Je leest in een krant een verhaal over een jeugdjournaal in Zambia, dat zich ternauwernood staande houdt in een klimaat van weinig persvrijheid, weinig middelen en weinig mogelijkheden. Dat elke avond met een paar mensen een journaal maakt waar honderdduizenden kinderen en laagopgeleiden naar kijken. En je denkt: ze doen goed werk. Ik wou dat ik ze kon helpen. 

Direct schaam je je een beetje. 

Nu ben je net zo’n blanke missionaris die de zielige kindjes in Afrika wil redden. Paternalistisch. 

En je voelt je een beetje machteloos. Want wat kan je ook eigenlijk doen? Hoe kan je helpen? Je hebt geen idee.

Zuchtend sla je om naar de volgende bladzijde van de krant.

Maar nu lees je hetzelfde verhaal, over het jeugdjournaal in Zambia, op de website van De Correspondent. Die gevoelens blijven: eerst een beetje schaamte, dan machteloosheid. Maar in plaats van de pagina weg te klikken, schrijf je een bijdrage onder het stuk, waarin je die gevoelens verwoordt. Dat gebeurde twee weken geleden onder over het Zambiaanse jeugdjournaal. 

Empathie

‘Ik betrap mij bij het lezen van dit stuk op een soort praktisch, misplaatst empathisch willen handelen,’ schrijft Eric Taal bijvoorbeeld. ‘Dan leggen we toch wat geld bij elkaar zodat zij een cameraman kan inhuren.’ 

‘Ook ik merk dat ik iets "wil doen" om hen aan een nieuwe cameraman en auto-met-chauffeur te helpen,’ schrijft Jaqueline van Oosterwijk.

‘Ik ben best bereid als er een (algemeen) fondsje bestaat voor deze ‘cameraproblemen’ ook een duit in het zakje te doen,’ zegt Ruud van Leeuwen.

‘Is het een idee om als medium (de Correspondent) een arm medium (Zkids) te sponsoren?’, stelt Maaike de Rijk voor.

‘Laten we alles in het werk stellen om te zorgen dat deze jonge vrouwen hun werk veilig kunnen voortzetten. Hoe, dat weet ik niet, maar het moet en het kan vast ook,’ zegt Femke Boesenkool.

Hulpschroom

Het feit dat Eric Taal zijn instincten ‘misplaatst’ noemt, en dat Maaike de Rijk in een latere reactie van ‘hulpschroom’ spreekt, herken ik. Het zijn gevoelens waar ik zelf ook mee worstel. 

Maar waarom is het eigenlijk zo erg als je iets goeds wilt doen, al is het klein, voor een medemens? "Hulp" is een besmet begrip geworden, want ja, ontwikkelingshulp heeft Afrika de afgelopen twintig jaar weinig verbetering gebracht. Om nog maar niet te spreken van de beruchte strijkstok. Maar betekent het dan, dat we beter niets kunnen doen? 

Ik besloot de schaamte en de machteloosheid eens opzij te zetten en sms’te verslaggever Anita Kalwani van het Zambiaanse jeugdjournaal. Waar zouden zij nu mee geholpen zijn? 

Anita reageert enthousiast. Ze zouden dolgraag Z Kids-T-shirts uitdelen aan arme kinderen die ze interviewen. En: ‘We would love to get a proper training on how to report for children.’

Ik realiseer me dat dit precies is waarom ik over dit soort onderwerpen wil schrijven. Om bewustwording te creëren, maar ook omdat ik hoop dat dat bewustzijn omgezet wordt in actie. 

De Correspondent-lezers kunnen nu dus geld storten voor het jeugdjournaal in Zambia. Via de bankrekening van Free Press Unlimited, de organisatie die het netwerk van jeugdjournaals in ontwikkelingslanden coördineert. Zij hebben een zijn een en zullen zelf geen percentage van het opgehaalde bedrag afhalen. Alles gaat naar het jeugdjournaal in Zambia.

Voor een grote stapel van ongeveer tweehonderd T-shirts is circa 1.000 euro genoeg, een training Reporting for children, die Free Press Unlimited vaker geeft, kost 5.000 euro. Wat er met het geld gebeurt, is dus afhankelijk van hoeveel er gedoneerd wordt. Het geld zal niet worden overgemaakt naar de moederorganisatie van het jeugdjournaal, maar direct besteed worden aan de wensen van de programmamakers. 

Voor de goede orde: dit is geen oproep om kritiekloos hulp te geven aan Afrika, of een poging alle wereldproblemen op te lossen. Het is wel een mogelijkheid iets concreets te doen voor een paar gedreven programmamakers in een ver land. 

Ik hou jullie op de hoogte van het opgehaalde bedrag, en hoe het geld terechtkomt. Want die controle is dan weer een mooie taak voor een journalist.  

Vandaag in het jeugdjournaal: een moeder van dertien Twee weken terug ging ik op pad met de makers van het Zambiaanse jeugdjournaal, een programma waar elke avond honderdduizenden kinderen - en laaggeletterde volwassenen -naar kijken. Ik zag er hoe zelfs kindernieuws een bedreiging voor de regering kan zijn. Lees hier mijn verhaal over het Zambiaanse jeugdjournaal