpreteren, welke bronnen we hebben gebruikt en tot welk oordeel over de feitelijkheid van de bewering we zijn gekomen.

3. We kiezen samen een nieuw onderwerp

Ten derde doen we ook voor de keuze van onderwerpen graag een beroep op jullie. Laat het ons dus weten als je op een opvallende bewering stuit die je graag gecheckt wilt zien. Dat kan onder dit stuk, of door te mailen naar factcheck@decorrespondent.nl. Je krijgt dan antwoord van Remmelt de Weerd, die namens ons team het aanspreekpunt voor lezers is.

We zoeken daarbij vooral naar onderwerpen met politieke relevantie. Denk dus aan uitspraken die (in potentie) een grote invloed hebben op journalistieke verslaggeving, publieke opinie of politieke besluitvorming.

Bij het sturen van suggesties, houd het volgende in gedachten:

Een uitspraak of bewering moet checkbaar zijn. Het moet, kort samengevat, beoordeeld kunnen worden als juist of onjuist.
Daarbij gaat het er niet om of jij (of wij) het met een uitspraak eens zijn. Ook moet er voldoende onafhankelijke of controleerbare informatie beschikbaar zijn om tot een oordeel te kunnen komen.

Ter illustratie: de uitspraak ‘Windmolens zijn slecht’ is niet te factchecken. Dit is afhankelijk van ieders eigen waardeoordeel of politieke afweging. Een uitspraak als ‘Windmolens zijn verhoudingsgewijs een dure energiebron’ is daarentegen wel te checken. We kunnen kijken naar wat de kosten zijn van windmolens ten opzichte van andere energiebronnen. Het waardeoordeel, kortom, laten we graag aan jullie over.