O.J. Simpson die grijnzend naar een metershoog standbeeld van zichzelf kijkt.

Het lijk van zijn ex-vrouw op de oprit.

Zijn vluchtpoging in een witte Ford Bronco, op tv bekeken door bijna 100 miljoen Amerikanen.

De makers van de tiendelige televisieserie American Crime Story: The People vs O.J. Simpson hadden ontelbaar veel scènes kunnen kiezen om hun dramaserie over de waargebeurde rechtszaak tegen voormalig American footballster, B-acteur en beroemdheid O.J. Simpson (1994-1995) mee te beginnen. Maar ze kozen voor archiefbeelden van de rellen na de mishandeling van de zwarte Rodney King door de witte politie van Los Angeles. Twee jaar voordat O.J.’s ex-vrouw Nicole dood op haar oprit gevonden werd.

YouTube
De trailer van American Crime Story: The People vs. O.J. Simpson.

Daarmee is de toon voor de rest van de serie gezet. Dit is niet alleen een verhaal over schuld en onschuld, over goed en kwaad, dit is ook een verhaal over hoe frustraties van onderdrukt zwart Amerika kunnen leiden tot een rechtszaak die tot op de dag van vandaag wordt aangehaald om rassenongelijkheid zichtbaar te maken.

Dat die zaak daar juist een slechte illustratie van is, beschreef ik vorige week in een inleidend verhaal bij de

Hoe O.J. Simpson door zijn eigen verdediging zwart werd gemaakt (en dat nog goed uitpakte ook) Het was de rechtszaak van de vorige eeuw: Amerika’s lieveling O.J. Simpson werd vervolgd voor moord. Deze week gaat een tv-serie in première die een verrassend licht werpt op de kwestie. Vanaf nu bespreek ik elke week een vooroordeel uit de zaak na, in dit eerste verhaal zet ik uiteen hoe vooroordelen de ratio konden overstemmen. Lees het verhaal hier terug

Feit blijft dat de introductie van het rassenargument (‘O.J. is alleen maar verdachte omdat hij zwart is’) uiteindelijk heeft geleid tot O.J. Simpsons vrijspraak.

Ras speelde in het begin nog niet zo’n rol

In de eerste twee afleveringen, gisteravond uitgezonden op Net5, zie je echter dat ras in het prille begin nog helemaal geen issue was. Althans: niet bij de aanklagers en de advocaten.

Net lang genoeg om het vermoeden te wekken dat er iets groots te gebeuren staat

Want buiten de rechtszaal begonnen de eerste pro-O.J.-groepen zich al snel te roeren: van de fans die langs de snelweg stonden tijdens zijn vlucht tot burgerrechtenactivist Johnnie Cochran, die later O.J.’s advocaat zou worden.

Die opborrelende onvrede wordt door regisseur en schrijver het brein achter onder meer American Horror Story en Nip/Tuck, en het schrijversduo achter Man On The Moon en 1408, steeds maar kort in beeld gebracht: net lang genoeg om het vermoeden te wekken dat er iets groots te gebeuren staat. Verder worden in de eerste twee afleveringen vooral de hoofdpersonen geïntroduceerd.

De introductie van de hoofdpersonen

Over O.J. zelf, gespeeld door een nerveuze Cuba Gooding Jr., ontstond in Amerikaanse media wat Gooding Jr. zou O.J. te razend hebben neergezet, te onzeker, niet charismatisch genoeg.

Toch draagt hij de rol met verve: het grootste deel van de serie werd geschreven op basis van rechtbankdocumenten en getuigenverklaringen en hij zet O.J. precies zo neer als hij beschreven werd. Neem het moment waarop O.J. tijdens de uitvaart van Nicole naar de kist loopt, de ogen van haar ontroostbare nabestaanden in zijn rug, en haar op het voorhoofd kust. Rillingen.

Cuba Gooding Jr. als O.J. Simpson
John Travolta als advocaat Robert Shapiro
Sarah Paulson als de hoofdaanklager Marcia Clark

En dan is er nog O.J.’s narcistische advocaat Robert Shapiro: levensecht neergezet door John Travolta en zijn wenkbrauwen. Maar de mooiste rol van allemaal is van actrice Sarah Paulson, die hoofdaanklager Marcia Clark

In deze eerste twee afleveringen is ze nog optimistisch over de ‘goede’ afloop van de zaak: er waren immers bergen bewijsmateriaal tegen O.J. Twee dingen had ze onderschat: de beroemdheid van O.J. (ze kende hem zelf niet) en de impact die het introduceren van een zwart-wit-argument later zou hebben.

Een voorbeeld bij dat laatste: voordat het rassenargument een rol begon te spelen, waren de vrijwel uitsluitend witte openbare aanklagers al bezig met het feit dat ze een zwarte man moesten berechten voor het oog van de natie. Ze besloten op basis daarvan dat de rechtszaak plaats moest vinden in down town Los Angeles. Een plek die, in tegenstelling tot het witte Santa Monica waar de zaak oorspronkelijk zou dienen, etnisch divers is en daardoor een jury zou voortbrengen die een betere afspiegeling van de maatschappij zou vormen. Een hoge ome van het Openbaar Ministerie had gemeend dat O.J. ‘a jury of his peers’ verdiende; een jury van gelijken. Marcia Clark stemde grappend in: ‘Dan verdient hij dus een jury van rijke, witte mannen van middelbare leeftijd.’

De enige missers

Soms worden zaken in deze eerste twee afleveringen dramatischer aangezet, maar volgens mij nooit storend. Zo probeerde O.J. Simpson helemaal geen zelfmoord te plegen in de slaapkamer van Kim Kardashian, vlak voordat hij vluchtte in zijn witte Bronco. Het was de kamer van Khloé Kardashian waar hij met een pistool tegen zijn hoofd zat. Maar dit lijkt vooralsnog het enige foutje - of is het omdat Kim beroemder is?

Dit lijkt vooralsnog het enige foutje - of is het omdat Kim beroemder is?

Het uitvergroten van de rol die de Kardashians speelden tijdens de rechtszaak - vader Robert Kardashian was advocaat van O.J. - is sowieso een slimme marketingzet geweest. Elke keer dat het K-woord valt, rinkelt er ergens ter wereld een kassa.

Ten tijde van de rechtszaak waren de Kardashians nog kinderen, en de rechtszaak verdeelde de familie in twee kampen. Vader Kardashian verdedigde O.J., moeder Kardashian (Kris Jenner) was de beste vriendin van het slachtoffer, Nicole.

Het gevolg van die betrokkenheid nu: ook jongere generaties, die ten tijde van de zaak-O.J. Simpson te jong (of nog niet geboren) waren, waren bij deze eerste twee afleveringen benieuwd hoe ‘hun’ Kardashians werden neergezet. Slecht, zo blijkt; de gebronsde Kim is ineens vrij wit en alle kinderen lijken een stuk jonger dan ze waren ten tijde van de zaak. Het lijkt de enige misser wat casting betreft.

De Kardashianfamilie

Dus?

Een rechtszaak van ruim twintig jaar geleden, waar zo obsessief over gepubliceerd werd dat het onmogelijk lijkt er nog iets nieuws over te melden, hoe kan dat nu nog interessant zijn?

Nou, maak duidelijk hoe slecht het gesteld is met de rechten van zwarte burgers in Amerika, voeg een paar Kardashians toe en schrijf een weergaloos script vol imperfecte en daardoor realistische dialogen (denk: kleine leugentjes om bestwil) en onvoorspelbare personages.

En dan zijn deze eerste twee afleveringen nog vrij licht; het verhaal draait om de vondst van de lijken, de verdachtmaking van O.J. en het mediacircus dat daarop volgt.

Het opmerkelijkste dus aan deze eerste twee afleveringen? Ras speelde geen rol. De nadruk lag op O.J.’s beroemdheid en de achtervolging. Op het gevonden bewijsmateriaal, het optimisme van de aanklagers. Vrij lichte thema’s, vergeleken met wat ons nog te wachten staat.

De zaak rondom O.J. stond in het begin dus nog niet in het teken van ras. Is het goed dat dit aspect er, hoewel het niet op O.J. zelf van toepassing was, later alsnog bijgesleept werd? Wat vinden jullie?

Lees ook:

Hoe O.J. Simpson door zijn eigen verdediging zwart werd gemaakt (en dat nog goed uitpakte ook) Het was de rechtszaak van de vorige eeuw: Amerika’s lieveling O.J. Simpson werd vervolgd voor moord. Deze week gaat een tv-serie in première die een verrassend licht werpt op de kwestie. Vanaf nu bespreek ik elke week een vooroordeel uit de zaak na, in dit eerste verhaal zet ik uiteen hoe vooroordelen de ratio konden overstemmen. Lees het verhaal hier terug Door deze boeken, films en artikelen raakte ik verslaafd aan O.J. (en jij misschien ook) De afgelopen drie maanden deed ik onderzoek naar de zaak-O.J. Simpson. Wat begon met nieuwsgierigheid naar de ware toedracht van de moorden, werd een verslaving aan alle artikelen, documentaires en boeken die naar aanleiding van de zaak gemaakt werden. Hier een overzicht van de interessantste. Lees het verhaal hier terug Je leest dit verhaal omdat Kim Kardashian in de kop staat Ze krijgt 250.000 dollar om vijf minuten haar gezicht te laten zien. Ze is volgens Time Magazine een van de honderd invloedrijkste wereldburgers. Ze is een universeel sekssymbool. Ze is Kim Kardashian, de vrouw die ogenschijnlijk niks kan, maar alles heeft. In dit profiel: haar succes verklaard. Lees het verhaal hier terug