‘Ja, we eten meer soep als we ziek zijn.’

Dat kopte The Upshot - het online platform van The New York Times - op 11 februari. Nieuwe data lieten volgens de Upshot zien dat er meer online bestellingen voor soep zijn als verkoudheid en griep heersen. Met andere woorden: er is een oorzakelijk verband tussen snot en soep.

Maar dat twee dingen tegelijk voorkomen, wil nog niet zeggen dat het een tot het ander leidt. Correlatie is geen causaliteit. Bestel je meer soep omdat je ziek bent? Misschien is het wel andersom: je wordt ziek van de soep. Of misschien is de correlatie puur toeval.

Het artikel - en daar ben ik het mee eens - vindt deze redenen ongeloofwaardig: ‘We zijn vrij zeker dat het verband kan worden verklaard door mensen die een huisremedie zoeken tegen hun ziekte.’

Maar wacht eens even… Wanneer zijn veel mensen ziek én heb je behoefte aan een kom warme soep? Precies: als het koud is.

Het artikel zegt hierover: ‘Bij nader onderzoek kon de soepgolf niet worden verklaard door alleen het koude weer.’ Jammer genoeg is nergens terug te vinden hoe dit werd onderzocht. En in de grafiek is geen rekening gehouden met het effect van temperatuur.

Toen iemand daarnaar vroeg op Twitter, antwoordde de auteur van het artikel: ‘Misschien neem je dit onderzoek serieuzer dan gerechtvaardigd is ;-)’ Toch is daar alle reden voor. Want wie brachten het nieuws de wereld in? Zocdoc, een gezondheidswebsite. En Grubhub, een online bezorgdienst voor eten.

En ja, ze bezorgen ook soep.

Oproep. Binnenkort maak ik een groot artikel over correlaties. Heb jij mooie voorbeelden uit wetenschap, politiek of media? Zet ze hieronder in de bijdragen of mail ze naar sanne@decorrespondent.nl.

Lees hier het artikel van The Upshot. Lees hier mijn uitgebreide oproep voor voorbeelden van statistiekmisbruik. Op de hoogte blijven van mijn artikelen? Schrijf je hier in voor mijn nieuwsbrief.