Wat je niet begrijpt van Amerika, als je er alleen overheen vliegt

4 juli geldt in de Verenigde Staten traditioneel als een dag van vreugde en bezinning. Familieleden en vrienden zoeken elkaar op om samen Amerika’s onafhankelijkheid te gedenken, hotdogs en maiskolven te grillen en vuurwerk af te steken.

Maar dat is niet wat ik dit jaar deed.

Ik bracht 4 juli door met het kijken naar antisemitische propaganda die door onze potentiële Republikeinse presidentskandidaat, Donald Trump, naar buiten was gebracht. Ik staarde naar een plaatje dat hij had getweet van Hillary Clinton met op de achtergrond een berg geld en naast haar een davidster met daarin de tekst: ‘Meest corrupte kandidaat ooit.’ Ik ging naar het Twitteraccount waar de adviseur van Trump het plaatje van had gejat. Het stond vol met swastika’s en racistische afbeeldingen. Op de dag van de viering van Amerika’s verleden keek ik naar Amerika’s toekomst, maar ik zag niets dan duisternis.

Op 4 juli keek ik naar Amerika’s toekomst, maar ik zag niets dan duisternis

2016 is het jaar waarin extremisme in Amerika normaal werd. Politieke bewegingen die zich in de marge bevonden, zijn door kandidaten als Trump naar het midden getrokken. Het onuitspreekbare wordt nu niet alleen uitgesproken, maar uitgeschreeuwd. Het resultaat is een retoriek van haat, verdeeldheid en leugens die nog eens versterkt wordt door geldbeluste media die zich ermee richten op een politiek gedesillusioneerd en financieel berooid publiek.

De vragen die Europeanen mij stellen over Amerika

Als journalist en antropoloog wordt mij door Europeanen vaak de vraag gesteld: hoe heeft het zover kunnen komen? Een deel van het antwoord kennen jullie. De ontwikkelingen waar Amerika momenteel in de ban van is – de opkomst van rechtse demagogen, een gebrek aan vaste banen in postindustriële gebieden, welvaart die werd vervangen door bezuinigingen – doen zich ook in Europa voor. Onlangs heeft het Verenigd Koninkrijk ervoor gestemd de EU te verlaten, wat een golf van geweld inluidde tegen Britse migranten en moslims. In Polen, Hongarije, Oostenrijk en andere Europese landen is de populariteit van xenofobe partijen sterk toegenomen en in de meeste EU-staten heeft de jeugd te lijden onder grote werkloosheid en een structureel gebrek aan kansen.

Dit zijn universele westerse problemen. Ze komen voort uit de instabiliteit die volgde op crises zoals de mondiale kredietcrisis van 2008 en het onevenwichtig verdeelde ‘economische herstel’ dat erop volgde. Maar hoewel Europa en de VS met dezelfde moeilijkheden kampen, wordt het disfunctioneren van de Amerikaanse politiek naar buiten gebracht op een manier die je alleen daar ziet. Ze wordt beïnvloed door Hollywoodspektakels, de grote kloof tussen Republikeinen en Democraten, eeuwenoude raciale spanningen, haast roofzuchtige media en natuurlijk de twee Amerikaanse iconen – Donald Trump en Hillary Clinton.

Er zijn VS-experts die als ze de opkomst van een volksmenner als Donald Trump of een populistische kandidaat als Bernie Sanders analyseren beweren dat ‘niemand het aan zag komen’. Maar de waarheid is dat een heleboel Amerikanen het wél aan zagen komen – alleen waren dat de mensen die door het falende systeem doorgaans het meest buitenspel worden gezet, zodat hun perspectief niet mee lijkt te tellen. Niet-witte Amerikanen, die het afgelopen decennium getuige waren van steeds meer haat, misdaden en politiegeweld, zagen het aankomen. Amerikanen die niet in de rijke kuststeden wonen, en nooit de banen terugkregen die ze in 2008 verloren, zagen het aankomen. Jonge Amerikanen, die niet beter weten dan dat hun land economisch verwoest en in oorlog is, zagen het aankomen.

Wat het Midden-Westen toont over de puinhopen waar Amerika zich in bevindt

Ik ben een van de Amerikanen die het zagen aankomen. De afgelopen vier jaar schreef ik als journalist verhalen over economische uitbuiting, raciale conflicten, politiecorruptie en gekleurde media. Deze verhalen, gepubliceerd tussen 2012 en 2014, werden gebundeld in het boek The View From Flyover Country en laten zien hoe Amerika in de puinhopen terechtkwam waar we ons nu in bevinden.

‘Flyover country’ is de spottende bijnaam voor het gebied waar ik woon – het Midden-Westen, een regio die door de Amerikaanse elite wordt beschouwd als niet interessant genoeg om te bezoeken. Het stereotype is er wit en conservatief, maar het Midden-Westen vormt eigenlijk in zowel demografisch als in religieus en ideologisch opzicht een diverse mix van gemeenschappen en staten. Het enige wat deze gemeenschappen en staten feitelijk verbindt, is de economische ineenstorting die hier nog altijd voortduurt – een ineenstorting die ten grondslag ligt aan veel van de wanhoop en woede die tijdens de verkiezingscampagne van 2016 naar boven komen.

Het is niet altijd makkelijk in Missouri te wonen, maar het is een goede plek om een land dat een identiteitscrisis ondergaat te bestuderen

Het leven in het Midden-Westen is een paradox: het bestaan is er goedkoop, maar er zijn weinig goede banen. Corruptie is aan de orde van de dag, maar mensen komen er misschien wel meer dan in andere regio’s in opstand tegen hun slechte leefomstandigheden.

Ik woon in St. Louis, Missouri, net als jullie correspondent Arjen van Veelen tot voor kort. Zoals jullie uit zijn stukken misschien al weten is het een van de armere en meer gewelddadige steden van de Verenigde Staten. Net als Arjen heb ik verslag gedaan van de Ferguson-opstand en van de alledaagse problemen waar St. Louis mee te maken heeft: armoede, racisme, politiegeweld en pogingen van de inwoners van Missouri om de situatie in hun regio, en in hun land, te verbeteren.

Het is niet altijd makkelijk in Missouri te wonen, maar het is een goede plek om een land dat een identiteitscrisis ondergaat te bestuderen. Als letterlijk middelpunt van de Verenigde Staten was het namelijk getuige van de uiteenlopende, vaak tegenstrijdige manieren waarop deze identiteit heeft vorm gekregen. Missouri is waar de slaaf Dred Scott een proces aanspande voor zijn vrijheid, waar Mark Twain politiek geladen verhalen schreef over het leven aan de rivier de Mississippi, waar Walt Disney zijn fantasie-imperium schiep, waar ontdekkingsreizigers Lewis en Clark het westerse imperialisme verdedigden, waar zwarte muzikanten als Scott Joplin en Chuck Berry typisch Amerikaanse genres als ragtime, blues en rock uitvonden.

Wat ik vanuit Missouri kan laten zien over de presidentsverkiezingen

Ongeveer honderd jaar lang stond Missouri bekend als de ‘bellwether state,’ vanwege het haast griezelige vermogen van zijn kiezers om de winnaar van de presidentsverkiezingen aan te wijzen, totdat in 2008 Barack Obama won terwijl Missouri – al even bekend om zijn racisme – zijn eigen mythe doorbrak door voor Obama’s witte tegenstander te kiezen. Dit herhaalde zich in 2012.

In de voorverkiezingen eerder dit jaar was de stem van Missouri in beide kampen gelijk verdeeld – de Democratische Clinton en Sanders kregen vrijwel evenveel stemmen, en hetzelfde gold voor de Republikeinse Trump en zijn toenmalige tegenstander Ted Cruz. Deze verdeeldheid weerspiegelt de ideologische diversiteit en de onvoorspelbaarheid van de staat Missouri, waar noord en zuid, oost en west, landelijk en stedelijk en conservatief en progressief bij elkaar komen en botsen.

De komende vier maanden zal ik voor De Correspondent schrijven over de verkiezingen en de grote thema’s die Amerika momenteel beheersen: economische ongelijkheid, politiek extremisme, sensatiebeluste media en frustratie over de alom bespotte ‘gevestigde orde.’ Ik zal verslag doen van de bizarre en nare gebeurtenissen die zich met de verkiezingen in het vooruitzicht ongetwijfeld veelvuldig zullen voordoen, maar ook meer structurele problemen van de bevolking aan de kaak stellen.

De crisis in Amerika begon niet bij deze verkiezingen, en zal niet eindigen als die voorbij zijn – ongeacht wie er wint. Er vinden momenteel grote verschuivingen plaats in de Amerikaanse politiek: de normalisering van onverdraagzaamheid en een afbrokkeling van vertrouwen in institutionele macht zijn daarvan de belangrijkste. De komende maanden zal ik deze veranderingen beschrijven – en hopelijk de verlossing die erop volgt. Ik kijk ernaar uit jullie feedback te ontvangen en jullie vragen te beantwoorden.

—Dit verhaal is vertaald uit het Engels door Laura Weeda

Hier lees je mijn verhalen in het Engels

Meer lezen over onze correspondent Amerika voor Europeanen?

Lees hier mijn verhalen tot nu toe