Eerst snijd je de nek van je slachtoffer open, van oor tot oor, onder de kin langs. Dan steek je een hand in de wond en trek je zijn tong eruit, zodat die uit de snee bungelt. Het eindresultaat moet eruitzien als een klein stropdasje. Nu heb je een Colombian necktie gemaakt.

De eerste Colombiaanse stropdas, of corbata Colombiana, dateert uit 1978, toen in Guatemala een burgeroorlog woedde. Het was dus eigenlijk een Guatemalteekse stropdas, maar hij kreeg pas een naam toen drugsbaron Pablo Escobar de techniek overnam om zijn vijanden angst aan te jagen. De stropdas wordt na de dood aangebracht om een signaal af te geven: dat je je mond had moeten houden. Soms doen ze het ook bij overspelige vrouwen, dan snijden ze hun schaamlippen eraf en stoppen die in hun mond.

De gruwelijke techniek werd wereldwijd berucht in 1995, tijdens de rechtszaak tegen O.J. Simpson, de voormalige Amerikaanse sportheld die ervan werd verdacht zijn ex-vrouw Nicole en haar kennis Ron te hebben doodgestoken. Volgens was Nicole zo vaak en diep in haar nek gestoken dat ze

Hoe gekker de theorie, hoe groter de twijfel

Wat dat met een Colombiaanse stropdas te maken heeft? de gewiekste advocaat die al in het beginstadium van de rechtszaak als adviseur bij de verdediging werd betrokken, zag er een mooi verhaal in. Nog voordat de zaak tegen O.J. begon, had hij al tegen diens advocaten gezegd: het fysieke bewijs tegen O.J. is overweldigend, dus we moeten het verhaal veranderen. Trek alles dat de aanklagers zeggen in twijfel en kom met een alternatief. Hoe gekker de theorie, hoe beter: dat brengt de juryleden in verwarring en creëert ruimte voor twijfel.

Dershowitz gaf ten tijde van de rechtszaak, die overal in de VS live werd uitgezonden, les aan een groep rechtenstudenten van Harvard. Toen hij met zijn klas zat te kijken naar de gebeurtenissen, schoot hem iets te binnen. Hij krabbelde iets op een blaadje, faxte het naar de rechtszaal, en grijnsde tegen zijn leerlingen: ‘Kijk jongens, zo verander je het verhaal.’

‘Nicole zat zwaar aan de drugs en had problemen gekregen met een drugskartel: plausibel, niet?’

Zijn onbewust helpende hand in het laten slagen van het plan was Deze platgebotoxte vrouw, die tegenwoordig de huizen van Kardashians inricht, schreef vlak na de dood van haar ‘beste vriendin’ Nicole namelijk een boek over het verborgen leven dat zij geleid zou hebben. Een leven vol seks met vreemden, liters wodka in de ochtend en bergen cocaïne in de avond. De mediageile Resnick werd er stinkend rijk van, hoewel het boek later een zou blijken. Maar haar aantijgingen hadden wel degelijk invloed.

Ze gaven de verdediging een mooi verhaal ter afleiding van het fysieke bewijs tegen hun cliënt: Nicole zat zwaar aan de drugs en was betrokken geraakt bij een drugskartel: plausibel, nietwaar? Op het blaadje dat Dershowitz faxte naar O.J.’s advocaat Johnnie Cochran stond alleen: Colombian necktie.

Deze nieuwe theorie, op geen enkele manier bewezen of steviger onderbouwd dan ‘haar vriendin zei dat ze snoof’, bracht de jury verder aan het twijfelen. De aanklagers, die intussen cynisch waren geworden door de steeds gekkere afleidingsmanoeuvres van de verdediging, gingen er niet eens op in. De theorie werd evenmin getoetst aan het autopsierapport. Evengoed was dit het zoveelste punt waarop het verhaal van de aanklagers wankelde.

O.J. Simpson (gespeeld door Cuba Gooding Jr.)

Wolken pakten zich al een paar afleveringen lang samen boven de hoofden van de aanklagers. Eerst werd hun aanklacht afgedaan als discriminatie, toen werden hun belangrijkste getuigen in diskrediet gebracht, daarna werd hun fysieke bewijsmateriaal overschaduwd door discussies over ras, en daarbovenop werd hun persoonlijke leven zo breed uitgemeten in de pers dat ze in hun rol als aanklager nog nauwelijks uit de verf kwamen.

En nu de necktie. Een nieuw licht op de zaak, een nieuw, negatief beeld dat ontstaat van de vrouw die zij koste wat kost wilden presenteren als slachtoffer. Maar het is uiteindelijk een ander kledingstuk dat de grootste twijfel zaait: de bloederige handschoen (er zat bloed van zowel Nicole als Ron, als van O.J. zelf op) die werd gevonden in de tuin van O.J., vlak na de moorden.

Dé handschoen

Eerst waren er twijfels over de man die de handschoen vond: de racistische politieagent Mark Fuhrman. Daarna stelde de verdediging voor O.J. de handschoen te laten passen om te zien of deze van hem kon zijn. Het leek een stom plan: O.J. was niet lang voor de moorden nog gefotografeerd tijdens een evenement, waar hij precies die handschoenen droeg.

Toch zette Cochran vol in op dit plan, hij bedacht er zelfs een slogan bij:

Advocaat Robert Shapiro (gespeeld door John Travolta) probeert de handschoen aan te trekken.

O.J. probeerde de handschoen aan te trekken in de rechtszaal, voor het oog van de jury en tientallen miljoenen mensen die de zaak volgden op tv. Hij paste niet.

Kwam dat doordat hij er een rubberen handschoen onder droeg? Omdat hij artritis had? Omdat hij zijn vingers gespreid hield? kunnen niet anders dan je aan het twijfelen brengen. Toch gingen in de VS mensen massaal de straat op om zijn onschuld alvast te vieren.

In de zevende en achtste aflevering van American Crime Story staat de invloed van de buitenwereld op de zaak centraal. Aflevering zeven dus, over de rol van Dershowitz, maar nog sterker is aflevering acht, die zich volledig richt op de jury: twaalf mensen die maandenlang zaten opgesloten in een hotel. Zonder tv, zonder telefoon, zonder kranten en tijdschriften, elke dag roereieren als ontbijt. Een van de juryleden wilde zo graag naar huis dat ze een psychische inzinking in scène zette.

Middenin staat Robert Kardashian (gespeeld door David Schwimmer)

Maar misschien het mooiste van deze afleveringen: een Kardashian dient erin als geweten van de natie. Robert, de vader van Kim en de beste vriend van O.J., besloot al vroeg om zich bij zijn advocatenteam te voegen. Maar hoe groter de kans lijkt dat O.J. vrijgesproken gaat worden van de moorden, hoe meer Kardashian begint te twijfelen of hij wel de goede kant heeft gekozen. Alle twijfels die hij tegenover de jury wegneemt over de schuld van zijn beste vriend, komen in zijn privéleven terug, waar ze hem achtervolgen. Het werpt de vraag op: ligt je loyaliteit bij het recht, of bij je vrienden?

Nog twee afleveringen te gaan. Op basis waarvan zal O.J. straks vrijuit gaan? Het rassenargument? De aanklagers, die niet meer serieus worden genomen? Of is het toch (een gebrek aan) fysiek bewijs? Maar nog interessanter dan dat: hoe staat de discussie over rechtsongelijkheid in de Verenigde Staten er nu voor? Waarom O.J. Simpson, zijn zaak en de daaropvolgende discussies er tot op de dag van vandaag een belangrijke rol in blijven spelen lees je in het afsluitende stuk van deze serie. Stay tuned.

Benieuwd naar de andere afleveringen uit deze serie?

Hoe O.J. Simpson door zijn eigen verdediging zwart werd gemaakt (en dat nog goed uitpakte ook) Het was de rechtszaak van de vorige eeuw: Amerika’s lieveling O.J. Simpson werd vervolgd voor moord. Deze week gaat een tv-serie in première die een verrassend licht werpt op de kwestie. Vanaf nu bespreek ik elke week een vooroordeel uit de zaak na, in dit eerste verhaal zet ik uiteen hoe vooroordelen de ratio konden overstemmen. Lees mijn eerste verhaal over O.J. terug Toen O.J. nog gewoon O.J. was, en niet elke zwarte man in Amerika Racisme, seksisme, vooroordelen, ongelijkheid, geld en huiselijk geweld: de rechtszaak rondom O.J. Simpson was een slangenkuil. Nu de briljante nieuwe tv-serie over de zaak, American Crime Story, ook in Nederland op tv is, wil ik graag met jullie in discussie gaan over de zaak. Vandaag de eerste twee afleveringen. Praten jullie mee? Lees mijn tweede verhaal over O.J. terug Goed nieuws: agent die zwarte man van moord verdenkt, blijkt witte racist Racisme, seksisme, vooroordelen, ongelijkheid, geld en huiselijk geweld: de rechtszaak rondom O.J. Simpson was een slangenkuil. Nu de briljante nieuwe tv-serie over de zaak, American Crime Story, ook in Nederland op tv is, wil ik graag met jullie in discussie gaan over de zaak. Vandaag de derde en vierde aflevering. Praten jullie mee? Lees mijn derde verhaal over O.J. terug Als deze serie niet waargebeurd was, zou je wegzappen Racisme, seksisme, vooroordelen, ongelijkheid, geld en huiselijk geweld: de rechtszaak rondom O.J. Simpson was een slangenkuil. Nu de briljante nieuwe tv-serie over de zaak, American Crime Story, ook in Nederland op tv is, wil ik graag met jullie in discussie gaan over de zaak. Vandaag de vijfde en zesde aflevering. Praten jullie mee? Lees mijn vierde verhaal over O.J. terug