Filter bubbles en serendipiteit (of: waarom je correspondenten kunt volgen)

Waarom zie ik niet gewoon alles wat bij De Correspondent verschijnt op de voorpagina terug? Dat is één van de meestgestelde vragen die ik de afgelopen dagen over de site binnenkreeg. Bij dezen een uitgebreid antwoord. 

Elke correspondent heeft een eigen ‘tuin’. Dat is een plek op de site die de auteur kan gebruiken als openbaar notitieboekje. Voor updates binnen een onderzoek, aanbevelingen, vragen aan leden en korte (en soms langere) observaties. Leden kunnen bijdragen, het liefst vanuit hun expertise of ervaring. Tot onze grote vreugde gebeurt dit nu al volop.

Zo kreeg Tomas Vanheste, correspondent Europa, van meerdere leden bijvoorbeeld het boek  Democracy in Europe  van Vivien Schmidt aanbevolen. Het ligt nu op zijn nachtkastje.

Maite Vermeulen, correspondent Afrika, ontving van een Nederlandse ondernemer in Kenia een interessant artikel over de technologie-industrie in dat land.

Dimitri Tokmetzis, correspondent datajournalistiek, schreef over een vruchteloos Wob-verzoek voor bodyscanners en kreeg prompt documenten van een lezer gelekt. 

En zo kan ik nog wel even doorgaan (zie bijvoorbeeld de legio goede bijdragen van docenten in de tuin van onze correspondent Onderwijs Johannes Visser).

Zo’n openbaar notitieboekje kan voor iedereen veel interessants bevatten, maar is met name interessant voor leden met een een bovengemiddelde interesse in de correspondent of de specialisatie waar deze over schrijft. Bovendien werkt de tuin het beste als de correspondent kan profiteren van specialistische kennis bij de lezers. Niet alleen kan die kennis bruikbaar zijn bij zijn of haar onderzoek, ook kun je sneller de diepte in, doordat het gesprek niet op een leken-niveau hoeft te blijven steken.

Daarom maken we van het volgen van een correspondent een bewuste keuze. Stel dat jij globalisering of armoede bovengemiddeld interessant vindt - of er veel kennis over hebt. Dan kun je correspondent Dick Wittenberg op de overzichtspagina volgen. Vanaf dat moment verschijnen al zijn updates op jouw persoonlijke voorpagina en kun je jouw kennis onder zijn updates, aanbevelingen en oproepen delen. 

Dreigt dan de filter bubble?

In 2011 publiceerde de Amerikaanse auteur Eli Pariser het boek The Filter Bubble, waarin hij waarschuwde dat wanneer internetters alleen content op basis van hun interesses krijgen voorgeschoteld, zij alleen nog maar geconfronteerd worden met bevestiging van hun eigen ideeën. Als elk lid van De Correspondent alleen maar correspondenten volgt die hem interesseren, ligt het gevaar van zo’n filter bubble op de loer. 

Daarom selecteert hoofdredacteur Rob Wijnberg elke dag vijf artikelen die volgens hem en de correspondenten voor iedereen belangrijk of interessant zijn. Juist, de klassieke journalistieke selectie waar kranten en tijdschriften nog helemaal om draaien. Als we daar helemaal afscheid van zouden nemen, gooien we het kind met het badwater weg. Zo combineren we het beste van twee werelden: als lezer kun je kiezen waar je echt de diepte in wil en tegelijkertijd blijf je verrast worden door onze selectie (met een duur woord: serendipiteit). Beide vinden we even belangrijk. 

Dus of ik nu wel of niet in globalisering geïnteresseerd ben, het stuk van Dick Wittenberg over grensmuren was volgens de redactie tóch zo belangrijk dat het wat hen betreft mijn aandacht waard was. 

De voorpagina bestaat uit twee stromen

Links zie je de artikelen die álle leden te zien krijgen, de vijf verhalen van de dag. Deze selectie verschijnt om zes uur ’s morgens. Rechts zie je de updates van de correspondenten die je volgt. Je kunt apart door de stromen scrollen, zodat je ze één voor één kunt uitlezen. Mocht je een stuk later willen lezen, klik dan op de ‘Bewaar’-knop.

Door personalisatie en journalistieke selectie op de voorpagina te combineren hopen we dat De Correspondent een platform is waar je zowel binnen je expertise kennis deelt en verdieping vindt, als waar je verrast wordt door belangrijke verhalen die buiten je normale interessegebieden vallen.