Een betere wereld in 2030 – wie gaat dat betalen?

Dat is de vraag die vorige week op de zogenoemde Finance for Development-top van de Verenigde Naties in Addis Ababa, Ethiopië, werd gesteld.

Afgelopen maand schreef ik een reconstructie van hoe de afspraken voor zo’n betere wereld gemaakt worden in de Verenigde Naties. Ik beschreef hoe alle landen ter wereld het eens werden over 17 ontwikkelingsdoelen, die in 2030 bereikt moeten zijn. Op de conferentie in Addis, schreef ik, ‘zal moeten blijken of er voldoende geld wordt toegezegd om de doelen uit te voeren.’

De bijeenkomst is ondertussen achter de rug, dus is het tijd om de balans op te maken. Was de top een succes?

Wat geld betreft, viel het resultaat tegen. Er waren wat toezeggingen om de doelen te financieren - bijvoorbeeld van de Bill & Melinda Gates Foundation en de Wereldbank - maar over het algemeen werden er weinig portemonnees getrokken. Crisis, je kent het wel.

Wel hebben rijke landen hun belofte hernieuwd om 0,7 procent van het bruto binnenlands product aan ontwikkelingshulp te besteden. Dit beloven die landen echter al 45 jaar, en slechts een handjevol komt die belofte na. Of dit veel zal veranderen, is dus de vraag.

Een ander belangrijk onderwerp was belastingen. Ontwikkelingslanden zouden veel winst kunnen behalen door verbetering van hun belastingsystemen en gunstigere internationale belastingafspraken. Die afspraken worden momenteel voornamelijk genmaakt door de OESO, een denktank van rijke landen. Het voorstel van ontwikkelingslanden om dit voortaan door de VN te laten doen - en niet achter gesloten OESO-deuren - sneuvelde in Addis. Wel werden er wat nieuwe initiatieven gelanceerd, zoals het ‘Addis Tax Initiative’ en ‘Tax Inspectors without Borders,’ om de belastingdiensten van arme landen te versterken.

Ook opvallend: waar ontwikkeling voorheen alleen over hulp ging, ging het in Addis ook over banen, investeringen en groei. En waar de financiering van ontwikkeling lang de verantwoordelijkheid was van landen, speelt nu ook het bedrijfsleven een belangrijke rol. Zoals een Afrikaanse minister van Financiën het uitdrukte: ‘Eindelijk praten we over de juiste dingen.’