Je eigen cultuur kan soms flink in de weg zitten, ook bij onderzoekers
Dat bleek maar weer bij een peiling die afgelopen week werd gepubliceerd door het financiële databedrijf McGraw Hill Financial. De onderneming wilde wel eens weten: hoe staat het met de financiële basiskennis wereldwijd? Als mensen bepaalde concepten snappen - denk aan de rente op een lening of een spaarrekening - dan kunnen ze beter beslissen hoe ze hun geld uitgeven. Belangrijk, als je een beter bestaan probeert op te bouwen.
McGraw Hill schakelde het gerenommeerde onderzoeksbureau Gallup in, dat vijf dezelfde vragen voorlegde aan meer dan 150.000 volwassenen in 148 landen. Deelnemers waren willekeurig gekozen - een voorwaarde voor een goede peiling. Onderzoekers van de Wereldbank en The George Washington University gingen vervolgens aan de slag met de data. De resultaten waren schokkend: wereldwijd heeft slechts één op drie volwassenen voldoende financiële basiskennis.
Het onderzoek was uitgevoerd door een bureau van naam en geanalyseerd door toponderzoekers. Hartstikke betrouwbaar, toch?
Allerminst, zegt Felix Salmon op het platform Fusion. Hij legt feilloos uit wat er mis is met het onderzoek: de vragen deugden van geen kanten. Neem deze vraag: ‘Stel je voor, je hebt 100 dollar op een spaarrekening en de bank voegt elk jaar 10 procent toe aan het bedrag op je rekening. Hoeveel geld heb je dan na vijf jaar als je niks van de rekening af zou halen: meer dan 150 dollar, precies 150 dollar, of minder dan 150 dollar?’
Toegegeven, ik zag niet wat er mis was met de vraag. Het is toch belangrijk om een concept als rente goed te begrijpen? Maar Salmon vindt het ‘volkomen getikt.’ Want: stel je voor dat je deze vraag stelt aan iemand in - zeg - Afghanistan?
‘Daar hebben ze geen banken en geen spaarrekeningen’ zegt Salmon. ’En als ze wel een spaarrekening hebben, dan gaan ze het geld zeker niet vijf jaar lang laten staan. En als ze het wel vijf jaar laten staan, dan hebben ze waarschijnlijk niets, omdat de bank is beroofd of failliet is gegaan of ze kunnen simpelweg niet bewijzen dat zij de eigenaar zijn van de rekening. En dan nog iets, er is geen enkele reden om aan te nemen dat ze begrijpen wat ‘10 procent’ betekent. Dat is een wiskundig concept dat ze hoogstwaarschijnlijk niet hebben geleerd op school.’
Salmon bespreekt ook de andere vier vragen. Telkens is de conclusie: tenzij je in een rijk land woont, is de vraag compleet zinloos. Het probleem is niet het gebrek aan kennis, maar het gebrek aan een fatsoenlijke financiële sector.
Dus, onderzoekers: laat je kortzichtigheid even thuis als je vragen bedenkt voor een peiling. Of vraag hulp van mensen uit andere culturen, die hun lokale context wel begrijpen.
Lees hier meer over het onderzoek. Lees hier het stuk van Felix Salmon terug. Lees hier mijn stuk over peilingen terug.