Twee crisissprookjes voor het slapengaan (met voorleesinstructies)

Sprookje voor het slapengaan 1: Er was eens een land dat er een teringzooi van maakte. Er werden financiële luchtkastelen gebouwd, kredietbubbels geblazen, boekhoudkundige trucs uitgehaald en onhoudbare sociale voorzieningen opgetuigd. Ondertussen werd in de bestuurlijke top aan groteske zelfverrijking gedaan. Zo bracht het land zichzelf en de hele eurozone bijna aan de rand van de afgrond.

Om dat te voorkomen moest Europa te hulp schieten. Voor honderden miljarden euro’s werd het land van de ondergang gered. Niet zomaar, gratis en voor niets natuurlijk. Nee, aan de steun werden wel wat voorwaarden verbonden: de werkweek moest flink langer, de pensioenleeftijd sterk omhoog, het ambtenarenapparaat drastisch ingekrompen, de uitgaven aan zorg, onderwijs en sociale zekerheid gigantisch teruggeschroefd en het minimumloon sterk omlaag.

Aldus verviervoudigde de werkloosheid tot 28 procent, verdubbelde de jeugdwerkloosheid tot meer dan 50 procent, liep het aantal mensen onder de armoedegrens op met 33 procent en steeg het aantal zelfmoorden met 35 procent.

En het land leefde nog kort en ongelukkig.

Sprookje voor het slapengaan 2: Er was eens een bankensector die er een teringzooi van maakte. Er werden financiële luchtkastelen gebouwd, kredietbubbels geblazen, boekhoudkundige trucs uitgehaald en onhoudbare risico’s genomen. Ondertussen werd in de bestuurlijke top aan groteske zelfverrijking gedaan. Aldus bracht de sector zichzelf en nagenoeg de hele wereldeconomie aan de rand van de afgrond.

Om dat te voorkomen moest Europa te hulp schieten. Voor honderden miljarden euro’s werden de banken van de ondergang gered. Niet zomaar, gratis en voor niets natuurlijk. Nee, aan de steun waren wel wat voorwaarden verbonden: er moest voortaan wat meer geld in kas - als buffer. Punt.

Aldus stegen de winsten al vrij snel weer tot ongekende hoogten, verdubbelden de marges op hypotheken, daalde de rente op spaargeld tot nagenoeg nul, werd het aan banden leggen van bonussen voor onbepaalde tijd uitgesteld, konden de vaste salarissen voor het management nog eens flink worden opgeschroefd, en stelde moederbank ECB nog eens 1100 miljard beschikbaar om tegen nog meer winstmarge te kunnen uitlenen aan bedrijfsleven en consument.

En de sector leefde nog lang en gelukkig.

Voorleesinstructies

Bent u een traditioneel nieuwsmedium dat graag de status quo bestendigt en bent u van plan één van bovenstaande verhalen voor het slapengaan voor te lezen aan uw publiek? Neem dan deze voorleesinstructies even goed door.

Vertel verhaal 1 in de ‘wij-zij’-vorm. Noem ons ‘hardwerkend’ en hun ‘lui’

Vertel verhaal 1 in de ‘wij-zij’-vorm. Noem ons ‘hardwerkend’ en hen ‘lui.’ Gebruik het woord schuld alleen in de context van ‘eigen schuld.’ Doe alsof het heel vanzelfsprekend is dat ondemocratische, niet-gekozen organen de baas zijn over democratisch gekozen volksvertegenwoordigers. Schilder laatstgenoemden zoveel mogelijk af als ‘radicaal’ of ‘extreem.’ Noem hun wens te onderhandelen ‘ramkoers.’ Noem kritiek daarop ‘links.’ Waarschuw tussen de regels door voor het uiteenvallen van Europa.

Vertel verhaal 2 als een ogenschijnlijke neutrale, objectieve verteller. Doe daarbij vooral alsof het allemaal heel normaal is wat er gebeurt. Presenteer het oplopen van de publieke schuld van een Zuid-Europees land als een gigantisch probleem en het vergroten van de private schuld van West-Europese bedrijven en consumenten onder het mom van ‘de economie stimuleren’ als een veelbelovende oplossing. Blijf dit sprookje herhalen tot je publiek crisismoe is en begint te knikkebollen.

Welterusten.