Wat doe je als ieder boek dat je las op vakantie een voltreffer was?

Als journalist van een onlinemedium kun je er een lijstje van maken met de titel ‘Een lijstje met zes mooie boeken.’

Waar je dan wel direct bij zegt dat het jouw lijstje van mooie boeken is, en niet het lijstje met de beste boeken volgensDe Correspondent.

Je waarschuwt dat jouw subjectieve opsomming sommige lezers zal teleurstellen. Er staan boeken op die jaren geleden verschenen en toen al veel aandacht hebben gekregen. Je tempert de verwachtingen van de die hard-boekenverslinder en speller van krantenrecensies: op dit lijstje zijn voor jou geen onontdekte pareltjes te vinden.

Je twijfelt. Er staat geen enkel boek uit 2015 tussen. Verwachten lezers van een journalistiek medium dat het alleen net verschenen boeken recenseert? Dat het meedeint op het ritme van de uitgeverijen en slechts boeken bespreekt, aanraadt of afkraakt die vers van de drukpers zijn gerold?

Je waagt het erop.

De stamhouder (2014) van Alexander Münninghoff Over De Stamhouder van de Nederlander Alexander Münninghoff is al veel moois gezegd en geschreven. Na het lezen van dit magistrale boek kan ik al die lyrische woorden alleen maar beamen. De Stamhouder is zo’n verhaal dat volledig bezit van je neemt tijdens het lezen om vervolgens – als je het uit hebt – een grote leegte achter te laten. ‘Een zeldzaam meesterwerk,’ volgens collega David van Reybrouck, en dat is het ook echt, deze perfect gecomponeerde en voorbeeldig geschreven familiegeschiedenis van Nederlandse bodem. Lees dit boek! Meer informatie over De Stamhouder HhhH (2010) van Laurent Binet Niet eerder las ik een verhaal dat zo overtuigend balanceert tussen fictie en werkelijkheid als Himmlers Hersenen heten Heydrich van Laurent Binet. De Franse auteur reconstrueert de aanslag op nazikopstuk Reinhard Heydrich – uitvinder van de Shoah, rechterhand van Himmler (en minstens zo monsterlijk) – van mei 1942 in Praag. Binet maakt de lezer getuige van zijn eigen wankele zoektocht naar de waarheid. Iedere schrijver van historische gebeurtenissen zal Binets twijfels en onzekerheden herkennen, maar niemand schrijft ze op. En al helemaal niet op de prachtige wijze waarop Binet dat doet. ‘Het is een bij voorbaat verloren gevecht. (…) Ik stoot me steeds weer tegen de muur van de Geschiedenis, begroeid met de nooit stokkende, altijd hoger en dichter woekerende, ontmoedigende klimop van de causaliteit.’ Meer over HhhH Our kind of traitor (2010) van John Le Carré Ik probeer iedere zomer tenminste één boek van John Le Carré te lezen. Om te genieten, maar vooral ook om van hem te leren als schrijver. Ik ken weinig auteurs die met zo veel souplesse in hun teksten van perspectief kunnen wisselen en die hun verhalen zo perfect op weten te bouwen. ‘Our kind of Traitor’ uit 2010 is een meesterlijke Le Carré. Het is actueel, het is geestig, het is spionage meets Russische mafia meets haute finance meets corruptie-tot-aan-het-hoogste-politieke-niveau, maar het is vooral een en al opbouw van spanning, die Le Carré – letterlijk – tot aan de laatste alinea vol weet te houden. Lees hier meer over Our Kind of Traitor Een spion onder vrienden (2014) van Ben Macintyre De historische spionageverhalen van de Britse journalist Ben Macintyre kun je wel ‘waargebeurde Le Carré’s’ noemen. Een Spion onder vrienden (met een nawoord van, jawel, John Le Carré), is een geweldige reconstructie van leven en werk van Kim Philby – de Britse topspion die in de jaren vijftig, na een glansrijke carrière, een agent van de Sovjet-Unie bleek te zijn. Macintyre kiest ervoor om het (al veelvuldig vertelde) verhaal van Philby te vertellen vanuit het perspectief van een vriendschap, namelijk die tussen Philby en Nicholas Elliot, een andere Britse topspion die tot het laatste moment bleef geloven in de onschuld van zijn makker. Het levert een boek op dat niet alleen echt iets toevoegt aan de stapel Philby-boeken, maar ook een onverwacht warm en menselijk perspectief biedt op de afstandelijke naoorlogse Britse spionagewereld. Meer over Een spion onder vrienden Ingenieurs van de Ziel (2002) van Frank Westerman Schrijver en oud-Rusland correspondent Frank Westerman verweeft in Ingenieurs van de Ziel analyses en journalistieke reportages met Russische geschiedenis en Sovjetliteratuur. Zoals van ieder boek van Westerman, heb ik gesmuld van dit originele boek over het ultieme maakbaarheidsdenken van de Sovjet-Unie vanaf de jaren twintig, en de rol van schrijvers bij het verspreiden van de boodschap dat de grote technologische en industriële projecten de Russische heilstaat binnen handbereik brachten. ‘Onze tanks zijn waardeloos wanneer de zielen die ze moeten besturen van klei zijn,’ zegt de grote Stalin tijdens een bijeenkomst met beroemde schrijvers. ‘Daarom zeg ik: de productie van zielen is belangrijker dan die van tanks. (…) En daarom hef ik mijn glas op jullie, schrijvers, op de ingenieurs van de ziel.’ Meer over Ingenieurs van de Ziel De zaak Zjivago (2014) van Peter Finn en Petra Couvée De zaak Zjivago sluit perfect aan op Ingenieurs van de Ziel. De twee auteurs, de Amerikaanse onderzoeksjournalist Peter Finn en de Nederlandse slaviste Petra Couvée, leggen minutieus de wordingsgeschiedenis bloot van een van grote romans uit de wereldliteratuur, Dokter Zjivago van Boris Pasternak. Ze tonen overtuigend hoe de Amerikaanse geheime dienst CIA, in samenwerking van de Nederlandse BVD, een rol speelde bij de uitgave én verspreiding van deze Russische roman, die niet door de censuurmachine van de Sovjet-Unie kwam. Dit geweldig geresearchte boek – deels literatuurgeschiedenis, deels Pasternakbiografie, deels Koude-Oorlogkroniek – laat zien dat niet alleen de Russen ‘ingenieurs van de ziel’ waren. Meer over de zaak Zjivago