10.12.15 Aanbeveling

Arnold Schwarzenegger legt het nog één keer uit (en nog tien verhalen om de klimaattop in Parijs te doorgronden)

Correspondent Democratie & Klimaat

Arnold Schwarzenegger en Ban Ki-moon maken een selfie op de klimaatconferentie in Parijs. Foto: Lionel Bonaventure / AFP

De klimaatconferentie in Parijs nadert de komende dagen zijn apotheose. Lees deze verhalen om te weten wat er speelt, hoe het er bij zo’n top aan toe gaat en waarom juist Parijs ertoe doet. Plus, een cadeautje: Arnold Schwarzenegger legt uit waarom de wereld voor groen moet gaan.

De cruciale fase van de klimaattop in Parijs is aangebroken: de komende 48 uur komt het erop aan. Gisteren is een nieuwe concepttekst van het akkoord verspreid. Deze bevat alle elementen die nodig zijn om er een historische doorbraak van te maken. Maar tot op het laatste moment wordt op alle cruciale onderwerpen – zoals financiering en de langetermijndoelen – nog strijd geleverd. Ik verzamelde tien verhalen die helpen om precies te doorgronden wat er speelt:

Om op te warmen: wat we mogen verwachten van Parijs

Kunnen we verwachten dat de klimaattop in Parijs de opwarming ‘onder de 2 graden Celsius’ houdt? Absoluut niet. Christina Figueres, die de klimaatonderhandelingen leidt, heeft al eerder dit jaar gezegd dat ze ‘het hoofd afhakt’ van iedereen die na de top gaat klagen dat het niet is gelukt de opwarming tot 2 graden te beperken.

De top kán dat doel helemaal niet garanderen, schrijft de journalist Brad Plumer in deze verhelderende inleiding (voor wie er nog geen had gelezen). ‘Daar is de top ook niet voor bedoeld. Het doel is veel bescheidener: om structuur en momentum mee te geven aan de ontwikkelingen die nu al aan de gang zijn.’ Als het de landen lukt overeenstemming te bereiken over de lange termijn, kunnen beleidsmakers, investeerders en bedrijven daar ook rekening mee houden. Dat zou al grote winst zijn.

Hier lees je: The Paris climate talks won’t solve global warming. Here’s what they’ll do instead

Actueel: de honderd landen die voor een ambitieuze deal werken

Het Britse dagblad The Guardian - dat nauwgezet verslag doet van de onderhandelingen - schreef deze week over de groep van honderd landen die al een half jaar in het geheim samenwerkt. Maandag trad die zelfbenoemde ‘high ambition coalition’ (de hoge-ambitie-coalitie) in de openbaarheid. Dat er bij de top wordt samengewerkt is geen nieuws; bijna ieder land is wel lid van een of andere groep. Deze coalitie is opmerkelijk omdat er zowel rijke landen als ontwikkelingslanden in zitten, waaronder alle Europese lidstaten, 79 Afrikaanse landen en de VS. De groep wil onder meer een bindend akkoord en een vijfjaarlijkse ‘review’ van de vorderingen die landen maken in het terugbrengen van hun uitstoot. Het brein achter de coalitie is Tony de Brum, de minister van Buitenlandse Zaken van de Marshalleilanden. Hij bedacht ook de strategie voor de afgevaardigden van de coalitie: ze moesten uitvliegen als een zwerm muggen, om vervolgens zo veel mogelijk landen via bilaterale overleggen ‘op een vriendelijke manier te bijten.’

Hier lees je meer over de ‘high ambition coalition’

Hoe ontwikkelingslanden de doelstelling van maximaal 1,5 graad Celsius opwarming proberen binnen te slepen

Ontwikkelingslanden en ngo’s zijn er in Parijs in geslaagd om het bekende en veelgebruikte ‘doel’ van maximaal 2 graden Celsius opwarming ter discussie te stellen. Voor miljoenen mensen betekent een opwarming van 2 graden aan het einde van deze eeuw namelijk al het einde van het leven zoals ze dat kennen. Ze zullen moeten verhuizen omdat de zeespiegel stijgt, omdat het ondragelijk warm wordt of omdat het weer zo vijandig wordt dat hun levensonderhoud wegvalt. In The Nation legt journalist Mark Hertsgaard uit hoe het de kwetsbare landen gelukt is de 1,5 graden weer op de agenda te krijgen. Nu is het afwachten of het lukt om dat doel in het verdrag te krijgen. Dat zou vooral een papieren overwinning zijn: in de praktijk stevenen we nu af op 3, 4 of meer graden opwarming aan het einde van de eeuw. Toch is deze discussie van belang, want als de wereldgemeenschap ambitieuze doelen formuleert, is dat een duidelijk signaal dat we het fossiele tijdperk versneld gaan verlaten.

Hier lees je het verhaal: With a 1.5 Degrees Celsius Target, the Climate-Justice Movement Is Poised to Score a Surprise Win

Saoedi-Arabië, de grote dwarsligger

Saoedi-Arabië is een van de grootste olieproducenten op aarde. Logisch dat het land geen heil ziet in een al te ambitieus akkoord. Eerder dit jaar leken de Saoedi’s nog enigszins mee te werken: ze zeiden hardop dat het tijdperk van olie deze eeuw zal eindigen. Maar in Parijs hebben ze de hakken in het zand gezet, kennelijk nerveus geworden door het naderende einde van hun rijkdom. Saoedi-Arabië is nu de vijftiende economie van de wereld, maar in Parijs doet het zich voor als ontwikkelingsland dat westerse steun moet krijgen om te verduurzamen. Nog gekker: het land wil compensatie voor alle olie die het niet meer kan verkopen als de wereld echt naar duurzaamheid overstapt. Een eis die alle westerse landen belachelijk vinden. The Guardian doet verslag.

Lees hier het verhaal over Saoedi-Arabië: Saudi Arabia accused of trying to wreck Paris climate deal

Een strip over de geschiedenis van de klimaatconferenties

Kunnen landen samenwerken om de wereld te redden? Die vraag staat boven deze mooie strip (een speciale uitgave van het wetenschappelijke tijdschrift Nature) over de zoektocht naar een verdrag dat klimaatverandering oplost. Een zoektocht die al 25 jaar duurt. In negen pagina’s krijg je de hele geschiedenis voorgeschoteld: van de klimaatwetenschapper James Hansen die in 1988 in de Amerikaanse senaat waarschuwde voor de opwarming van de aarde, tot de deal die China en de Verenigde Staten in november 2014 sloten om hun uitstoot te beperken. De voorlopige conclusie? ‘Het verdrag om de aarde te redden begint vorm te krijgen, maar het is breekbaar en nog veel te klein. Toekomstige generaties zullen de klus moeten klaren.’

Lees hier: The Fragile Framework

De belangrijkste klimaatconferenties tot nu toe - van binnenuit

Dit verhaal van eind november uit The Guardian geeft een goede (en geestige) indruk van de ‘soaps’ die klimaatconferenties zijn. Als je dit verhaal leest, kom je te weten waarom het in Kopenhagen in 2009 zo erg mis liep dat sommige afgevaardigden zeggen dat ze er een posttraumatische stressstoornis aan over hebben gehouden. Iedere top is spannend en dramatisch als een soap, zegt de uitgesproken oud-secretaris-generaal van het VN-klimaatbureau Yvo de Boer. Overeenstemming bereiken tussen 200 landen is ‘alsof je schaakt op 15 borden tegelijk,’ aldus De Boer. ‘Het klimaatcircus zou een farce zijn,’ concludeert de journalist, ‘als het lot van miljarden mensen er niet van afhing’.

Lees hier het verhaal: The Climate Circus Comes to Town

Rebecca Solnit over ‘de kermis van het einde van de wereld’

Ook de Amerikaanse schrijfster en essayiste Rebecca Solnit doet verslag vanuit Parijs. Ze spreekt voor dit verhaal met de premier van Alberta, de Canadese provincie waar olie uit teerzanden wordt gewonnen. Solnit merkt op dat de uitspraken van de premier ‘nogal standaard zijn’ voor een politicus in een petroleumprovincie en ‘ook compleet gestoord’. Lees het stuk om te weten waarom. Beste citaat: ‘Klimaatverandering betekent dat er geen status quo meer is. Ofwel veranderen we onze uitstoot van broeikasgassen dramatisch, ofwel accepteren we de ernstige impact op oceanen, zeespiegel, weer, landbouw, geopolitiek, uitsterven van soorten, economie, en menselijk en niet-menselijk leven in het algemeen.’

Lees hier het verhaal van Solnit

De sterke vrouw achter de onderhandelingen in Parijs

New Yorker-journaliste Elizabeth Kolbert maakte een mooi profiel van de eerdergenoemde Christiana Figueres, die de klimaatonderhandelingen van de Verenigde Naties leidt. Zij vloog dit jaar de wereld rond om de geesten rijp te maken voor een akkoord in Parijs. Figueres’ strategie: ze verkondigt een verhaal waarvan ze hoopt dat het een self-fullfulling prophecy is. Ze zegt nu al dát het akkoord er komt, in de hoop dat de wereldleiders vanzelf gaan meedoen. Ze rekent er al lang niet meer op dat we de opwarming onder twee graden kunnen houden – wie eigenlijk nog wel? – maar van vertwijfeling is bij Figueres geen spoor. Haar volharding, optimisme en analyse van wat ze een ontwakend ‘planetair bewustzijn’ noemt, is inspirerend en overtuigend.

Hier lees je: The Weight of the World

Verdwijnende eilanden in de Stille Oceaan

Wat doet deze top er eigenlijk toe? Legitieme vraag. Het komt er kort gezegd op neer dat vele miljoenen mensen de komende eeuw moeten verhuizen als we de opwarming niet weten te beperken. De Marshalleilanden krijgen nu al met die werkelijkheid te maken, want ze worden langzaam opgeslurpt door de zee. Het grondwater wordt er steeds zouter, en dat maakt landbouw steeds moeilijker. Ook kampen de eilanden met flinke overstromingen. The New York Times brengt dit lot in beeld en volgt buitenlandminister Tony de Brum, terwijl hij zich voorbereidt op Parijs (dezelfde De Brum die in de tweede tip hierboven ook ter sprake kwam). Dit verhaal geeft ook een goed inzicht in de discussie in Parijs over ’schade en verlies’: de vraag of geïndustrialiseerde landen die het probleem voor een groot deel hebben veroorzaakt, schadevergoedingen moeten uitbetalen aan de meest kwetsbare landen op aarde.

Hier de mooie productie van The New York Times: The Marshall Islands Are Disappearing

En dan nu het stuk waar jullie allemaal op hebben gewacht:

Arnold Schwarzenegger legt uit waarom we allemaal voor groen moeten gaan

Het kan Arnold - Ahnold! – Schwarzenegger niets schelen of je in klimaatverandering gelooft of niet. In dit stuk legt hij perfect uit waarom we hoe dan ook beter op duurzame energie kunnen overstappen. Zijn voorliefde voor duurzaamheid komt niet uit de lucht vallen: als gouverneur van Californië wierp de oud-filmster-annex-bodybuilder zich al met zijn volle gewicht op groen. Tegenwoordig leidt hij een coalitie van regionale overheden die tegen de opwarming strijden. In deze op Facebook gepubliceerde ‘notitie’ stelt hij drie vragen aan iedereen die denkt dat het met de opwarming wel meevalt en dat we de fossiele economie niet hoeven aan te pakken. Arnie nodigt zijn lezers aan het einde van zijn betoog uit om met hem mee te gaan naar een ‘slimmere, schonere, gezondere en meer winstgevende energietoekomst’. Durf dan nog maar eens nee te zeggen.

Hier Schwarzeneggers betoog: I don’t give a **** if we agree about climate change

Dit schreef ik zelf over de top:

Op de hoogte blijven?

Dit verhaal heb je gratis gelezen, maar het maken van dit verhaal kost tijd en geld. Steun ons en maak meer verhalen mogelijk voorbij de waan van de dag.

Al vanaf het begin worden we gefinancierd door onze leden en zijn we volledig advertentievrij en onafhankelijk. We maken diepgravende, verbindende en optimistische verhalen die inzicht geven in hoe de wereld werkt. Zodat je niet alleen begrijpt wat er gebeurt, maar ook waarom het gebeurt.

Juist nu in tijden van toenemende onzekerheid en wantrouwen is er grote behoefte aan verhalen die voorbij de waan van de dag gaan. Verhalen die verdieping en verbinding brengen. Verhalen niet gericht op het sensationele, maar op het fundamentele. Dankzij onze leden kunnen wij verhalen blijven maken voor zoveel mogelijk mensen. Word ook lid!

En dan nu het stuk waar jullie allemaal op hebben gewacht:

Dit schreef ik zelf over de top:

Op de hoogte blijven?

Komt een land bij de dokter