De aarde warmt gevaarlijk snel op. Maar de opmars van groen is niet te stuiten

Om te beginnen: de speelruimte van fossiele energiebedrijven. Die wordt steeds kleiner, terwijl hun legitimiteit wordt ondermijnd. Een grote symbolische stap The New Republic over Obama’s veto: ‘een keerpunt.’ werd vorige week gezet door president Barack Obama, die bekendmaakte dat hij zijn veto uitspreekt tegen de zwaar omstreden Keystone XL-pijpleiding die bedoeld was om teerzandolie uit Canada naar de Golf van Mexico te vervoeren. Hij sloot ook al een klimaatdeal Analyse van de klimaatdeal van de VS en China. met China Volgens de VN-secretaris van de klimaatonderhandelingen in Parijs is China de werkelijke koploper op klimaat (niet de VS). en besloot geen nieuwe Obama annuleerde vergunningen om te boren op de Noordpool. exploratievergunningen weg te geven voor boringen op de Noordpool, nadat Shell Meer over Shell, dat ineens stopte met boren op de Noordpool. bekend had gemaakt de activiteiten in de Tsjoektsjenzee nabij Alaska te staken.

De klimaatbeweging heeft keihard gestreden tegen Keystone en de Noordpoolboringen en kon de afgelopen weken dus twee grote overwinningen vieren. Hier een mooie analyse van de overwinningen van klimaatactivisten.

Ook grote investeerders beginnen in te zien dat het niet optimaal is in de fossiele energiesector te investeren als niet alle fossiele brandstoffen verbrand kunnen worden

Ook de activistische ‘fossielvrij’-beweging, die overheden en grote aandeelhouders zoals pensioenfondsen onder druk zet om hun geld uit de fossiele industrie terug Over de ‘carbon bubble’ en de divesteerbeweging. te trekken en te investeren in groen, boekte de afgelopen periode belangrijke successen.

In Nederland werd een milde overwinning Over de koerswijziging van ABP, te danken aan de ‘fossielvrij’-activisten. geboekt op pensioenfonds ABP, dat de komende vijf jaar 30 miljard euro extra gaat investeren in duurzaam (maar nog niet alle fossiele investeringen afstoot). Onder meer de gemeente Amsterdam staat onder druk om zich ‘fossielvrij’ te verklaren (Oslo De groene ambities van Oslo. heeft dat al gedaan). In Groot-Brittannië is het laatste nieuws dat tien Tien Britse universiteiten trekken hun geld terug uit fossiel. universiteiten hun geld terugtrekken uit de fossiele industrie omdat ze dat beter vinden passen bij een ‘verantwoord’ financieel beleid.

Maar ook grote private investeerders die puur vanuit een risicobenadering naar hun financiën kijken - en dus niet bezig zijn met het maatschappelijke belang - beginnen in te zien dat het niet optimaal is om investeringen in de fossiele energiesector te behouden als, omwille van het klimaat, niet alle fossiele brandstoffen verbrand kunnen worden. Een deel zal in de grond moeten blijven Het IPCC voorspelt onheil als we alle fossiele brandstoffen op aarde verbranden. als we verdere opwarming willen voorkomen. Dat zal de speelruimte van de fossiele energie-industrie de komende decennia steeds kleiner maken.

Het maatschappelijk aanzien van de olie-industrie kreeg ook al een harde klap toen bekend werd dat ExxonMobil ExxonMobil loog jarenlang over klimaatverandering. decennia heeft gelogen over klimaatverandering. Het bedrijf wist al sinds de jaren tachtig dat de aarde zou gaan opwarmen, maar trok de klimaatwetenschap publiekelijk in twijfel en hoopte zelfs financieel gewin te halen uit het feit dat de Noordpool zou gaan smelten. Het Openbaar Ministerie in New York onderzoekt Over het onderzoek naar ExxonMobil. inmiddels of het bedrijf het publiek heeft misleid, met mogelijk een strafzaak tot gevolg.

Zo gaan de olie- en gasbedrijven de tabaksfabrikanten Nieuwsuur over de leugens van Exxon en de parallel met de tabaksfabrikanten. achterna.

Fossiel verliest terrein terwijl groen groeit

Duurzame energie blijft ondertussen hard groeien. Het is nu ‘s werelds tweede bron Groene stroom is nu ‘s werelds tweede elektriciteitsbron, al is de concurrentie met fossiel nog ‘oneerlijk’ vanwege de vele subsidies voor fossiele energie, aldus de baas van het IEA. van elektriciteit. In 2030 zouden zon, wind en andere schone bronnen de grootste leveranciers van stroom kunnen zijn, stelde het Internationaal Energieagentschap IEA deze week. Maar de scenariomakers van het IEA onderschatten de opkomst van duurzame energie jaar in jaar uit, zo bleek onlangs uit een vergelijking Het IEA onderschat de groei van zonne- en windenergie structureel. Waarom? van hun historische scenario’s met de werkelijke prestaties van groen. Dus de opkomst van schone energie kan de komende decennia weleens sneller gaan dan we nu voor mogelijk houden.

In alle landen waar groene energiebronnen zoals zon en wind met een opmars bezig zijn, staat het verdienmodel van fossiele centrales zwaar onder druk The Economist schreef in 2013 over de penibele situatie van stroomleveranciers in Europa. (zonnepanelen en windmolens leveren gratis elektriciteit als ze eenmaal zijn geïnstalleerd, waardoor de elektriciteitsprijs daalt en er aan stroom steeds minder te verdienen valt). Bedrijven die verdienen aan de vervuilendste energiebron - kolen - beginnen het te merken. In Nederland hebben de energiebedrijven dit jaar weliswaar nog méér kolen Nederlandse energiebedrijven zijn dit jaar minder groen geworden. verstookt dan vorige jaren, maar in andere landen zoals Duitsland en de VS is de neergang Hier bijvoorbeeld meer over de slechte prestaties van een van ‘s werelds grootste kolenproducenten. van de steenkoolbedrijven al ingezet (in Amerika verloren ze 75 procent Bloomberg adviseert investeerders om hun geld uit de kolenindustrie te halen. van hun beurswaarde in vijf jaar). De kosten van duurzame elektriciteitsbronnen blijven hard dalen, De economische logica achter het keerpunt in de elektriciteitssector. terwijl al in 2013 meer duurzame dan fossiele opwekcapaciteit werd geïnstalleerd. In 2013 werden meer duurzame dan fossiele ‘centrales’ gebouwd.

Over keerpunten gesproken.

Maar de opwarming zet door

Ondertussen warmt de aarde nog steeds verder op als gevolg van de broeikasgassen die we al in de atmosfeer hebben gepompt. Weten jullie nog, de grens van 2 graden Lees hier meer over de ‘grens’ van 2 graden Celcius. Celsius waarna opwarming ‘gevaarlijk’ zou worden? We zijn inmiddels halverwege: het Britse meteorologische instituut maakte gisteren bekend We passeren dit jaar de grens van 1 graad Celcius opwarming. dat Een onderzoeksdirecteur van de NASA bevestigde op Twitter dat we de opwarming met 1 graad dit jaar passeren. we eind dit jaar de grens van gemiddeld 1 graad opwarming wereldwijd passeren. Over het passeren van de grens van 1 graad opwarming en andere ontwrichtende klimaatontwikkelingen.

Zelfs als landen alle goedbedoelde toezeggingen waarmaken die ze in aanloop van de klimaatconferentie in Parijs De secretaris van de klimaatonderhandelingen van de VN over de fundamentele drijfveren van verandering in de energiesector. hebben gedaan, zullen we aan het einde van de eeuw wereldwijd te maken krijgen met misschien wel 3 graden De toezeggingen van landen in aanloop van Parijs zullen niet voorkomen dat de aarde ‘gevaarlijke’ opwarming tegemoetgaat. opwarming. We weten ook al vrijwel zeker dat 2015 alle warmterecords gaat breken. 2015 gaat alle warmterecords breken.

Kortom: de wereld betreedt onbekend terrein. Het klimaat én de energievoorziening zijn in een periode van grote ‘disrupties’ aangeland - excusez le mot. Dat brengt veel onzekerheid met zich mee. Maar juist een periode van grote verschuivingen en onzekerheid biedt ook kansen om de duurzame samenleving die velen wensen dichterbij te brengen.

Die gedachte werk ik verder uit in mijn volgende verhaal (tevens het slot van mijn serie over doemdenken). Hier het startschot van mijn serie over doemdenken.

2015 wordt het jaar van klimaatactie (en vier andere voorspellingen over het klimaat) Wat staat ons volgend jaar te wachten op het gebied van energie en klimaat? Komt de wereld in actie om catastrofale klimaatverandering te voorkomen, of wachten we op een ramp? Vijf voorspellingen. Hier de voorspellingen die ik eind vorig jaar voor 2015 deed China pakt zijn kolenverslaving aan (en nog vier hoopvolle ontwikkelingen voor het klimaat) Hoe snel kan de wereld in beweging komen om het klimaatprobleem effectief aan te pakken? De laatste weken heb ik het gevoel dat het weleens sneller zou kunnen gaan dan we tot voor kort voor mogelijk hielden. Een overzicht van enkele veelbelovende ontwikkelingen. Lees hier mijn nieuwsupdate van juni dit jaar De mens van de toekomst print zich voort en eet plastic soep Om de gevolgen van klimaatverandering te beperken, zullen we ons gedrag moeten veranderen. Maar wat als we onszelf aanpassen? Hoe zouden we er dan uitzien? Een vraag waar illustrator Olf de Bruin wel raad mee wist, zoals je kunt zien in zijn boek Van Bollebast tot Voortprinter. Lees hier het verhaal van Sterre Sprengers