Nee, Hans Rosling, die cijfers zijn niet onomstreden

Gisteren was Arjen Lubach te gast bij het VPRO-programma Zomergasten. Een van de fragmenten die het multitalent wilde laten zien: Hans Rosling bij de Deense televisie.

De Zweedse statisticus Rosling is beroemd om zijn geweldige uitleg van internationale cijfers. Of het nou om vluchtelingen, levensverwachting of armoede gaat: hij vertelt je hoe het gaat met de wereld.

En vaak laat hij zien: het gaat heel goed. We zijn veel gezonder en rijker dan een eeuw geleden. Maar die boodschap wordt door de media genegeerd, vindt Rosling. Zoals hij in het fragment zegt: ‘Als jullie alleen mijn schoenen laten zien, die niet zo mooi zijn, dan is dat maar een klein deel van mij. [...] Jullie tonen een klein deel, en noemen dat de wereld.’

Daar ben ik het natuurlijk volledig mee eens. Daarom proberen we bij De Correspondent ook het nieuws van context te voorzien.

Hoe weet hij dan, vraagt de Deense presentator, dat het zo goed gaat met de wereld? ‘Ik gebruik cijfers van de VN en de Wereldbank. Die zijn onomstreden. Er valt niks te discussiëren. Ik heb gelijk en jij niet.’

En daar ben ik het oneens met Rosling: die cijfers zijn helemaal niet onomstreden. Het is ontzettend moeilijk om goede data te verzamelen in ontwikkelingslanden, zoals ik vorig jaar ook schreef in een artikel.

Ontwikkelingslanden missen vaak geld, kennis en mankracht om een goed functionerend statistiekbureau te runnen. Daardoor zijn gegevens vaak onnauwkeurig of bestaan ze simpelweg niet. Bij internationale organisaties wordt deze kritiek trouwens allerminst ontkend. De VN roepen niet voor niets op tot een ‘datarevolutie.’

Begrijp me niet verkeerd, je kunt heus wel iets zeggen over de wereld. En, inderdaad, gaat het op veel vlakken beter. Maar die cijfers ‘onomstreden’ noemen, dat klopt niet.

Ik probeer Hans Rosling al een lange tijd te strikken voor een interview, omdat ik hem graag wil vragen: hoe gaat hij om met de tekortkomingen van de data? Want als hij de hele wereld wil laten zien, moet hij dit stukje ook een plek geven.

Op de hoogte blijven van mijn artikelen? Schrijf je hier in voor mijn nieuwsbrief. Kijk hier Zomergasten met Arjen Lubach terug. Het fragment met Rosling begint op 1:31:20. Lees hier mijn artikel terug: ‘Waarom we veel minder weten van ontwikkelingslanden dan we denken.’