Thuis ben je waar melancholie beter is dan het lichaam
Per e-mail had ze laten weten een zakelijk voorstel te willen doen en hoewel ik al wist dat ik niet op haar zakelijk voorstel zou kunnen ingaan – ik had geen geld om te investeren; het was er ooit wel geweest, maar het was verdwenen en waar het precies heen was gegaan, zou ik niet met zekerheid kunnen zeggen – besloot ik toch met haar af te spreken.
Zij was veel meer dan het zakelijke voorstel. Zij was Paula, de eigenaresse van Tanti Baci, waar ik toen ik net in New York was komen wonen niet alleen drie tot vier keer per week at, maar waar ik op een gegeven moment ook drie tot vier keer per week werkte. Het embedded-zijn was als het ware daar begonnen, in Tanti Baci.
Paula was uit mijn leven verdwenen maar ergens in 2010 dook ze weer op bij een lezing in Buenos Aires. Het is mijn overtuiging dat iedereen vroeg of laat weer opduikt, alleen de hardnekkige gevallen verdwijnen voor altijd. En de doden natuurlijk, maar de doden zijn hardnekkige gevallen.
Alleen de hardnekkige gevallen verdwijnen voor altijd. En de doden natuurlijk, maar de doden zijn hardnekkige gevallen
Op de dochter van Paula, Francesca, had ik ooit verlangen geprojecteerd wat resulteerde in literatuur, of althans in zinnen als: ‘Melancholie is beter dan je lichaam, maar in de toekomst ben ik bereid genoegen te nemen met de tweede keus.’
Het was niet alleen literatuur geweest, er waren ook zeer kortstondige affaires geweest. Zo schreef Francesca op 12 september 2002: ‘Today honey, if you want to see me it is today or never, cause tomorrow I have another lover...you know what I mean.’
Op dat aanbod ben ik kennelijk niet ingegaan, hoewel het me is bijgebleven. Er ontstond een radiostilte die duurde tot 21 september 2010: ‘Hi Arnon , it was really nice to see you, particularly in the context and timing that it happened. […] As you left you sort of mumbled that you would perhaps come and visit me in Chile. Was this some sort of saying just to leave me happy cause you saw some sadness in my eyes or was it because you are interested in seeing the remains of the earthquake? Whatever, I have come to learn that the exact meaning of things does not exist and does not matter, it was just really a pleasure to see you. You looked as usual very amused with life, bless you for it. Big kiss, F.’
Ook deze laatste zin bleef me bij, ik was kennelijk iemand die eruitzag, althans voor sommige mensen, alsof het leven mij amuseerde. Was dat ze wat ze bedoelden in het psychiatrisch ziekenhuis in Zoersel, waar ik embedded was in de zomer van 2013, toen ze zeiden dat ik het lijden van de patiënten niet had gezien? Ik zag eruit als iemand die de gruwelen van het leven tot zich had laten doordringen, maar die kennelijk toch de indruk wekte zich met die gruwelen goed te amuseren.
Geheel verkeerd was die indruk niet, maar toen ik op een warme woensdagavond in mijn favoriete Italiaanse restaurant tegenover Francesca’s moeder zat, die me een zakelijk voorstel ging doen en die ik door de drukte niet goed kon verstaan, wist ik niet of amuseren nog wel het juiste woord was. Misschien had ik die dag te weinig gegeten of te weinig gedronken, maar de twee glazen wijn stegen mij naar het hoofd, ik voelde een vorm van dronkenschap opkomen die erg leek op slaperigheid. Misschien zelfs verdriet. Ik probeerde mij te concentreren maar het lukte amper. ‘Francesca is erg jaloers,’ zei de moeder, ‘ik heb het nooit beseft, maar ze is jaloers op haar zuster. Ze wil mij, haar moeder, helemaal voor zichzelf alleen. Ze wil niet dat ik met jou over haar praat, maar...’
Iemand schonk nog een derde glas wijn in. Ik had daar niet om gevraagd, maar niet opdrinken was onbeleefd.
Ik dacht aan 12 september 2002: ‘Today honey, if you want to see me it is today or never, cause tomorrow I have another lover.’
Thuis ben je waar melancholie beter is dan het lichaam, maar waar je desondanks bereid bent genoegen te nemen met de tweede keus.