Spring naar inhoud

Kunst die ik deze week zag: een afgedankte muur en heel veel kimono’s

Iedere vrijdag doe ik in dit openbare notitieboekje kort verslag van alle tentoonstellingen die ik de voorgaande week heb gezien. Deze keer: veel moois aan het Museumplein, maar ook in Zeeland.

Vorige week merkte ik het al op: er is veel interesse voor wat er achter de schermen van tentoonstellingen gebeurt. Deze week was het weer raak. In Lokaal 1B, een tijdelijke kunstruimte in een oude school in Amsterdam Nieuw-West, is alleen een afgedankte muur tentoongesteld. Het is een overblijfsel van een andere tentoonstelling: de muur was speciaal gebouwd om een muurschildering in het Stedelijk Museum te verbergen tijdens de grote Matissetentoonstelling vorig jaar. Kunstenaar Kristine Nørgaard Andersen liep mee tijdens de opbouw van de tentoonstelling en verzamelde allerlei spullen die getuigen van de transformatie van de ruimte: schroeven, oude zaalteksten, stukjes tape. En een muur dus. Te zien tot en met 9 april.

Een keurige dame die een wandeling maakt, of een prostituee op zoek naar een klant? In het Parijs van de negentiende eeuw vierde dubbelzinnigheid hoogtij. Prostituees waren een geliefd onderwerp onder schilders, maar het mocht er niet te dik bovenop liggen: voor je het weet veroorzaakte je un scandale. Daarom moesten kunstenaars subtiele hints geven. In het Van Gogh Museum is de tentoonstelling Lichte Zeden te zien: een prachtige selectie kunstwerken over dit onderwerp. Er zitten mooie werken bij van Edgar Degas, Henri de Toulouse-Lautrec en Pablo Picasso. Maar bijvoorbeeld ook de allereerste pornografische foto’s. Erg de moeite waard – een langer artikel volgt binnenkort! Tot en met 19 juni te zien.

Rond dezelfde tijd, eind negentiende eeuw, liep ook de Nederlandse schilder George Hendrik Breitner (1857 – 1923) rond in Parijs. Hij kwam er in aanraking met het japonisme: een obsessie voor Japanse kunst die het modebeeld beheerste. Het inspireerde hem tot het maken van een serie schilderijen van een meisje gekleed in een kimono dat loom op een canapé hangt. Het Rijksmuseum heeft de serie in z’n geheel bij elkaar weten te brengen. Voor het eerst hangen alle veertien dromerige kimonomeisjes in dezelfde zaal. Ook interessant: Breitner was een van de eerste kunstenaars die foto’s maakte als voorstudie, en die zijn ook te zien. Tot en met 22 mei.

Nog meer kimono’s: dinsdag zag ik een opera over een visser en een engel die om een hemels wit exemplaar streden. Only the Sound Remains, geïnspireerd op Japans no-theater, beleefde zijn wereldpremière in Amsterdam in het kader van het Opera Forward Festival. Met dit festival, dat een glimp biedt van de toekomst van opera, viert De Nederlandse Opera zijn vijftigjarig bestaan. Het stuk dat ik zag was experimenteel en heel minimalistisch: best wennen als je niet zo vaak naar de opera gaat. Ik vond het een prachtig Gesamtkunstwerk van muziek, dans, mode, theater, poëzie, licht en beeldende kunst. Vrijdag mag ik de regisseur Peter Sellars interviewen en maandag beeldend kunstenaar Aernout Mik. Toegang is gratis! Het Opera Forward Festival duurt tot en met 25 maart.

Een vrouw van een jaar of tachtig kronkelt door de branding met een stapel oude kranten en grote kluwen aangespoeld zeewier. Haar witte blouse vies van het zand. Twee toevallige voorbijgangers doen hun best om niet al te meewarig om te kijken. Ze hebben waarschijnlijk geen idee dat ze getuige zijn van kunst: de dame in kwestie is Simone Forti, een baanbrekende danser en performancekunstenaar. Ze was een van de pioniers die in de jaren zestig over de grenzen van hun eigen discipline heen keken. Dichters gingen schilderen, zangers gingen schrijven, acteurs gingen dansen. En Forti deed alles. In de Vleeshal in Middelburg is een overzichtstentoonstelling te zien. Iedere middag om 1 uur is er een performance - het beste moment om te komen, anders zie je alleen een lege ruimte met rekwisieten. Nog interessanter wordt het op op 2 en 3 april: dan komt de grande dame in eigen persoon een nieuwe performance uitvoeren. Heel mooi dat de Vleeshal dit heeft kunnen programmeren! 3 april is ook de laatste dag van de tentoonstelling.

Ten slotte ging ik op bezoek bij Marinus Boezem, die een adembenemend atelier in Middelburg heeft. Een artikel volgt binnenkort, maar alvast een geheimtip: als je over de Oosterscheldedam naar Zeeland rijdt, stop dan eens bij Neeltje Jans. Op een asfaltvlakte legde Boezem daar de plattegrond van een kathedraal uit met basaltblokken die gebruikt werden bij de fundering van de stormvloedkering. Een magische plek.

Lokaal 1B: Temporarily not accessible Lichte Zeden. Prostitutie in de Franse kunst, 1850-1910 Breitner: Meisje in kimono Opera Forward Festival Simone Forti: Here it comes
Edgar Degas, Absint, 1875-1876. Nu te zien in het Van Gogh Museum.
George Hendrik Breitner, Geesje Kwak in Japanse kimono,1893-1895.
George Hendrik Breitner, Meisje in witte kimono, 1894.
Marinus Boezem, Abri, Kathedraal, 1992 – 1994. Te zien bij Neeltje Jans.
Correspondent Beeldende kunst