Deze hoopvolle initiatieven bracht de decentralisatie van de zorg al voort

Meneer Klepke, een man van ergens in de zeventig, zakt steeds door het gat in zijn postoel. Na een heupoperatie en verblijf in een verzorgingstehuis viel hij zoveel af dat hij er niet meer veilig op kan zitten. Een simpel douchezitje, met een dicht zitvlak, was genoeg geweest. Miscommunicatie en traagheid bij de woningbouw en zijn zorgaanbieders zorgen ervoor dat hij er al weken op wacht.

Een buurtbewoner zit tegenover hem in de woonkamer, ouwehoert wat over de tenniswedstrijd die op tv is, vraagt hoe het met zijn familie is. Hij is een van de initiatiefnemers van de Zorgvrijstraat in Rotterdam, een groep buurtbewoners die mensen in de wijk aan elkaar koppelt op basis van zorgvragen en competenties. Zo kan een buur die lekker kookt wat afspreken met een bewoner die het moeilijk vindt eten voor zichzelf te maken.

Eerder monteerde de man die tegenover meneer Klepke zit ook al de wandbeugel naast de voordeur, waardoor Klepke weer zelfstandig de drie traptreden voor zijn woning op kan lopen. En nu regelt hij die stoel, door in de buurt te kijken wat mensen nog hebben liggen en door zorgaanbieders aan te sporen eindelijk te reageren op de verzoeken van Klepke. Over een paar dagen is de stoel misschien al wel geregeld en kan de man weer veilig douchen. Zijn buur zal er ongeveer een uurtje aan kwijt zijn geweest.

Het rollatorspreekuur in Rotterdam-West

Twee weken geleden vroeg ik jullie, naar aanleiding van de zorgdecentralisatie en de vaak negatieve gevolgen daarvan voor zorgbehoevenden, of er ook interessante, effectieve projecten uit deze zorgtransitie zijn voortgekomen.

De respons per e-mail, Twitter en LinkedIn was overweldigend. Overal in het land springen kleine en grotere organisaties in het gat dat de decentralisatie tussen zorg en burger heeft geslagen. Sommige projecten krijgen (financiële) steun van de gemeenten. Maar verreweg de meeste zijn burgerinitiatieven; opgestart door vrijwilligers die iets proberen te betekenen voor hun gemeenschap.

Is een rollator stuk, valt zo’n oudere en breekt hij zijn heup, dan ben je zo maanden, soms jaren, en duizenden euro’s verder

Sinds vorige week reis ik door het land met jullie suggesties, om te kijken hoe deze projecten worden opgezet, gerund en welk effect ze hebben.

Zo vond ik in Rotterdam-West de rollatorspreekuren. Een groep klussende buurtbewoners trekt daar langs verzorgingstehuizen om rollators te keuren. Sinds de invoering van de nieuwe wet Wet maatschappelijke ondersteuning worden wat wordt genoemd ‘simpele hulpmiddelen’ niet meer vergoed. Dan gaat het over bijvoorbeeld krukken, rollators of looprekken. Die spullen moeten nu door de zorgbehoevende zelf worden aangeschaft bij een thuiszorgwinkel. Doordat die aanschaf - laat staan het onderhoud ervan - tegenwoordig niet meer vergoed wordt, lopen veel senioren rond met bijvoorbeeld kapotte remmen. 133 van de 175 rollatoren die ze in Rotterdam nakeken, bleken onveilig. Versleten remkabels, loszittende schroefjes. Is een rollator stuk, valt zo’n oudere en breekt hij zijn heup, dan ben je zo maanden, soms jaren, en duizenden euro’s verder. De kosten van alle 133 rollatorreparaties bij elkaar? 125 euro.

Eten in Ottoland

Ik ben de komende weken nog in buurthuizen, op straat, bij mensen thuis. Later deze week zal ik schrijven over het Zuid-Hollandse dorp Ottoland, waar autistische, gehandicapte, eenzame en dementerende dorpsbewoners één keer per week samen koken en eten. Dit omdat voor een groot deel van hen de (door de overheid geregelde) dagbesteding is weggevallen.

Een vrijwilliger van dat project, zelf lichamelijk gehandicapt en afhankelijk van andere soorten van zorg, vatte goed samen wat de tot nu toe bezochte initiatieven gemeen hadden: ‘Elkaar helpen hoeft echt niet zo moeilijk te zijn. Iedereen kan iets, je moet elkaar er alleen op wijzen.’

Dossier Decentralisaties:

In het jaar voorafgaand aan de decentralisaties schreven verschillende correspondenten over de veranderingen die op stapel stonden. Ze onderzochten wat de gevolgen van dit beleid zijn voor alle betrokken partijen.

Ik trok vorig najaar op met vier van de ambtenaren die vanaf morgen de zorg inkopen.

Tamara Woestenburg dook in de Jeugdzorgwet en de Participatiewet. Manon van den Brekel bracht intussen samen met lezers de veranderingen voor langdurig zieken in kaart.

En Anne Schepers zocht met correspondent Maurits Martijn naar een antwoord op de vraag hoe gemeenten straks met de privacyaspecten van hun nieuwe taken omgaan.