Deze rivier vergiftigt Brazilië. En niemand grijpt in
Een van de grootste milieurampen ooit voltrekt zich op dit moment in Brazilië. Na een damdoorbraak stroomde een enorme hoeveelheid giftige modder een rivier in. Het gif doodt alles op zijn weg, een weg die uitmondt bij de grootste broedplaats van zeedieren in de Atlantische Oceaan. Verslag van een reis langs een ecologische apocalyps.
‘De grootste milieuramp uit de geschiedenis heeft ons land getroffen.’
Braziliaans president Dilma Rousseff drukt zich niet mild uit op de vijfde november van vorig jaar.
Want wat is er gebeurd?
In deelstaat Minas Gerais breekt een dam van een reservoir waarin mijnbouwbedrijf Samarco afval dumpt. Samarco is een joint venture van mijngiganten Biliton (Brits-Australisch, en het grootste mijnbouwbedrijf ter wereld) en Vale uit Brazilië.
Iedereen is afhankelijk van de mijnbouw. De treinen met ijzererts moeten blijven rijden
De doorbraak van de dam zet 50 miljoen kubieke meter giftige modder in beweging, een ‘rivier des doods’ vol zink, koper, kwik en arsenicum. De modder stroomt de Rio Doce-rivier in die 800 kilometer verder uitmondt in de oceaan. En niets of niemand kan deze stroom stoppen.
In de eerste dagen verdwijnen complete dorpen van de kaart. Tientallen doden en vermisten zijn het gevolg. Door de giftige modder loopt de temperatuur van de rivier op, en de zuurstof verdwijnt uit het water. Alle vissen sterven, evenals vogels en dieren die uit de rivier drinken. Het drinkwater van de hele regio is vergiftigd.
De kosten van de schoonmaakoperatie worden beraamd op 2 miljard dollar, nog afgezien van schadeloosstellingen. Of het ooit zo ver komt, valt te bezien. Vale was een van de belangrijkste financiers van de presidentscamapgne van Dilma Rousseff. En van haar rivaal. Maar vooral: iedereen in de regio is er bij gebaat de zaak te bagatelliseren. Want iedereen is afhankelijk van de mijnbouw. De treinen met ijzererts moeten blijven rijden.
Filmmaakster Elizabeth Salgado herinnert zich de trein, ‘de langste trein ter wereld.’ Ze groeide op bij de Rio Doce, als tiener zwom ze in de rivier. Ze keerde begin december terug naar haar geboortestreek, vanwaaruit ze de rivier des doods volgt tot aan de oceaan. Haar ontmoetingen en bevindingen heeft ze verbeeld in een unieke en onthutsende videobrief.
Komt een land bij de dokter
Michelle van TongerlooAls straatarts ziet Michelle van Tongerloo dagelijks hoe ingewikkeld helpen is geworden. In haar boek Komt een land bij de dokter laat ze zien hoe het beter kan.
