Wat doet de komst van toerisme met een arme, afgelegen plek?
Dat is de vraag die filmmaker Daan Veldhuizen zich stelde toen hij enkele jaren terug afreisde naar het dorpje Muang Khua, in Laos. Het was toen nog wat een reisgids zou beschrijven als ‘onbedorven.’ Als maagdelijk. De mensen die leven met de natuur, met hun geloof, met elkaar.
En dan komen de backpackers. ‘Moet je kijken hoe wit ze zijn,’ zeggen de inwoners van Muang Khua tegen elkaar. ‘Het lijken wel konijnen.’
De komst van de konijnen verandert alles. Er komt elektriciteit naar het dorp, een verharde weg, geld. Inwoners beginnen bedrijfjes: een massagesalon, een souvenirwinkel, een kanoverhuur. Dat betekent ook concurrentie. Wie neemt de toeristen het goedkoopst mee de jungle in? Wie serveert het eten dat de backpackers het liefst willen?
Jarenlang volgt Veldhuizen twee vrienden - een mét een opleiding, een zonder - wier leven en vriendschap verandert door de komst van de toeristen.
En naarmate hun leven verbetert (een van hen bouwt een stenen huis, de ander vindt een buitenlands meisje), beginnen de toeristen te klagen. Zo onbedorven en bijzonder is Muang Khua niet meer.
Veldhuizen kan als geen ander het leven in arme landen in beeld brengen - van heel dichtbij toont hij de humor, de schoonheid, de menselijkheid van plekken die we vaak alleen maar in ellendige beelden voorbij zien komen.
Zonder te oordelen roept hij bij mij toch een gevoel van schaamte op over de invloed die ik als toerist heb op deze plekken. Dat ongemakkelijke gevoel maakt Banana Pancakes and the Children of Sticky Rice meer dan de moeite waard.
De documentaire is nu te zien op NPO Gemist.
