Deze drie tips maken je vliegreis fijner (en economischer)
Of je nou naar Honolulu, Barcelona of Astana gaat: dikke kans dat je deze zomer op het vliegtuig stapt. Maar voordat je er bent, sta je voor een hoop keuzes. Wanneer moet je op het vliegveld aankomen? Hoe krijg je de beste stoel? En waar moet je eten? Deze tips helpen je op weg.
De zomer is weer begonnen, dus: tijd om op vakantie te gaan. Misschien heb je je sleurhut al volgeladen of ga je dit jaar voor een reisje op de Rijn. Maar wil je sneller of verder? Dan pak je waarschijnlijk het vliegtuig.
Al brengt het je op prachtige bestemmingen, de vlucht zelf is niet altijd even prettig. Je moet haasten of juist lang wachten. En eenmaal in de Boeing, zit je naast een huilende baby of je vliegtuigmaaltijd lijkt op een dode hamster.
Hoe kun je ervoor zorgen dat je vliegreis zo soepel mogelijk verloopt? Drie tips van economen, de koningen der efficiëntie.
Tip 1: Mis vaker het vliegtuig
De eerste tip komt uit het boek How Not to Be Wrong van Jordan Ellenberg. Hij citeert de Nobelprijswinnende econoom George Stigler: ‘Als je nooit een vlucht mist, dan besteed je te veel tijd op het vliegveld.’
Even concreet. Stel, je moet een vlucht halen en je hebt drie opties:
- Kom twee uur van tevoren aan en je hebt een kans van 2 procent dat je je vlucht mist. Met andere woorden: je mist twee op de honderd vluchten.
- Kom anderhalf uur van tevoren en je mist vijf op de honderd.
- Kom een uur van tevoren en je mist vijftien op de honderd.
Welk scenario kies je? Om dat te bepalen, heb je een potje economengoud nodig: utils. Utils zijn eenheden van utility - nut of tevredenheid. Hoe meer utils een bepaalde activiteit je oplevert, hoe meer het toevoegt aan je welzijn. Maar het werkt ook andersom: doe je iets onaangenaams, dan verlies je utils.
Nu besef ik: zo’n economische manier van denken geeft je misschien de rillingen. De homo economicus is allang van zijn sokkel gevallen; iedereen weet dat mensen niet zo rationeel zijn als economen lang dachten. Maar bear with me, want over een paar alinea’s zie je dat ook je irrationele voorkeuren te vangen zijn in deze rekensom.
Laten we zeggen dat je het vliegveld vervelend vindt: het kost je 1 util per uur dat je er bent. Maar een vlucht missen vind je nog veel beroerder. Maar: hoe beroerd? Net zo erg als 6 uur op het vliegveld zitten? Dan kost een gemiste vlucht je 6 utils.
Voor het gemak ga ik er even van uit dat je honderd vluchten neemt. In scenario 1 mis je maar twee van de honderd. Dus in 98 gevallen verlies je 2 utils, in twee gevallen verlies je 6 utils. Omgerekend verlies je 208 utils voor honderd vluchten. Gemiddeld: 2,08 per vlucht.
Die rekensom kun je voor elk scenario maken:
- Verlies 2,08 utils per vlucht.
- Verlies 1,73 utils per vlucht.
- Verlies 1,75 utils per vlucht.
Uitkomst: kies voor scenario 2. Je kunt maar beter wat extra risico nemen als je je zo goed mogelijk wilt voelen. Maar ook weer niet te veel.
Natuurlijk zijn zulke waardeoordelen per persoon verschillend en niet altijd even rationeel. Misschien word je zo zenuwachtig van tijdsdruk dat je liever vijf uur van tevoren aankomt. Of ben je een avonturier en vind je een race tegen de klok juist kicken.
Daarbij verschilt het ook per situatie. Als er over een uur weer een vliegtuig gaat, is het niet zo’n rampals je een vlucht mist. Maar als je naar een begrafenis moet, is het verlies vele malen groter dan die zes utilletjes.
Hoe het ook zij: je grafiek zal eruitzien als een omgekeerde letter U.
Tip 2: Reis je samen? Neem één stoel aan het gangpad en één aan het raam
De tweede tip komt van een bevriende econoom. Hij vertelde me: als je met zijn tweeën samen wilt zitten én veel ruimte wilt, boek dan één stoel aan het gangpad en één aan het raam.
Ga maar na, er kunnen twee dingen gebeuren:
- Het vliegtuig zit niet vol. Dan is er een aanzienlijke kans dat de middelste stoel leeg blijft. Want laten we wel wezen: niemand, maar dan ook niemand heeft zin om in het midden te zitten. Dat zijn dus de allerlaatste plekken die gekozen worden.
- Het vliegtuig zit wel vol. Dan kun je de middelste persoon altijd vragen om te ruilen, want hij of zij wil toch liever aan het gangpad of het raam zitten.
Tip 3: Eet op het vliegveld (of neem je eigen snacks mee)
De derde tip komt uit het boek An Economist Gets Lunch van Tyler Cowen. Ooit was vliegen heel duur, schrijft hij, mede door wetgeving die de prijzen kunstmatig hooghield. Om rijke klanten voor zich te winnen, boden vliegmaatschappijen fijne extraatjes. Denk: witte tafelkleden, zilver bestek en heerlijk eten.
Deze video uit 1958 geeft een goede indruk van de golden age of flying.
Nu is het anders. De wettelijke teugels zijn gevierd, en dankzij de Ryanairs en Easyjets van deze wereld zijn prijzen sterk gedaald. Tel daar de recessie, 11 september en hoge olieprijzen bij op en je snapt: veel vliegmaatschappijen moesten bezuinigen.
Een makkelijk slachtoffer: de maaltijden. Toen Northwest Airlines in 2005 besloot geen gratis pretzels meer uit te delen, verklaarde de woordvoerder dat de maatregel 2 miljoen dollar per jaar zou besparen. En naar verluidt bespaarde American Airlines dertig jaar geleden 40.000 dollar per jaar door één olijf weg te laten uit elke salade in de eerste klas.
Cowen raadt dan ook aan om op het vliegveld te eten in plaats van in het vliegtuig. Waren de restaurants daar ooit nog ‘slechter dan fast food’, nu is het voedsel zo goed geworden dat mensen soms speciaal naar een vliegveld rijden om daar te gaan eten.
Duur is het vaak wel. Ook dat heeft een economische verklaring: weinig concurrentie en hoge huur leiden tot duur eten. Dus je kunt ook gewoon je eigen bammetjes meenemen. Dat is pas economisch.
Meer weten voor je vakantie?
Komt een land bij de dokter
Michelle van TongerlooAls straatarts ziet Michelle van Tongerloo dagelijks hoe ingewikkeld helpen is geworden. In haar boek Komt een land bij de dokter laat ze zien hoe het beter kan.
