Filmbeelden die blijven hangen

Paris, Texas; Down by Law; Dancer in the Dark; Coffee and Cigarettes: stuk voor stuk films die mij na jaren nog helder voor de geest staan. Er blijkt een gemene deler te zijn: de beelden zijn geschoten door de Nederlandse cameraman

In het Amsterdamse filmmuseum EYE is een indrukwekkend overzicht te zien van zijn werk. Best lastig, een tentoonstelling maken over een filmoeuvre: je kunt moeilijk alle films van begin tot eind vertonen. Maar het museum bewees eerder dat het weet hoe daarmee om te gaan.

In Robby Müller - Master of Light wordt de aandacht naar het camerawerk getrokken door verschillende fragmenten van dezelfde film naast elkaar af te spelen zodat niet de regie of het verhaal centraal staat, maar het beeld.

Verder zijn er veel dagboekachtige fimbeelden uit Müllers persoonlijke archief te zien. Een fijne tentoonstelling om lang doorheen te dwalen, tussen de oplichtende schermen in het donker. Zin gekregen om de films in hun geheel te zien, op het grote doek? Dat kan: EYE maakte een filmprogramma bij de tentoonstelling.

Meer weten? Robby Müller, Master of Light, tot en met 4 september. Lees hier meer over de tentoonstelling

Kunststad Zürich

Vorige week was ik in Zürich voor de tentoonstelling Daarover later meer, maar de grootste stad van Zwitserland heeft veel meer te bieden op het gebied van beeldende kunst. Het bijvoorbeeld, een beetje een kunstgeschiedenisboek: de collectie loopt van de oude meesters via het impressionisme, modernisme en popart naar het nu. Ideaal om een spelletje ‘raad de kunstenaar’ te doen.

Werk van Francis Picabia

Bij de tentoonstelling van ging ik daar totaal de mist mee in: de beste man werkte in zoveel stijlen (impressionisme, pointillisme, fauvisme, kubisme, realisme) dat je steeds op het verkeerde spoor wordt gezet. Picabia was ook nauw betrokken bij het dadaïsme, de anti-rationele kunststroming die precies honderd jaar geleden in Zürich werd opgericht. Het overzicht laat mooi zien hoe de kunstenaar zichzelf steeds opnieuw uitvond.

Ook in het Kunsthaus: de tentoonstelling van de Libanees die met indrukwekkende videokunst zijn licht laat schijnen op oorlogen en conflicten in het Midden-Oosten.

Maar het indrukwekkendste kunstwerk in Zürich kwam ik niet tegen in een museum, maar in een kerk. De Duitse kunstenaar maakte in 2009 nieuwe ramen voor de In plaats van gekleurd glas gebruikte hij grote edelstenen, in dunne plakjes geslepen. Dwars door de wonderbaarlijke natuurlijke vormen en kleuren valt daglicht de stille kerk binnen: een van de mooiste dingen die ik de afgelopen tijd heb gezien.

Meer weten? Francis Picabia, tot en met 25 september. Lees hier meer over de tentoonstelling

Engelengezang in de lift

Het Van Abbemuseum in Eindhoven staat bekend als een van de vooruitstrevendste musea van Nederland. Het reflecteert kritisch op de eigen rol als instituut in de samenleving en experimenteert volop met presentatievormen: zo kun je een rondleiding doen aan de hand van geuren en lopen gastheren en –vrouwen rond die met je in gesprek gaan over kunstwerken.

Er is ook veel aandacht voor niet-westerse kunst, er is een programma voor mensen met dementie en er zijn genderneutrale toiletten. De tachtigste verjaardag van het museum werd gevierd met een feest dat tachtig uur duurde.

Tegelijkertijd staat het Van Abbemuseum bekend als nogal ondoordringbaar. De huidige tentoonstelling over Europese tegenbewegingen van de jaren tachtig maakt duidelijk waarom: veel tekst, veel pamfletten, veel archiefmateriaal, veel politieke en sociologische context. Niet de meest sexy tentoonstelling dus, maar wel interessant om je in te verdiepen. Vooral de zalen gewijd aan de zijn de moeite waard.

Net als de vaste collectie van het museum: die is van heel hoge kwaliteit. Een van mijn favoriete werken is Work No. 371 van een geluidskunstwerk dat in de lift wordt afgespeeld. Wanneer je instapt hoor je engelengezang, dat steeds hoger wordt als de lift omhoog gaat (en andersom).

Meer weten? De jaren tachtig, begin van het nu? Tot en met 25 september. Lees hier meer over de tentoonstelling