Het werk van de Londense Graffiti Removal Squad kan soms knap ingewikkeld zijn. De ene kleurrijke tekening op een muur is graffiti, vandalisme, en moet zo snel mogelijk verwijderd worden. De andere is street art en is kostbaar cultureel erfgoed. Wanneer andere graffitischrijvers tags over een werk van Banksy zetten, worden die tags zorgvuldig verwijderd, terwijl Banksy’s werk – even illegaal – in ere hersteld wordt. Die dubbele moraal van de overheid maakt Banksy niet populair in de wereld van traditionele graffitischrijvers.

Het wordt er niet beter op wanneer Banksy in 2009 heiligschennis pleegt door een werk van de legendarische King Robbo, dat al sinds 1985 in een tunnel in Camden stond, over te schilderen. Er ontstaat een ware oorlog tussen Banksy en Robbo’s crew. In de documentaire Graffiti Wars wordt Robbo gevolgd terwijl hij terugslaat. Door heel Londen manipuleert hij Banksy’s werk, wat hem beroemdheid buiten de scene oplevert – en zelfs een galerieshow. De oorlog eindigt abrupt wanneer Robbo ongelukkig ten val komt en in een coma raakt, waaruit hij nooit meer wakker zou worden.

De documentaire biedt een interessante blik in de wereld van graffiti en street art, waar territoriumdrift hoogtij viert. Ook is te zien waarom Banksy niet zo origineel is als veel mensen denken. Ondanks de nogal overdreven soundtrack een aanrader dus.

Vimeo
De tv-documentaire Graffiti Wars uit 2011.

En voor wie nog weer wil weten: de term street art wordt algemeen gebruikt voor kunst die op straat wordt gemaakt, maar staat specifieker voor een kunsthistorische stroming. In het essay Street Art Is a Period. Period. Or the Emergence of Intermural ​ dat vorige week op Hyperallergic verscheen, wordt street art vanuit een kunsttheoretisch perspectief onder de loep genomen. Grappig detail: Banksy wordt ook genoemd, maar met zichtbare tegenzin.

Centraal staat de institutionalisering van street art: de term is synoniem geworden voor grote kleurrijke muurschilderingen in de openbare ruimte, vaak gemaakt in opdracht om gentrificatie een zetje te geven. De onafhankelijkheid en pluriformiteit die de stroming aanvankelijk kenmerkten, verdwijnen steeds verder naar de achtergrond. Vandaar dat auteur Rafael Schacter pleit voor een nieuwe term: Intermural Art.

Meer lezen?

Deze straatpoëet wil met graffiti de wereld wakker schudden Deze week zullen de kerken weer volstromen voor de jaarlijkse kerstnachtdiensten. Maar ook wie kerkgebouwen liever vermijdt, kan met een boodschap worden geconfronteerd: in Amsterdam zijn de teksten van graffitikunstenaar Laser 3.14 niet te missen. Wie is deze straatpoëet? Ik zocht hem op en besprak met hem zes teksten uit eigen werk. Lees het verhaal van Dennis hier terug Twee tentoonstellingen over de spannendste kunstenaar van deze tijd (en waarom je er niet heen moet) Hij staat bekend om zijn rebelse, verrassende straatkunst. Toch slaan de tentoonstellingen die deze zomer over de illustere Banksy te zien zijn helemaal dood. Met hun commerciële instelling draaien ze alles om waar hij voor staat. Of heeft Banksy boter op zijn hoofd en is het juist een koekje van eigen deeg? Lees mijn verhaal hier terug