‘Stine, hoeveel bedpartners heb jij gehad?’

Stine Jensen en Leo Wentink zijn bij de talkshow van Eva Jinek aangeschoven om over hun kaartspel te praten, een spel met vragen over seks. Want volgens de filosoof en de regisseur overschreeuwt de ene helft zich zodra het over dit kwetsbare onderwerp gaat en sluit de andere helft zich af. Het gesprek over seks moet volgens hen opener en vrijer gevoerd worden.

Op een van de kaarten dus: hoeveel? Jensen draait om het antwoord heen. Wentink durft wel te antwoorden: vijftien à twintig, ze heeft niet geturfd. Jinek wil haar hoeveelheid bedpartners niet prijsgeven.

Het fragment krijgt de titel en komt op Npo.nl een tijdje bij de best bekeken fragmenten te staan.

Seks lijkt een hype geworden

Misschien is het een beetje flauw om met dit voorval te beginnen. Want het kaartenspel van Jensen en Wentink bevat ook andersoortige vragen. Die misschien wel antwoorden buiten het uiterlijke aspect van seksualiteit uitlokken. Die niet over het ego gaan.

‘Peek, werd je opgewonden tijdens het schrijven van je erotische roman Godin, held?’

Het is maar om aan te geven dat het een hype lijkt te worden: openhartig en serieus over seks praten. Zo kon ik alleen al vorige week zondag de discussieavond in De Balie streamen; dinsdag een college van in Felix in de Steigers bijwonen over meisjes die jongens nadoen in bed en woensdagavond naar Pakhuis de Zwijger fietsen voor een avond over hoe technologie intimiteit beïnvloedt. Allemaal razendsnel uitverkocht.

En een maand geleden organiseerde De Balie voor het eerst in de geschiedenis van het debatcentrum een evenement over seks: De vraag van de avond: zijn jongeren preutser dan vroeger? Een (cliché)vraag waar geen antwoord op kwam. Bij het groepsinterview over seks in de kunst - met filmmaker Eddy Terstall, schrijver Gustaaf Peek en pornamaker Jennifer Lyon Bell - ging het gesprek ook echt nergens de diepte in. De vragen bleven hangen bij: ‘Moet er meer naakt in films?’ en ‘Peek, werd je opgewonden tijdens het schrijven van je erotische roman

Werd hier openhartiger en serieuzer over seks gepraat, zoals de hype doet vermoeden? Nee.

Wat is dan het probleem?

En dat is wellicht het probleem met al die evenementen, programma’s en tijdschriften over seks: seks verkoopt al eeuwen. Men komt, kijkt, koopt en leest toch wel. Je hoeft de diepte niet in. Een vraag over het aantal bedpartners is al ‘leuk’ genoeg. En iedereen, expert of niet, kan erover meepraten.

Uiteraard ligt het ook aan de aard van het onderwerp: het wordt algauw te intiem (Hè gadverdamme, ik hoef toch niet te weten hoe je het doet?) of gaat ineens over iets anders (literatuur, film, porno, politiek) dat zich tot seks verhoudt, maar het niet is. Het gaat niet beter in bed nadat je naar zo’n lezing bent geweest.

Het is vooral gericht op meer weten. Hoe vaak de ander het doet; hoe het gesteld is met seks in het buitenland. Erg interessante informatie, maar wat we misschien beter kunnen gebruiken, is training in voelen. In sensualiteit. Dat wat aan seksualiteit voorafgaat. Dat wat je met je lichaam doet en niet met je hoofd. Maar ja, om nou publiekelijk in een zaaltje een introductie ‘voelen’ te gaan geven?

Wordt er dan helemaal niet over sensualiteit gepraat?

Verloskundige Beatrijs Smulders sprak wél over de staat van sensualiteit in Felix in de Steigers. Het verlossen van twee generaties Amsterdammers leerde haar dat jonge vrouwen zich steeds minder kunnen overgeven aan bevallen.

Seks is zoveel groter dan de handeling zelf. Het zit in je hele wezen, in plaats van alleen die activiteit die je met een ander doet

Dat zegt iets over hun seksualiteit, meent Smulders. Want bevallen en vrijen zijn dezelfde situaties. Dezelfde geuren en hormonen spelen een rol, en vooral: voor beide is overgave nodig. Maar Smulders komt steeds meer ‘chagrijnige vagina’s’ tegen: ze willen zich niet overgeven aan het bevallen. Smulders vermoedt dat dit ook voor seksuele situaties geldt.

Wat het praatje van Smulders onderscheidde, is ze dat ze zich veertig jaar lang in seksualiteit en sensualiteit heeft verdiept. Iets nieuws vertelde, dat niet alleen over haarzelf ging.

Ook in de nieuwe theatertalkshow van Gian van Grunsven wordt het sensualiteitsonderwerp licht aangestipt. Bij de try-out afgelopen november vertelt Kaouthar Darmoni dat in de Nederlandse cultuur seks vooral gaat over de activiteit met een partner. Seksualiteit begint hier rond je zestiende, als je met iemand anders naar bed gaat.

Terwijl het eigenlijk veel eerder begint, zegt Darmoni. Leer eerst voor je eigen lichaam zorgen, leer je sensuele kant kennen voordat je met iemand anders seks hebt. Want het is zoveel groter dan de seksuele handeling zelf. Het zit in je hele wezen, in plaats van alleen die activiteit die je met een ander

Meer verhalen over seks?

Uit onderzoek blijkt: het gesprek over seks kan veel genuanceerder Psychologen, biologen, sociologen, antropologen, taal- en cultuurwetenschappers. De halve universiteit houdt zich bezig met onderzoek naar seks. Toch gaat het meeste onderzoek nog altijd over moraal en gezondheid. Voor onderzoek naar plezier is vaak minder geld. Hoe kan de wetenschap ons beeld van seks - en ons gesprek daarover - naar een hoger plan tillen? Lees het verhaal hier terug Vrouwelijkheid gaat vooral over zorgen en kinderen krijgen. Het moet ook over genot gaan De mensheid heeft de clitoris nog niet volledig in de samenleving opgenomen. Terwijl mannen lachen, schreeuwen en schateren, kunnen vrouwen alleen maar fluisteren. Dat meent de kunstenares Sophia Wallace (1978). Met haar project CLITERACY wil ze dit veranderen. Lees het verhaal hier terug Wat de geschiedenis van de penis en clitoris ons kan leren over seks Hoe kunnen we een beter gesprek over seks voeren? Voor een antwoord op die vraag dook ik in de geschiedenis van de penis en de clitoris. Hoe spraken filosofen, geestelijken en wetenschappers daarover? En wat zijn we daarmee opgeschoten? Lees het stuk hier terug Waarom zijn het altijd vrouwen die over seks schrijven? Het regende reacties na mijn oproep om samen op zoek te gaan naar de ingrediënten voor een beter gesprek over seks. De interessantste zet ik hier op een rij. Ook vertel ik met welke van jullie vragen ik mijn zoektocht zal voortzetten. Een voorlopige conclusie: dat goede gesprek is op De Correspondent alvast begonnen. Lees mijn stuk hier terug