Tien verhalen die de verwarrende zomer van 2016 duiden

Zijn de media op hol geslagen, of is het de wereld zelf? Het verschil is deze zomer moeilijk te zien. Na aanslagen van terroristen en verwarde mannen wordt er aan de lopende band met grote woorden gestrooid. De overspannen berichtgeving wekt soms de suggestie dat we in een spiraal van geweld terecht zijn gekomen die alleen maar verder kan ontsporen. Trump kon weleens het einde van de Amerikaanse democratie inluiden; de reactie van Erdogan op de mislukte coup is het begin van een dictatuur in Turkije; Brexit het begin van het uiteenvallen van Europa.

Het probleem is dat grote woorden soms wel geoorloofd zijn. De Engelse commentator Eva Wiseman vatte het sentiment goed samen. Onze kleinkinderen zouden ons weleens kunnen gaan vragen waar we waren in de zomer van 2016, ‘these memorable months of terrible massacres, Brexit and political upheaval.’

Mijn collega Rutger Bregman schreef vandaag dat het tijd wordt om te wennen aan de woorden ‘President Trump, premier Wilders.’ En ik vrees dat hij gelijk heeft.

Ik sprak dit weekend op een feestje een oude heer die de oorlog had overleefd. We zaten in een aangename tuin onder de schaduw van platanen. Een vriend had het in zijn hoofd gehaald om Aperol Spritz te maken voor zijn bezoek, de oude heer hield het bij een tonic.

Hij vertelde over de oorlog, over het verzet, over Churchill die het gevaar van Hitler in tegenstelling tot Chamberlain goed had gezien, dezelfde Churchill die na de oorlog speciale eenheden op pad had gestuurd om de Einsatzgruppen te vermoorden. Hij vertelde over Lao Tse, de Chinese filosoof bij wie hij ideeën had opgedaan over de balans tussen goed en kwaad, hoe die elkaar afwisselden.

En hij waarschuwde, herhaaldelijk. Voor Erdogan, voor Poetin en voor Trump, die we niet moesten onderschatten - hij was heus niet zo dom als hij zich voordeed. We bespraken de contouren van ontwikkelingen die ons angst aanjaagden. Ik dacht terug aan een citaat van de historicus Philipp Blom in een recent stuk van collega Tomas Vanheste: ‘In de zomer van 1914 dachten de mensen aan hun vakantie op het strand, niet aan jongemannen die even later naar het slagveld zouden trekken.’

Deze weken werk ik zoals veel andere correspondenten trouw verder aan langlopende projecten – in mijn geval over klimaat en energie –, maar ik verzamel hieronder graag wat stukken (longreads, bijna allemaal) die de vele ontwrichtende gebeurtenissen van deze zomer duiden. Terugkerend element in alle verhalen: ongelijkheid en verdeeldheid als voedingsbodem voor narigheid.

Lees verder op De Correspondent: