Den Haag, 23 april. Mensenrechten gelden voortaan in in Nederland. Dat heeft het kabinet zojuist besloten. Het besluit kwam na een marathonoverleg van negen dagen, tussen coalitiepartners PvdA en VVD. De partijen kwamen overeen dat mensenrechten van kracht blijven in Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Utrecht, Eindhoven en Ter Apel.

‘Een mooi compromis,’ vond PvdA-leider Diederik Samsom, die in het partijprogramma nog schreef dat mensenrechten ‘‘Alles" is natuurlijk best een groot woord. Net als "overal." En "altijd." Als je regeert, zijn "soms" en "ergens" veel bruikbaardere begrippen.’

De maatregel wordt getroffen omdat de VVD een ‘aanzuigende werking’ vreest als mensenrechten in héél Nederland zouden gelden. ‘In sommige delen van de wereld komen mensen echt als fruitvliegjes op mensenrechten af. Als men er dan lucht van krijgt dat die in Nederland werkelijk óveral worden gehandhaafd, is het hek van de dam,’ aldus premier Mark Rutte.

Het kabinet zegt nog steeds achter de Universele Intentieverklaring voor de Rechten van de Mens te staan. ‘Dat blijft een mooie lijst suggesties.’

Pull factor

PvdA en VVD zeggen heel bewust gekozen te hebben voor vijf gemeenten én Ter Apel. ‘Dat is gewoon Realpolitik,’ legt Rutte uit. ‘Mensenrechten zijn onder bepaalde bevolkingsgroepen zo’n enorme pull factor, dat ze hun leven ervoor wagen. Als de kans dan reëel is dat je in Ter Apel eindigt, denk je wel drie keer na voor je de Middellandse Zee oversteekt.’

De PvdA is tevreden over het zwaarbevochten resultaat. ‘Als het om mensenrechten gaat, zetten wij als sociaal-democraten graag hoog in. Als je dan met de vijf grootste gemeenten én Ter Apel de onderhandelingstafel verlaat, mag je daar best een beetje trots op zijn,’ aldus Samsom na afloop. De PvdA-leider beweert dat het kabinet nooit op klappen heeft gestaan. ‘Je laat een kabinet niet ploffen op zoiets knulligs als principes.’

De kritiek dat hij drie jaar geleden nog twitterde ‘Leers is keihard. Ook in vrieskou mogen gemeenten asielzoekers geen opvang bieden,’ wijst de PvdA-leider van de hand. ‘Dat was in januari. Toen was het nog koud.’

Het kabinet wil de maatregel geleidelijk invoeren. Gemeenten die de mensenrechten toch blijven handhaven, krijgen niet onmiddellijk een boete. ‘Stel, Nijmegen of Groningen zeggen: wij blijven halsstarrig vasthouden aan basale menselijke waardigheid, dan gaan we eerst met ze in gesprek. Je moet niet direct met sancties willen zwaaien,’ aldus Rutte.

De PVV laat in een reactie weten het akkoord ‘een totale aanfluiting’ te vinden. ‘Uitgerekend in de steden met de meeste moslims, blijven de mensenrechten van kracht. Dan kun je net zo goed direct de sharia invoeren,’ aldus partijleider Geert Wilders.

Ook Bram Moszkowicz, voorman van Voor Nederland (VNL), is kritisch over het akkoord. aldus Moszkowicz.

Vijf vragen over het drama in de Middellandse Zee (en: het echte drama daarachter) Vandaag lijkt de Europese Commissie eindelijk in actie te komen om nieuwe drama’s met migranten op zee te verhinderen. De EU-top belooft ‘onmiddellijke actie’, en er ligt een 10-puntenplan klaar. Wat kunnen we daarvan verwachten? Correspondent Karel Smouter blikt vooruit, door achteruit te kijken op wat Europa eerder deed om dit probleem op te lossen. Lees hier het overzicht van Karel terug