Wat gebeurt er als de staat het vonnis van de rechter in de klimaatzaak niet nakomt?

De rechter heeft de Nederlandse staat gisteren de verplichting opgelegd om de uitstoot van broeikasgassen in 2020 met 25 procent terug te brengen. Veel mensen vroegen direct: wat gebeurt er als de staat niet aan dat vonnis voldoet? Krijgt hij dan straf? Een attente lezer antwoordde daarop het volgende:

‘Uit het vonnis blijkt dat Urgenda niet heeft gevraagd om aan de veroordeling een dwangsom te verbinden. Doorgaans legt de civiele rechter in Nederland overheden - en zeker de staat - geen dwangsommen op, met de overweging dat die overheid rechterlijke uitspraken pleegt na te komen. Een dwangsom [is daarom] normaal gesproken niet nodig. Overigens kan een dwangsom ook later, apart, gevorderd worden, als blijkt dat een vonnis niet nageleefd wordt.’

Dennis van Berkel, klimaatjurist van Urgenda, bevestigt dit. Hij acht het onwaarschijnlijk dat de staat het vonnis naast zich neerlegt.

Een andere vraag is of het vonnis, als de staat in hoger beroep gaat, op losse schroeven komt te staan totdat de Hoge Raad erover heeft geoordeeld. Dat is niet het geval, laat Van Berkel weten. Totdat een andere rechter anders oordeelt, moet de staat dit vonnis dus gewoon uitvoeren.

Als meer bekend wordt over de uitvoering of afdwingbaarheid van het vonnis, kom ik hierop terug.