Houd de Amerikanen uit je data met je eigen cloud

Sinds een jaar of tien is het mogelijk om zo’n beetje alles in een cloud onder te brengen: je foto’s, schrijfsels, muziek, boeken, e-mails, chats, spreadsheets, presentaties, noem maar op. Aan ruimte geen gebrek. Op mijn Dropboxaccount, die ik al lang niet meer actief gebruik, heb ik zo’n 40 gigabyte tot mijn beschikking. Op mijn Google Drive zo’n 30 en op mijn iCloud nog eens 5.

Het probleem is alleen dat we maar weinig controle hebben over wie bij onze spullen kan komen. Met een beroep op de PATRIOT Act kan de FBI jouw documenten opvragen. Nederlandse inlichtingen- en veiligheidsdiensten beroepen zich gewoon op de Wet bevoegdheden vorderen gegevens om jouw clouddata te krijgen. Als journalist vind ik het niet heel handig dat gevoelige documenten opgeslagen liggen in een Gronings of Iers datacentrum. En als vader bewaar ik ook de digitale foto’s van mijn kinderen liever op mijn eigen media.

Tot voor kort moest je als privacybewuste internetter je documenten dan maar op een harde schijf zetten en af en toe back-ups maken. Dat is nogal omslachtig en iets wat je op een gegeven moment geheid vergeet. Bovendien zijn de mogelijkheden met zo’n schijf erg beperkt.

Bouw je eigen cloud met ownCloud

Er is een alternatief. Gewoon je eigen cloud bouwen.

Ongeveer vijf jaar geleden lanceerde de Duitse opensource-ontwikkelaar Frank Karlitschek een eerste versie van ownCloud. Dit softwarepakket is uitgegroeid tot een goed alternatief voor bijvoorbeeld Dropbox. Vanaf verschillende computers, tablets en smartphones kun je documenten opslaan, delen met anderen en synchroniseren met verschillende apparaten.

Vanaf verschillende computers, tablets en smartphones kun je documenten opslaan en delen met anderen

In plaats van een server van Dropbox gebruik je met ownCloud een server van jezelf. Dat kan een webserver zijn, een oude desktop die je aan laat staan, of zelfs het minicomputertje Raspberry Pi dat je al voor een paar tientjes kunt kopen.

Hoe werkt het installeren?

Ik heb nog een paar ongebruikte gigabytes op een webserver staan en er ligt nog een Raspberry Pi in mijn boekenkast te verstoffen, dus op beide wil ik ownCloud eens installeren.

Het programma op mijn webserver zetten, blijkt een makkie. Er is een duidelijke handleiding beschikbaar en de installatiesoftware doet vrijwel al het werk. Ik liep even tegen een onduidelijkheid aan bij het instellen van de service, maar na een belletje met gastcorrespondent Douwe Schmidt was dat in drie seconden opgelost. Al met al kon ik binnen twintig minuten documenten delen tussen mijn Windowslaptop, mijn MacBook Pro en Ubuntu, dat ik op een virtuele machine heb draaien. En na de installatie van de app was mijn smartphone ook aangesloten op mijn persoonlijke cloud.

Waar is de beveiliging?

Een minder leuke verrassing was dat het verkeer tussen mijn apparaten en webserver niet standaard beveiligd is met SSL. Blijkbaar moet ik eerst nog een SSL-certificaat kopen. Dat is niet moeilijk, maar kost wel weer zo’n vier tot vijf euro per maand. Daarnaast moet ik natuurlijk ook voor mijn webserver betalen, dus ownCloud is geen heel goedkope oplossing.

Het installeren van ownCloud op mijn Raspberry Pi is een stuk lastiger, maar wel belangrijk, want het is verreweg de goedkoopste oplossing. De Pi zelf kost nog geen veertig euro en je laat hem toch wat makkelijker continu aanstaan dan een laptop. En je kunt er met gemak een externe harde schijf aanhangen. Wil je een terrabyte opslag? Geen probleem. Onder ownCloudgebruikers is de Raspberry Pi daarom populair.

Voor mijn webserver heeft mijn provider alle benodigde programma’s al standaard geïnstalleerd en geconfigureerd. Voor de Raspberry Pi moet je dat allemaal zelf doen (dat maakt de Pi ook zo leuk en leerzaam).

Ik heb er een middag en een avond aan gezeten en ik moet tot mijn schaamte bekennen dat het nog niet is gelukt. Eerst ben ik een paar uur bezig geweest om een paar foute basisinstellingen op mijn Raspberry Pi op te lossen. En hoewel er veel goede handleidingen te vinden zijn over ownCloud, waaronder een aantal instructievideo’s, kwam ik telkens problemen tegen die ik niet zo makkelijk kon verhelpen. Het zal me wel lukken, maar de installatie van ownCloud op mijn Raspberry Pi zal wel veel tijd vergen. Meer dan me lief is.

Daarnaast wil een eigen cloud nog niet zeggen dat die ook veiliger is. Je hebt er meer controle over, maar ik denk dat een datacentrum van Google een stuk beter beveiligd is dan mijn huis en dat de systemen van Google wat minder makkelijk te hacken zijn dan mijn router en Raspberry Pi. Je moet dus zelf nog wel de nodige veiligheidsmaatregelen nemen.

Daar kan ownCloud niets aan doen, maar het maakt dit programma veel minder gebruiksvriendelijk dan bijvoorbeeld Dropbox. Daar staat tegenover dat als de installatie eenmaal is gelukt, je geen kosten hebt, de beveiliging goed is geregeld en ownCloud gewoon heel goed werkt.

Ik ben er dus nog niet uit of ownCloud het gaat worden voor mij. Maar het blijft een aanlokkelijk vooruitzicht: baas van mijn eigen kleine wolkje internet.