EU en Turkije maken illegale afspraken over ‘irreguliere migranten’

Zelden een wonderlijker stuk proza gelezen dan de verklaring die de Europese regeringsleiders vannacht gaven na de top met de Turkse premier Ahmet Davutoglu.

‘Zij waren tevreden over de besprekingen met de Turkse premier over de betrekkingen tussen de EU en Turkije,’ staat er.

Echt? Krijgt het regime van president Recep Tayyip Erdogan dan niet steeds meer autoritaire trekken en wordt de pers er niet almaar sterker gekneveld? Het schrok er niet voor terug om de grootste oppositiekrant Zaman een paar dagen voor de top onder staatstoezicht te stellen.

Aan die kwestie wijdt de verklaring één zinnetje. ‘De staatshoofden en de regeringsleiders van de EU hebben met de Turkse premier tevens de situatie van de media in Turkije besproken.’ Kan het slapper?

Veel steviger zijn de concessies die de EU aan Turkije doet. Uiterlijk eind juni wordt de visumplicht voor Turkse onderdanen die naar EU-landen reizen opgeheven. Verder zal er vaart gemaakt worden met de onderhandelingen over de toetreding van Turkije tot de EU en komt de EU met extra geld over de brug voor de opvang van vluchtelingen in Turkije.

En wat is dan het klinkende wisselgeld dat de EU krijgt in ruil voor deze diepe knieval? Waar de regeringsleiders zo tevreden over zijn, is dat Turkije toezegt alle nieuwe ‘irreguliere migranten’ die vanuit Turkije naar de Griekse eilanden oversteken ‘terug te nemen’, waarbij de EU de kosten dekt. Voor elke Syriër die gedwongen naar Turkije weeromkeert, zal de EU een andere Syriër uit Turkije opnemen.

Alle niet-Syriërs die in brakke bootjes Griekenland proberen te bereiken, gelden dus als ‘irreguliere immigranten.’ Hun wordt de mogelijkheid asiel aan te vragen in Europa ontnomen. Dat moeten ze maar in Turkije doen. Alleen bestaat daar helemaal geen asielprocedure.

In een analyse op de site van NRC Handelsblad stond bijna jubelend: ‘Zo dichtbij een doorbraak in de vluchtelingencrisis was de EU nog niet eerder.’ Maar in een kadertje noemde een migratierechtdeskundige de afspraken in strijd met het vluchtelingenverdrag én het Europees recht.

In een tweet vatte de Franse oud-diplomaat en denker François Heisbourg het pijnlijk samen: ‘Sterke omkering in de geopolitieke omstandigheden, nu Erdogan de Europese Raad laat buigen voor zijn wil, ook over Turkse toetredingsproces. EU-waarden overboord gegooid.’